Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η εξέταση των έμφυλων αναπαραστάσεων στα σχολικά εγχειρίδια της Στ΄ Δημοτικού. Τα σχολικά εγχειρίδια αποτελούν βασικό διδακτικό μέσο και πηγή πληροφοριών ενώ συγχρόνως συμβάλλουν στην υιοθέτηση αντιλήψεων και ιδεολογιών εκ μέρους των μαθητών/τριών. Για αυτόν τον λόγο θεωρείται σκόπιμο να μελετηθεί ο τρόπος που απεικονίζονται τα δύο φύλα καθώς και να προταθεί μία ενδεικτική διδακτική πρόταση.
Ως εκ τούτου, αξιοποιώντας την Κριτική Ανάλυση Λόγου και ειδικότερα τη Συστημική Λειτουργική Γραμματική του Halliday και την Οπτική Σημειωτική των Kress και Van Leeuwen επιχειρείται γλωσσική και πολυτροπική ανάλυση τριών κειμένων από τα εν χρήσει γλωσσικά εγχειρίδια της Στ΄ Δημοτικού. Από την ανάλυση προκύπτει ότι αν και στα σχολικά κείμενα εντοπίζεται μία τάση εξισορρόπησης των δύο φύλων ωστόσο δεν ανατρέπονται οι παραδοσιακές έμφυλες αναπαραστάσεις.
Υπό αυτό το πρίσμα, προτείνονται δραστηριότητες που βασίζονται στο μοντέλο των Πολυγραμματισμών. Απώτερος στόχος της διδακτικής πρότασης είναι να αναγνωρίζουν οι μαθητές/τριες τα έμφυλα στερεότυπα τα οποία διαμορφώνονται από τα κείμενα καθώς και την κοινωνική πραγματικότητα που κατασκευάζεται ώστε να επιτευχθεί η ολιστική αποδόμηση τους.
The aim of the current study is to examine the gender representations in the school textbooks of the 6th grade. Textbooks are a basic teaching tool and source of information while at the same time they contribute to the adoption of perceptions and ideologies by students. For this reason it is considered important to study the way genders are portrayed as well as to propose an indicative didactic proposal.
Therefore, utilizing Critical Speech Analysis and in particular Halliday's Systemic Functional Grammar and Kress and Van Leeuwen's Visual Semiotics, a linguistic and multimodal analysis of three texts from the 6th grade language textbooks is attempted. The analysis shows that although there is a tendency for gender balance in school texts, the traditional gender representations are not overturned.
In this light, activities based on the Polygramming model are proposed. The ultimate goal of the teaching proposal is for the students to recognize the gender stereotypes that are formed by the texts as well as the social reality that is constructed in order to achieve their holistic deconstruction.
Έμφυλες αναπαραστάσεις στο μάθημα της Γλώσσας της Στ΄ Δημοτικού. Κριτική Ανάλυση Λόγου και πρόταση διδακτικής αξιοποίησης