Οι πρόσφατες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο και η αυξανόμενη προσφυγική εισροή καθιστούν αναγκαία τη συνειδητοποίηση της πλειονοτικής ταυτότητας και τον επαναπροσδιορισμό της κυρίαρχης κοινωνίας. Καθώς το αφηγηματικό κείμενο αποτελεί ιδανικό πεδίο ανάδειξης ταυτοτήτων, στην παρούσα εργασία εξετάζεται η πλειονοτική ταυτότητα όπως διαμορφώνεται στις αφηγήσεις προσφύγων. Συγκεκριμένα, αναλύονται τέσσερα αφηγηματικά κείμενα προσφύγων γραπτού και προφορικού λόγου. Με δύο μεθοδολογικά εργαλεία, τη Συστημική – Λειτουργική Γραμματική του M.A.K. Halliday αλλά και το μοντέλο τοποθέτησης του Bamberg εντοπίζονται και αναλύονται τα γλωσσικά μέσα που διαμορφώνουν τις ταυτότητες της κυρίαρχης ομάδας στον αφηγηματικό λόγο μειονοτικών ομάδων. Στη συνέχεια και με βάση την αφηγηματική ανάλυση στο πρώτο μέρος, προτείνεται ένα πρόγραμμα Κριτικού Γραμματισμού σε σχέση με το γλωσσικό μάθημα. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε μαθητές/τριες και εκπαιδευτικούς της Στ’ τάξης του Δημοτικού. Σκοπός του προγράμματος είναι η καλλιέργεια της κριτικής γλωσσικής επίγνωσης των μαθητών/τριών. Η διδακτική πρόταση αναπτύσσεται σε τέσσερις φάσεις με βάση το μοντέλο των Πολυγραμματισμών λαμβάνοντας υπόψη την ελληνική σχολική πραγματικότητα.
The recent sociopolitical developments at a global level and the growing inflow of refugees make it necessary to realize the majority identity and to redefine the dominant society. As the narrative text is an ideal field for the emergence of identities, in the present work the majority identity is examined as it is formed in the refugee narratives. Specifically, four narrative texts of refugees of written and oral speech are analyzed. By using two methodological tools, the Systemic - Functional Grammar of M.A.K. Halliday and Bamberg's model of positioning, the linguistic means that shape the identities of the dominant group in the narrative discourse of minority groups are identified and analyzed. Then, based on the narrative analysis in the first part, a Critical Literacy program is proposed in relation to the language lesson. The program refers to students and teachers of the 6th grade of the Municipal. The purpose of the program is to cultivate the critical language awareness of students. The didactic proposal is developed in four phases based on the model of Multiliteracies taking into account the Greek school reality.
Η κατασκευή ταυτοτήτων στον αφηγηματικό λόγο. Η παιδαγωγική αξιοποίηση στο γλωσσικό μάθημα.