Η παρούσα εργασία υλοποιείται στα πλαίσια του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Σύγχρονες τάσεις στη γλωσσολογία για εκπαιδευτικούς» του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ). Σκοπός της εργασίας είναι να διερευνήσει τις στάσεις των γονέων με βλαχόφωνη καταγωγή και των εκπαιδευτικών που διδάσκουν ή έχουν διδάξει κατά το πρόσφατο παρελθόν σε βλαχόφωνους μαθητές, απέναντι στη βλάχικη γλώσσα.
Αρχικά παρουσιάζονται κάποια θεωρητικά στοιχεία που αφορούν τη γλωσσική ποικιλότητα, εστιάζοντας στη γεωγραφική ποικιλότητα στον ελλαδικό χώρο και προσεγγίζοντας ζητήματα βιωσιμότητας και προστασίας των λιγότερο διαδεδομένων γλωσσικών ποικιλιών. Ακολουθεί η διερεύνηση των στάσεων απέναντι στη γλωσσική ποικιλότητα, έτσι όπως αυτές διαφαίνονται μέσα από τα κείμενα μαζικής κουλτούρας και από τις έρευνες που έχουν διεξαχθεί και αφορούν τις γλωσσικές στάσεις στην κοινωνία και στο χώρο της εκπαίδευσης. Απαριθμούνται επίσης τα οφέλη από την ένταξη των γλωσσικών ποικιλιών στη διδασκαλία και ακολουθεί η παρουσίαση θεμάτων που αφορούν την πληθυσμιακή ομάδα των Βλάχων και τη βλάχικη γλώσσα.
Έπεται το ερευνητικό μέρος, όπου εξετάστηκε δείγμα 127 γονέων με βλαχόφωνη καταγωγή εντοπισμένη στα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ηπείρου, Μακεδονίας και Θεσσαλίας και 58 εκπαιδευτικών που διδάσκουν ή έχουν διδάξει σε βλαχόφωνους μαθητές στα παραπάνω γεωγραφικά διαμερίσματα. Η έρευνα διεξήχθη με ποσοτική μέθοδο, με τη χρήση δομημένων ερωτηματολογίων, τα οποία διανεμήθηκαν διαδικτυακά.
Από την έρευνα διαπιστώθηκε η σταδιακή εγκατάλειψη της βλάχικης γλώσσας από τις νεότερες γενιές, παρόλο που οι βλαχόφωνοι γονείς τρέφουν αισθήματα υπερηφάνειας για τη βλάχικη καταγωγή τους και τη γλώσσα τους και επιθυμούν τη μεταβίβασή της στους νεότερους προκειμένου αυτή να διασωθεί. Όσον αφορά τους εκπαιδευτικούς, αυτοί φαίνεται να κρατούν μια επιφυλακτική στάση ως προς την ισοτιμία της βλάχικης γλώσσας με την πρότυπη, την αναγκαιότητα διδασκαλίας της στο σχολείο, τη χρήση της στο γραπτό λόγο, χωρίς ωστόσο να τη θεωρούν εμπόδιο στην ατομική πρόοδο των μαθητών τους.
The present MA thesis is implemented in the framework of the postgraduate study program “Modern trends in linguistics for teachers” of the Hellenic Open University. The purpose of this thesis is to investigate the attitudes of parents and teachers of Vlach-speaking descent who teach or have taught Vlach-speaking students in the recent past.
At first, some theoretical proposals are presented regarding linguistic diversity, focusing on the geographical diversity in Greece and approaching issues of sustainability and protection of the less well-known linguistic varieties. Then, discuss of attitudes towards linguistic diversity, as they appear through mass culture texts in research and education. Next, we explore the benefits of integrating language varieties in language teaching. We also present some data regarding the Vlach population and language.
127 parents of Vlach-speaking origin located in the geographical departments of Epirus, Macedonia and Thessaly and 58 teachers who teach or have taught Vlach-speaking students in the above geographical departments participated in our study. We designed and distributed structured questionnaires which underwent a quantitative analysis.
Our research revealed the gradual abandonment of the Vlach language by younger generations, although Vlach-speaking parents are very proud of their Vlach origin and are characterized by high dialectal identity. As for the teachers, they seem to be cautious about whether the Vlach language can be valued as equal to the standard language, whether the dialect should or could be taught at school, whether it could be written -given that writing occupies a huge part of language teaching.
Στάσεις γονέων και εκπαιδευτικών απέναντι στη βλάχικη γλώσσα