Αναπαραστάσεις των ρόλων των δύο φύλων σε παιδικά κλασικά παραμύθια: Κριτική Ανάλυση Λόγου και Κριτικός Γραμματισμός στην Α΄ Δημοτικού

Representations of the role of two genders in children’ s classic fairy tales: Critical Discourse Analysis and Critical Literacy in the first grade of Primary School (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Γαλανοπούλου, Ελένη
  3. Σύγχρονες τάσεις στη γλωσσολογία για εκπαιδευτικούς (ΑΔΕ)
  4. 26 Φεβρουαρίου 2022 [2022-02-26]
  5. Ελληνικά
  6. 147
  7. Ιντζίδης, Ευάγγελος
  8. Γεωργάλου, Μαρία | Οικονομάκου, Μαριάνθη
  9. Κριτική Ανάλυση Λόγου και Critical Discourse Analysis | Κριτικός Γραμματισμός και Critical Literacy | Έμφυλες αναπαραστάσεις και Gender Representaitions | Παραμύθι και Fairy Tales | Πρωτοσχολική γλωσσική εκπαίδευση και Primary Language Education
  10. 2
  11. 72
  12. 37
  13. Περιέχει: Σχήματα, Πίνακες, Εικόνες
    • Το φύλο αναπαρίσταται με διάφορους τρόπους στα παιδικά κλασικά παραμύθια. Οι γυναικείες φιγούρες απεικονίζονται παθητικές, υποτακτικές, εξαρτημένες από τα αντρικά πρόσωπα. Αντιθέτως, οι αντρικοί χαρακτήρες παρουσιάζονται αποφασιστικοί, δυναμικοί και ενεργητικοί. Οι εν λόγω στερεοτυπικές αναπαραστάσεις των δύο φύλων, αποτελούν ισχυρό συντελεστικό παράγοντα εδραίωσης και αναπαραγωγής έμφυλων πεποιθήσεων, οι οποίες συνήθως ενισχύονται από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον και συχνά παγιώνονται περαιτέρω εντός του σχολικού πλαισίου. Οι διδακτικές προσεγγίσεις που εναρμονίζονται με τη σύγχρονη παιδαγωγική του κριτικού γραμματισμού, δύνανται να καταστήσουν τους/τις μαθητές/τριες ικανούς/ές να αναπτύσσουν στρατηγικές ανίχνευσης και κριτικού αναστοχασμού έμφυλων αναπαραστάσεων που υποκρύπτονται στα κείμενα των παραμυθιών. Το κειμενικό είδος του παραμυθιού αποτελεί ιδανικό πεδίο εφαρμογής προγραμμάτων ανάπτυξης κριτικής γλωσσικής επίγνωσης, καθώς αφενός βρίθει έμφυλων αναπαραστάσεων και αφετέρου συνιστά αγαπημένο άκουσμα παιδιών πρωτοσχολικής ηλικίας. Η παρούσα εργασία διερευνά το πώς διδακτικές πρακτικές ανάπτυξης δεξιοτήτων κριτικού γραμματισμού συντελούν στη διερεύνηση και κριτική επεξεργασία έμφυλων στερεοτύπων στην πρωτοσχολική γλωσσική εκπαίδευση. Ειδικότερα, αποβλέπει στη μετατροπή των μαθητών/τριών σε κριτικά εγγράμματα υποκείμενα τα οποία θα αναγνωρίζουν την αλληλένδετη και συμπληρωματική σχέση γλωσσικού και οπτικού κειμένου και τη συμβολή τους στην κατασκευή έμφυλων αναπαραστάσεων. Για τον σκοπό αυτό, σχεδιάστηκε μια εκπαιδευτική παρέμβαση υπό το πρίσμα των θεωρητικών αρχών της Κριτικής Ανάλυσης Λόγου και οργανώθηκε στη βάση του μοντέλου των Πολυγραμματισμών. Επιπλέον, αξιοποιήθηκαν τα μεθοδολογικά εργαλεία της Συστημικής Λειτουργικής Γραμματικής του Halliday και η μεταγλώσσα της Οπτικής Γραμματικής των Kress & van Leeuwen. Κατά τα αρχικά στάδια της διδακτικής εφαρμογής, οι μαθητές/τριες συντονίζονταν με τις έμφυλες θεάσεις που αναδύονταν από τα γλωσσικά και οπτικά κείμενα και εξέφραζαν προσωπικές στερεοτυπικές απόψεις. Μέσω παρεμβάσεων κριτικού περιεχομένου, οι μαθητές/τριες λεκτικοποίησαν φυσικοποιημένες απόψεις, αμφισβήτησαν τις αρχικές τους τοποθετήσεις και ήταν σε θέση να αποκωδικοποιούν τα έμφυλα νοήματα των πολυτροπικών κειμένων στο ανάλογο επίπεδο της ηλικίας τους.
    • Gender is represented in various ways within children’s classic fairy tales. Female figures are pictured as passive, submissive, depended on men. On the contrary, men characters are decisive, active and energetic. These stereotypic representations of gender function as powerful factors for the consolidation and reproduction of gender beliefs and usually are empowered from family and social milieu and often are entrenched within school environment. Applying educational approaches in accordance with critical literacy’s current pedagogy may help students of both sexes to develop tracing strategies and critical reflection of gender representations within children’s fairy tales. The textual genre of fairy tales may serve as an ideal field for the application of critical linguistic awareness development programs since it is abound with gender representations and children are very fond of them. Our aim is to interrogate the way educational methodologies for the advancement of critical literacy’s capabilities contribute to investigation and critical elaboration of gender stereotypes in primary language education. Specifically, we aim to contribute to the deepening of students’ ability to recognize, through critical literacy, the interrelated and complementary relationship between linguistic and optical texts and their contribution to the making of gender representations. In order to do that we planned an educational procedure inspired by Critical Discourse Analysis and organized on the basis of Multiliteracies model. In addition to that we utilize the methodological tools of Halliday’s Systemic Functional Grammar and Kress & van Leeuwen’s metalanguage of Optical Grammar. At the first stages of the educational implementation students coordinated with gender images within optical and linguistic texts and expressed their own stereotypical views. After been exposed to critical interpretations students questioned their original views and developed, according to their age, the ability to decode gender notions of multimodal texts.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.