Έμφυλες Ταυτότητες και Κριτικὀς Γραμματισμός στα Διδακτικά Εγχειρίδια της Νεοελληνικής Γλώσσας της Γ΄ Λυκείου

Gender Identities and Critical Literacy in Language Manuals of Final Grade of High School (english)

  1. MSc thesis
  2. Βαδόλα, Παναγιώτα
  3. Σύγχρονες τάσεις στη γλωσσολογία για εκπαιδευτικούς (ΑΔΕ)
  4. 31 July 2021 [2021-07-31]
  5. Ελληνικά
  6. 132
  7. Τσάμη, Βάσια
  8. Γκαραβέλας, Κωνσταντίνος | Κανάκης, Κωνσταντίνος
  9. Έμφυλες Ταυτότητες | Κοινωνικά Στερεότυπα | Κριτικός Γραμματισμός | Κριτική Γλωσσική Επίγνωση | Αρρενωπότητα | Θηλυκότητα
  10. 1
  11. 68
  12. 83
  13. Περιέχει: Κατάλογο σχημάτων- εικόνων, συντομογραφίες ακρωνύμια, πίνακες.
    • Περίληψη Τα μοντέλα κριτικής εκπαίδευσης παρέχουν στους/στις μαθητές/τριες τη δυνατότητα να προσεγγίσουν τα κείμενα ως πόρους κατασκευής έμφυλων αναπαραστάσεων και να εντοπίσουν τους κυρίαρχους λόγους. Άλλωστε, μαθητές/τριες διαμορφώνουν καθημερινά και συλλογικά τις έμφυλες ταυτότητές τους μέσα από τους κυρίαρχους λόγους της εκπαίδευσης, αναζητώντας τρόπους να επιτελέσουν την αρρενωπότητα ή τη θηλυκότητά τους. Σ’ αυτό το πλαίσιο, στην παρούσα εργασία μελετώ τον τρόπο με τον οποίο κατασκευάζονται στα γλωσσικά εγχειρίδια της Γ΄ λυκείου οι έμφυλες αναπαραστάσεις υπό την επιρροή των κυρίαρχων ιδεολογιών και στερεοτύπων και επιχειρώ να αναδείξω τους έμφυλους λόγους που παράγονται και προωθούνται ως ηγεμονικοί στα κείμενα αυτά. Ειδικότερα, διερευνώ πώς οι μαθητές/τριες προσλαμβάνουν και ερμηνεύουν τα χαρακτηριστικά της αρρενωπότητας και της θηλυκότητας που αποδίδονται με βάση τα στερεότυπα του ρόλου των φύλων. Για την ανάλυση των σχολικών κειμένων αξιοποιώ την κοινωνιοπολιτισμική προσέγγιση του Fairclough (1989, 1992, 1995) εστιάζοντας στη σύνδεση των τριών επιπέδων ανάλυσης (μικροεπίπεδο – μεσοεπίπεδο - μακροεπίπεδο). Από την ανάλυση προκύπτει ότι τα κείμενα εμφορούνται έμφυλης ιδεολογίας και αποδίδουν στερεοτυπικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες στην αρρενωπότητα και τη θηλυκότητα προωθώντας αντίστοιχους έμφυλους Λόγους. Στη συνέχεια, επιδιώκω την εφαρμογή και αξιολόγηση του διδακτικού υλικού αξιοποιώντας το παιδαγωγικό μοντέλο των πολυγραμματισμών (New London Group, 1996 Cope & Kalantzis, 2000). Στόχος είναι να καλλιεργήσουν οι μαθητές/τριες την κριτική γλωσσική επίγνωση, η οποία μπορεί να τους/τις καταστήσει ικανούς/ές να ανιχνεύουν τις άρρητες και φυσικοποιημένες ιδεολογίες και να αμφισβητούν τα στερεότυπα και τους έμφυλους λόγους που ενυπάρχουν στα κείμενα. Για τη διερεύνηση των στόχων της έρευνας χρησιμοποιώ τη μέθοδο των ομάδων εστιασμένης συζήτησης. Η οργανωμένη μορφή συλλογικής συνέντευξης δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες αλληλεπίδρασης μεταξύ των υποκειμένων και της ερευνήτριας και δίνει τη δυνατότητα συλλογής ποιοτικών δεδομένων στο πλαίσιο της δυναμικής της ομάδας. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν την ανάγκη εφαρμογής προγραμμάτων κριτικού γραμματισμού στη διδασκαλία, ώστε οι μαθητές/τριες να αποκτήσουν κριτική ικανότητα να αποδομούν τα κείμενα, λαμβάνοντας ουσιαστικές αποφάσεις για το μέλλον τους.
    • Abstract The models of critical education provide students with the ability to approach the texts as constructive resourses of gendered representations and to zero in on the dominant discourses. Besides, students iteratively construct their gendered identities through the dominant educational discourses, searching ways to ‘do gender’. In this context, in the present research I study the way that gendered representations are constructed in language manuals of final grade of high school under the influence of dominant ideologies and stereotypes and I attempt to highlight the gendered discourses that are produced and promoted as hegemonic in these texts. In specific, I investigate how the students engage with and interpret the characteristics of masculinity and femininity that are expressed through gender role stereotypes. For the analysis of school texts, I have used the sociological and cultural approach of Fairclough (1989, 1992, 1995), focusing on linking the three levels of analysis (the micro-level, middle-level, macro-level). The analysis has shown that the texts include gender ideology and depict stereotypical characteristics and properties of masculinity and femininity by promoting gendered discourses respectively. Thereinafter, I propose the implementation and evaluation of learning material using the multiliteracies model. The aim is to raise students’ critical language awareness, which can make them capable of detecting the non-explicit and naturalized ideologies and questioning stereotype and gendered discourses that exist in the texts. For the investigation of the research targets I use the focus groups method. Organized group interviews create the proper interaction conditions between the subjects and the researcher and enable the latter to collect quality data on the group’s dynamics. The results confirm the need for implication of critical literacy programs through teaching, in order the students to acquire the critical ability required to reconstruct the texts, taking crucial decisions for their future
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.