«Η αναπαράσταση του “άλλου” σε ειδησεογραφικά κείμενα στην εποχή του κορωνοϊού: Διδακτική πρόταση στο πλαίσιο των Πολυγραμματισμών»

«The representation of the ‘other’ in news articles in the covid era: Teaching proposal in the context of Multiliteracies» (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Χριστοπούλου, Ειρήνη
  3. Σύγχρονες τάσεις στη γλωσσολογία για εκπαιδευτικούς (ΑΔΕ)
  4. 31 Ιουλίου 2021 [2021-07-31]
  5. Ελληνικά
  6. 120
  7. Σιπητάνος, Κωνσταντίνος
  8. Οικονομάκου, Μαριάνθη
  9. ειδησεογραφικός λόγος | κριτική ανάλυση λόγου | πολυγραμματισμοί | κριτικός γραμματισμός | ρατσισμός | news discourse | critical discourse analysis | multiliteracies | critical literacy | racism
  10. 7
  11. 41
  12. 38
  13. Σχήματα
    • Στην παρούσα εργασία, σε ένα πρώτο επίπεδο, επιχειρείται η ανάδειξη των αναπαραστάσεων προσφύγων και μεταναστών μέσα από ειδησεογραφικά άρθρα του ηλεκτρονικού τύπου, κατά την περίοδο της κρίσης της πανδημίας του κορωνοϊού στην Ελλάδα. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, επιχειρείται η ανάπτυξη μίας διδακτικής πρότασης με στόχο την κριτική γλωσσική επίγνωση των μαθητών της Β’ τάξης του Γενικού Λυκείου ως προς την ανίχνευση του ρατσιστικού λόγου. Σε μία περίοδο αβεβαιότητας, που το ενδιαφέρον του τύπου αναμενόταν να στραφεί στην ανάδειξη τρόπων για την αντιμετώπιση της πανδημίας και τη σωστή ενημέρωση των πολιτών, διαπιστώθηκε πως ο ρατσιστικός λόγος κυκλοφορεί και αναπαράγεται στην κοινωνία μέσω του ειδησεογραφικού λόγου και συγκεκριμένα μέσα από την εκμετάλλευση και τη σύνδεση της υγειονομικής κρίσης με το φαινόμενο του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Στην εργασία, ερευνήθηκε αφενός ο βαθμός που μερίδα του ειδησεογραφικού τύπου εκμεταλλεύτηκε την κρίση αυτή, για να παράγει ρατσιστικό λόγο και να συσχετίσει την παρουσία προσφύγων και μεταναστών με τον κίνδυνο αύξησης των κρουσμάτων και αφετέρου ο βαθμός που αναπαράχθηκαν ρατσιστικές ιδεολογίες με αφορμή την περίοδο της πανδημίας, με βάση το δίπολο ''εμείς'' και οι ''άλλοι''. Δεδομένου ότι κείμενα του δημόσιου λόγου ενδείκνυνται για τη μελέτη φαινομένων κοινωνικών ανισοτήτων, για τις ανάγκες της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν ειδησεογραφικά κείμενα που κάλυψαν ένα σχετικά μεγάλο διάστημα της υγειονομικής κρίσης και συγκεκριμένα το διάστημα από τον Απρίλιο του 2020 έως και τον Μάρτιο του 2021. Για την ανίχνευση των αναπαραστάσεων, καθώς και για την κυρίαρχη ιδεολογία που λανθάνεται πίσω από αυτές, αξιοποιήθηκε το τρισδιάστατο μοντέλο του Fairclough σε συνδυασμό με τη Συστημική Λειτουργική Γραμματική του Halliday. Η ανάλυση των κειμένων μέσα από τα συγκεκριμένα μεθοδολογικά εργαλεία έδειξε πως τα ειδησεογραφικά άρθρα λειτούργησαν ως φορείς της ιδεολογίας των μέσων από τα οποία προέρχονται. Αφενός τα άρθρα που προέρχονταν από μία συντηρητική δεξιά ιδεολογία αναπαρήγαγαν τον ρατσιστικό λόγο βασιζόμενα στο δίπολο ''εμείς'' και οι ''άλλοι'', ακολουθώντας συγκεκριμένα θεματικά μοτίβα, συσχετίζοντας πρόσφυγες και μετανάστες είτε με την έννοια της ''απειλής'' της δημόσιας υγείας είτε με την απειλή της δημόσιας τάξης. Στον αντίποδα, το ειδησεογραφικό άρθρο που προέρχεται από τον χώρο της αριστεράς, παρότι επιχείρησε την αποδόμηση του κυρίαρχου λόγου των πιο συντηρητικών μέσων, εντούτοις στην πράξη, μέσα από τον τρόπο αναπαράστασης, εξέφρασε έναν υπόρρητο ρατσιστικό λόγο, που επίσης οδηγεί στη διαιώνιση των κοινωνικών ανισοτήτων. Τέλος, λόγω της σπουδαιότητας που θεωρούμε ότι ενέχει η ανάπτυξη της κριτικής γλωσσικής επίγνωσης από την πλευρά των μαθητών, προτάθηκαν ενδεικτικές δραστηριότητες για το γλωσσικό μάθημα στη Β’ τάξη του Γενικού Λυκείου, αξιοποιώντας την προσέγγιση των Πολυγραμματισμών. Απώτερος στόχος, μέσα από την κατανόηση του ιδεολογικού ρόλου του ειδησεογραφικού λόγου και την κριτική πλαισίωση του, θεωρήθηκε η απαλοιφή ρατσιστικών στερεοτύπων που αποτελούν τροχοπέδη στην αποδοχή της διαφορετικότητας του ''άλλου'' και στην ισότιμη συνδιαλλαγή μαζί του.
    • The present paper, in the first place, attempts to highlight the representations of refugees and immigrants through news articles in the electronic press, during the crisis period of the coronavirus pandemic in Greece. In the second place, attempts the development of a teaching proposal aiming the critical language awareness of the students. In a period of uncertainty and panic, when the news press had to be interested in developing ways to deal with the pandemic and inform citizens in a proper way, it was found that racist discourse circulates and reproduces discources by connecting arbitrarily the coronavirus crisis with racism and xenophobia. In this paper, was investigated whether a part of the news press took advantage of the pandemic period to correlate the presence of refugees and immigrants with an increase in coronavirus cases and whether the racist ideologies were reproduced, relied on the binary between ¨we¨ and the ¨others¨. For the purpose of this research were used public texts from on-line high-circulated newspapers that covered the coronovirus period from April 2020 until March 2020. The three-dimensional Fairclough model in conjunction with Halliday's Systemic Functional Grammar was used to detect representations, and the dominant ideology. The analysis of the texts through the specific methodological tools showed that the news articles functioned as carriers of the ideology of the media from which they come from. On the one hand, the articles that came from a conservative right-wing ideology reproduced the racist discourse based on the binary between "we" and the "others", following specific thematic patterns, associating refugees and immigrants with the concept of "threat". On the other hand, the news article from the field of left-wing ideology, although it attempted to deconstruct the dominant discourse of the more conservative media, nevertheless in practice, through the way of representation, expressed a secret racist discourse, which also reproduces social inequalities. Finally, due to the importance and the severe political, societal and educational consequences of the racism discource during the coronovirus crisis, there is a need to design educational practices in order to increase critical awareness. In this case, the Peadagogy of Multiliteracies seems to be sutitable in order to connect the language use with the severe racism phenomena and actually reveal the discourses that are being reproduced in the public speech. Main goal of the teaching and learning intervention is to discuss the ideological role of discourse and the realization of the racism stereotypes that expel and undermine diversity and promote unequal power relations.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.