Γραμματική και Grammar | Νέα Ελληνική και Modern Greek | Περιγραφή και Description | Ρηματική Όψη και Verbal Aspect | Μη Συνοπτικό και Imperfective | Συνοπτικό και Perfective | Ποιόν Ενεργείας και Situation Type Aspect | Διδακτική Πράξη και Teaching Practice
1
37
1
3 πίνακες
Η συγκεκριμένη Εργασία αποτελεί μια μελέτη που αφορά το φαινόμενο της ρηματικής όψης. Η κατηγορία αυτή συνιστά τη βασικότερη διάκριση του ρήματος της Νέας Ελληνικής, καθώς είναι εμφανής ήδη σε επίπεδο μορφολογίας, με την επιλογή μεταξύ «ενεστωτικού» (μη συνοπτικού) και «αοριστικού» (συνοπτικού) θέματος. Το κύριο μέρος της Εργασίας χωρίζεται σε 3 επιμέρους κεφάλαια. Στο 1ο κεφάλαιο παρουσιάζεται η περιγραφή της ρηματικής όψης μέσα από τα εγχειρίδια γραμματικής. Η ανάλυση καταδεικνύει ότι δεν υπάρχει ένας και μοναδικός τρόπος αναφοράς της κατηγορίας στις διάφορες γραμματικές της Νέας Ελληνικής, γεγονός που οφείλεται στην έλλειψη των κατάλληλων προτύπων αναφορικά με την όψη στο συγχρονικό επίπεδο της Ελληνικής, ενώ δύο όροι φαίνονται να είναι οι επικρατέστεροι για την περιγραφή του φαινομένου: ο όρος «τρόποι του ρήματος», ο οποίος κυριάρχησε στα παραδοσιακά εγχειρίδια γραμματικής κατά τον 20ο αιώνα, μέχρι την αντικατάστασή του από τον όρο «ποιόν ενεργείας», ο οποίος αποτελεί τον τρόπο αναφοράς της ρηματικής όψης στα σύγχρονα εγχειρίδια (σχολικά και μη). Στη συνέχεια (2ο κεφάλαιο), η συζήτηση επικεντρώνεται στις γλωσσολογικές μελέτες και στην εξέταση τόσο των μορφοφωνολογικών όσο και των σημασιολογικών χαρακτηριστικών της ρηματικής όψης. Στο πλαίσιο αυτό, η όψη διαχωρίζεται σε δύο επιμέρους κατηγορίες ανάλογα με το επίπεδο ανάλυσης του ρήματος: στη γραμματική κατηγορία της όψης, η οποία αφορά τα μορφολογικά γνωρίσματα (την «εμφάνιση») του ρήματος, και τη λεξική ή γνωσιακή κατηγορία του ποιού ενεργείας, η οποία εστιάζει στα σημασιολογικά χαρακτηριστικά (τη λεξική σημασία) του ρήματος. Επιπλέον, μέσα από την ανάλυση εξάγεται το συμπέρασμα ότι ο όρος «ρηματική όψη» και οι όροι «μη συνοπτικό» και «συνοπτικό» είναι αυτοί που καθίστανται επαρκέστεροι για την περιγραφή της κατηγορίας και των επιμέρους τιμών της, αντίστοιχα, καθώς εκφράζουν τη διαφορά οπτικής γωνίας που υιοθετεί ο ομιλητής στην εκάστοτε περίσταση. Τέλος, στο 3ο κεφάλαιο η συζήτηση ολοκληρώνεται με την ενσωμάτωση των γλωσσολογικών πορισμάτων σχετικά με τη ρηματική όψη στη διδακτική πράξη. Σε αυτό το πλαίσιο, αναλύονται τα σύγχρονα προγράμματα σπουδών, εντοπίζονται οι αναντιστοιχίες ανάμεσα στις οδηγίες προς τους εκπαιδευτικούς και προτείνεται η υιοθέτηση σύγχρονης και περιγραφικά επαρκούς ορολογίας. Συγκεκριμένα, προτείνεται η καθιέρωση του όρου «ρηματική όψη» για την ονομασία της κατηγορίας και οι όροι «μη συνοπτικό» και «συνοπτικό» για τις ξεχωριστές τιμές, δηλαδή για την περιγραφή της διαφοράς ανάμεσα στα δύο ρηματικά θέματα, ενώ εξετάζεται και ο τύπος παίξω ως ιδιαίτερη περίπτωση ρηματικού τύπου. Η συζήτηση σε αυτό το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με την πρόταση για ταξινόμηση των ρηματικών τύπων σε χρόνους με βάση αποκλειστικά κριτήρια μορφολογίας. Στόχος ολόκληρης της ανάλυσης καθίσταται η περιγραφή της ρηματικής όψης και των κατηγοριών της με όρους που γίνονται κατανοητοί από τους μαθητές, στο πλαίσιο της περιγραφικής προσέγγισης της γραμματικής της Νέας Ελληνικής.
This thesis presents a study about verbal aspect in Modern Greek. This category constitutes the most basic verb distinction in Modern Greek, as it can already be apparent at the verbal morphology through the obligatory choice among imperfective and perfective theme. The main part of the thesis is divided into 3 chapters. Chapter 1describes the properties of the verbal aspect from the perspective of the grammar manuals. The analysis shows that there is no one exclusive term to describe the verbal aspect all over the manuals, while two terms seem to be the most prevalent in describing the phenomenon: the term verb modes, which appears in the older manuals, and the term situation type aspect, which appears in the new ones. In chapter 2 the discussion focuses on the linguistic studies and their examination of both morphophonological and semantic features of the verbal aspect. Within this context, the verbal aspect is divided into two separate categories: the grammatical / viewpoint aspect, which concerns the morphological verb features, and the lexical aspect / situation type aspect, which focuses on the semantic features. The whole analysis concludes that the term verbal aspect and the terms imperfective and perfective are those which are the most adequate to describe the category and its sub-values, respectively. Finally, in chapter 3, the analysis is completed by applying the results of the discussion in chapter 2 to the teaching practice. In this context, we focus on the curricula, we identify the discrepancies and we suggest the prevalence of the term verbal aspect for the category name, and the terms imperfective and perfective for the individual values. These terms are the ones which are the most sufficient for this description, as we notice at the previous chapter. Furthermore, the type παίξω is being considered as a special verb case. The chapter concludes with the proposal to classify the verb types in terms of time based solely on morphological criteria. The thesis aims at the constitutive description of the verbal aspect and its categories in terms that can be understood by the students, in the frame of the descriptive approach in the Grammar of Modern Greek.