Η διπλωματική εργασία ανήκει στον χώρο της Θεωρητικής και Εκπαιδευτικής Γλωσσολογίας και πραγματεύεται το φαινόμενο της Tροπικότητας. Ειδικότερα, παρουσιάζει τους μηχανισμούς δήλωσης της επιστημικής, δεοντικής και αξιολογικής τροπικότητας στη νέα ελληνική γλώσσα και προτάσεις μέσω των οποίων τα ποικίλα μέσα δήλωσής της μπορούν να γίνουν κατανοητά από μαθητές/τριες της Γ΄ τάξης του Λυκείου στο πλαίσιο της γλωσσικής διδασκαλίας. Αρχικά, η εργασία περιγράφει με σχετική επάρκεια τα μέσα πραγμάτωσης της τροπικότητας και αναδεικνύει τις ομοιότητες και τις διαφορές που παρουσιάζουν το εγκλιτικό και το τροπικό σύστημα της ελληνικής. Επίσης, παρουσιάζει δύο προτάσεις διδασκαλίας που οργανώνονται με βάση το νέο πρόγραμμα σπουδών της Γ΄ Λυκείου και αποσκοπούν στην ενίσχυση της κριτικής γλωσσικής επίγνωσης των μαθητών/τριών. Κεντρική διάσταση του νέου προγράμματος σπουδών είναι ο κριτικός γραμματισμός και βασική αρχή της διδακτικής μεθοδολογίας είναι ότι τα κείμενα προσεγγίζονται ως φορείς ιδεολογικών και κοινωνικοπολιτισμικών νοημάτων. Για τον σκοπό αυτό, επιλέγονται τρία περιβαλλοντικά κείμενα τα οποία αναλύονται προκειμένου να εντοπιστεί το σύνολο των μέσων πραγμάτωσης της τροπικότητας και να δειχθεί ότι συγκεκριμένες γλωσσικές επιλογές συνδέονται με την οικοδόμηση διαφορετικών εκδοχών της πραγματικότητας. Επιδίωξη της εργασίας μέσα από την εφαρμογή των προτεινόμενων σεναρίων διδασκαλίας είναι να αντιληφθούν οι μαθητές/τριες πώς τα διάφορα κείμενα με τα οποία έρχονται σε επαφή προβάλλουν μέσω της γλώσσας συγκεκριμένες απόψεις και γεγονότα. Έτσι, θα ωφεληθούν στην αποτελεσματικότερη ερμηνεία και παραγωγή του δικού τους λόγου.
This thesis investigates theoretical and educational linguistics, namely the phenomenon of Modality. In particular, it presents mechanisms to state epistemic, deontic and appreciative modalities in Modern Greek; it also makes proposals whereby various expressive various expressive means could be understood by third Grade High School students in the context of language teaching. Initially, thesis describes the expressing modality means with sufficiency and highlights the similarities and differences of the mood and modality system of Greek language. Furthermore, thesis presents two teaching proposals which are organized according to new third Grade High School curriculum so as to enhance students’ critical linguistic awareness. Critical literacy is the main aspect of new curriculum and the fact that texts are examined as actors of ideological and socio-cultural concepts consists basic teaching methodology’s principle. For this purpose, three environmental texts are chosen and analyzed in order that the total amount of express modality means be identified and the fact that the specific linguistic choices made are related to structuring different versions of reality be emerged. Finally, thesis aspires to implement the proposed teaching scenarios so as to help students recognize how various texts may daily meet promote through language specific views and events. In this way, third grade high school students may be more effective in interpretation and production of their speech.
