Η γλωσσική πολυμορφία και ετερότητα είναι ένα αδιαμφισβήτητο γλωσσολογικό γεγονός, το οποίο εμφανίζεται σε όλες τις γλώσσες και σε κάθε κοινωνική συναναστροφή των ανθρώπων. Ταυτόχρονα ωστόσο, υπάρχει μια ακατάσχετη ανάγκη του ανθρώπου για ομοιογένεια και ομαδοποίηση. Το φαινόμενο αυτό είναι υπεύθυνο και για την τάση που υπάρχει διαχρονικά να θέλει τη γλώσσα ενός έθνους να αποτελείται από ένα ενιαίο ιδίωμα και όχι από περισσότερες- επιμέρους γλωσσικές ποικιλίες. Αυτή η τάση ήταν και η αιτία που οδήγησε συγχρονικά στη διαμόρφωση κυρίαρχων διαλέκτων, οι οποίες τυποποιήθηκαν και εδραιώθηκαν μέσα από διάφορες κρατικές διαδικασίες. Η μια από αυτές, ίσως και η κυριότερη, είναι η προτυποποίηση της στο εκπαιδευτικό σύστημα και ότι αυτό συμπεριλαμβάνει. Το πιο βασικό εργαλείο όμως, της εκπαιδευτικής διαδικασίας που αφορά τη γλωσσική διδασκαλία, το σχολικό γλωσσικό εγχειρίδιο είναι αυτό που χρίζει ιδιαίτερης προσοχής και μελέτης, προκειμένου να μπορέσουμε να εισχωρήσουμε στη δομή του και να συμπεριλάβουμε τις επιζώσες νεοελληνικές διαλέκτους στη διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος.
Στόχος της παρούσας εργασίας, είναι η εξοικείωση μαθητών με την αναγνώριση και διάκριση των διαφόρων διαλεκτικών ποικιλιών, εστιάζοντας κατά βάση στις ελληνικές γεωγραφικές ποικιλίες και στο ρόλο που αυτές διαδραματίζουν στη διαμόρφωση της γλωσσικής διδασκαλίας και κατ’ επέκταση στη διατήρηση της γλωσσικής και πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Αρχικά, θα αναφερθούμε εν συντομία στις γλωσσικές ορολογίες που σχετίζονται με τις Νεοελληνικές διαλέκτους και την Πρότυπη γλώσσα και στις διάφορες θεωρίες οι οποίες γέρνουν προς τη μια ή την άλλη πλευρά της ζυγαριάς. Έπειτα, θα αναλύσουμε το περιεχόμενο των σχολικών εγχειριδίων της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (Δημοτικού), της Νεοελληνικής γλώσσας και του Ανθολογίου, σε μια προσπάθεια εύρεσης στοιχείων, περιεχομένου (γλωσσικό και οπτικό κείμενο) ή δραστηριοτήτων, οι οποίες έχουν συμπεριλάβει τις γεωγραφικές διαλέκτους στο πλαίσιο της γλωσσικής διδασκαλίας. Στην πορεία, θα συζητήσουμε τα όποια ευρήματα αφορούν τις διαλέκτους, τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται και πως αυτά ή και επιπλέον διαλεκτικά στοιχεία, θα μπορούσα να ενσωματωθούν στα σχολικά εγχειρίδια προκειμένου να λειτουργήσουν επικουρικά στη γλωσσική διατήρηση αλλά και στην γλωσσική ταύτιση των μαθητών που σε μεγάλο βαθμό προέρχονται από γεωγραφικές περιοχές στις οποίες χρησιμοποιούν καθημερινά, διαλέκτους, ποικίλα ιδιώματα και ιδιωματισμούς.
Linguistic diversity and otherness is an indisputable linguistic fact, which occurs in all languages and in every social interaction of people. At the same time, however, there is a profuse human need for homogeneity and grouping. This phenomenon is also responsible for the tendency that exists over time to want the language of a nation to consist of a single idiom and not of more- individual linguistic varieties.This trend was the reason that led synchronically to the formation of dominant dialects, which were standardized and established through various state processes. One of them, perhaps the most important, is its standardisation in the education system and that this includes. However, the most basic tool of the educational process concerning language teaching, the school language textbook is the one that needs special attention and study, in order to be able to penetrate its structure and include the surviving modern Greek dialects in the teaching of the language course.
The aim of this thesis is to familiarize students with the recognition and distinction of various dialectical varieties, focusing mainly on the Greek geographical varieties and the role they play in the formation of language teaching and, by extension, in the preservation of our linguistic and cultural heritage. First of all, we will refer briefly to the linguistic terminologies related to the Modern Greek dialects and the Model language and to the various theories that tilt to one side or the other of the scales.
Next, we will analyze the content of the textbooks of Primary Education (Primary), Modern Greek language and the Anthology, in an effort to find elements, content (linguistic and visual text) or activities, which have included the geographical dialects in the context of language teaching. Along the way, we will discuss any findings concerning the dialects, the way in which they are presented and how these or additional dialectical elements, could be incorporated into school textbooks in order to act as an adjunct to language preservation and linguistic identification of students who to a large extent come from geographical areas in which they use daily, dialects, various idioms and idioms.
Διάλεκτοι και σχολικά εγχειρίδια