Η Γλωσσική Ποικιλότητα στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: Διδακτικές παρεμβάσεις για την ανάπτυξη της Κριτικής Γλωσσικής Επίγνωσης των μαθητών/τριών

  1. MSc thesis
  2. Καλτσώνη, Μαρίνα
  3. Σύγχρονες τάσεις στη γλωσσολογία για εκπαιδευτικούς (ΑΔΕ)
  4. 15 Μαρτίου 2020 [2020-03-15]
  5. Ελληνικά
  6. 101
  7. Οικονομάκου, Μαριάνθη
  8. γλωσσική ποικιλότητα | γεωγραφικές γλωσσικές ποικιλίες | γλώσσα των νέων | κριτική γλωσσική επίγνωση | εφαρμογές κριτικού γραμματισμού | πολυγραμματισμοί
  9. 2
  10. 88
  11. 14
  12. 0
    • Στην παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρείται ο σχεδιασμός και η εφαρμογή μιας διδακτικής παρέμβασης για μαθητές/τριες που φοιτούν στην Α΄Λυκείου. Η διδακτική πρόταση αποσκοπεί στην ανάπτυξη της κριτικής γλωσσικής επίγνωσης των μαθητών/τριών μέσα από τη μελέτη της χρήσης γεωγραφικής και κοινωνικής ποικιλότητας σε Κείμενα Μαζικής Κουλτούρας. Τα κείμενα αυτά, ως εξωσχολικές εμπειρίες γραμματισμού, αναπαριστούν από συγκεκριμένη σκοπιά τη γλωσσική πραγματικότητα, αναπαράγουν καθιερωμένες αντιλήψεις και στερεότυπες γλωσσικές πρακτικές των κοινωνικών ομάδων. Κατά συνέπεια, κρίνεται απαραίτητη η καλλιέργεια της κριτικής στάσης και η επίγνωση της ιδεολογικής λειτουργίας των κειμένων αυτών από τους μαθητές/τριες, ώστε να καταστούν ικανοί/ες να ερμηνεύουν το νόημα πίσω από κάθε κείμενο. Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζεται μια εθνογραφικού τύπου έρευνα σχολικής τάξης με σκοπό την ανάπτυξη της κριτικής επίγνωσης των μαθητών/τριών σε φαινόμενα τηλεοπτικής αναπαράστασης της γλωσσικής ποικιλότητας. Η προσέγγιση που υιοθετείται για τον σχεδιασμό του εκπαιδευτικού υλικού ακολουθεί τις σύγχρονες τάσεις στη διδασκαλία και την ανάλυση της γλώσσας. Ως εκ τούτου, η γλώσσα αντιμετωπίζεται ως ένα επικοινωνιακό εργαλείο άμεσα συνδεδεμένο με συγκεκριμένα κοινωνικο-ιστορικά συμφραστικά πλαίσια και στοχεύει στη μελέτη των κοινωνικών συνθηκών της γλωσσικής χρήσης. Αντλώντας από τις αρχές της Κοινωνιογλωσσολογίας, της Κριτικής Ανάλυσης Λόγου και της παιδαγωγικής του κριτικού γραμματισμού, αλλά και μέσω της διδακτικής προσέγγισης των Πολυγραμματισμών, επιχειρείται η προώθηση της κριτικής και αναστοχαστικής στάσης των μαθητών/τριών απέναντι στις εκφορές λόγου της μαζικής κουλτούρας. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται ο μαθητής/τρια ως αυριανός πολίτης να χειραφετηθεί και να οδηγηθεί σε μια κριτική στάση απέναντι σε κυρίαρχες ιδεολογίες και πρακτικές. Από τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της εκπαιδευτικής παρέμβασης φάνηκε πως η κοινωνιογλωσσική επίγνωση των παιδιών ενισχύθηκε σημαντικά. Αρχικά, οι μαθητές/τριες εξέφραζαν αρνητικές αξιολογήσεις για τη χρήση των γεωγραφικών ποικιλιών, ενώ αντίθετα για τη γλώσσα των νέων εκφράστηκαν με πιο θετικό τρόπο. Επιπλέον, φάνηκε ότι διέθεταν μια στερεοτυπική άποψη για τη γλώσσα και την ποικιλότητα που διαθέτει. Κατά τη διάρκεια της παρέμβασης, ωστόσο και μέσω της συμμετοχής σε συλλογικές διαδικασίες διαλογικής αλληλεπίδρασης, τα παιδιά συνειδητοποίησαν τη σημασία της γλωσσικής ποικιλότητας, αναγνώρισαν τους μηχανισμούς που αναπαράγουν τα στερεότυπα στα Κείμενα Μαζικής Κουλτούρας, διατήρησαν, όμως, κάποιες επιφυλάξεις για τη χρήση της γεωγραφικής ποικιλότητας στο σχολικό πλαίσιο.
    • In this present dissertation it is attempted the planning and the teaching intervention concerning students who attend the First Year of Senior High School. This teaching proposal aims at the development of student’s critical language awareness through studying the use of the local dialects and social linguistic variation in mass culture texts. These texts, as extracurricular literacy experiences, represent the linguistic reality from a different angle, recreate the established perceptions and stereotypical linguistic practices of social groups. Consequently, it is necessary the development of student’s critical thinking and the knowledge awareness of the ideological functioning of these texts are essential in order for students to be able to perceive the meaning behind each text. In particular, an ethnographic type of school class study is presented with a view to developing student’s critical awareness concerning the appearance of the linguistic diversity on TV. The adopted approach for the design of this educational material follows the current trends in the teaching and the language analysis. Thus, language is considered as a communicational tool directly connected to particular social-historical contextual frames and aims at the study of social circumstances of language use. With recourses from the principles of sociolinguistics, the critical discourse analysis, the teaching of critical literacy and also through the teaching approach of multiliteracies is being attempted to promote the critical and reflective attitude of students towards speech expression of mass culture. This attempt aims at leading a student, as a future citizen to have a critical attitude towards to dominant ideologies and practices. According to the results of the assessment of this educational intervention seems that students social-linguistic awareness has considerably increased. Initially, students expressed a negative evaluation for the use of local dialects while their views regarding youth language were positive. In addition, it was obvious that they had a stereotypical option for the language and its diversity. During this procedure though and through their participation in group dialogue interaction, children realised the importance of the linguistic variation, recognised the means of reproducing the stereotypes in mass culture texts but maintain their reservations for the use of local dialects in school environment.
  14. Attribution-NoDerivatives 4.0 Διεθνές