Κοινά | Commons | Ομηρικά Έπη | Homeric Poetry | Iλιάδα | Iliad | Οδύσσεια | Odyssey | Κοινωνικοί Θεσμοί της Ομηρικής περιόδου | Social Institutions of the Homeric period
27
23
Πίνακες 1, Φωτογραφίες 4
Ενώ τα κοινά είναι μία έννοια σύγχρονη, η φιλοσοφία της (ως θεσμός αυτοδιαχείρισης κοινών πόρων από μια κοινότητα ανθρώπων) έχει νοηματικό περιεχόμενο και σε παλαιότερες κοινωνίες οι οποίες παρουσιάζουν αρκετά διαφοροποιημένο κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο. Η εργασία που ακολουθεί, προσπαθεί να αναδείξει και να μελετήσει δομές κοινών στην ομηρική εποχή όπως αυτή σκιαγραφείται μέσα στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Όπως θα διαπιστώσουμε, κατά τους σκοτεινούς αυτούς αιώνες της δημιουργίας του ελληνικού και ευρωπαϊκού πολιτισμού όχι μονό υπήρξαν κοινά αλλά αποτέλεσαν βασικές δομές για τη διαχείριση των Οίκων και την οργάνωση των ομάδων αν όχι συνολικότερα της κοινωνίας της εποχής.
Μέσα από τη μελέτη των ραψωδιών και την ανάλυση των συμπεριφορών, των συνηθειών και των θεσμών που επικρατούσαν αυτή την περίοδο διαφαίνεται η ύπαρξη ενός συνόλου κοινών πολιτισμικών στοιχείων, εθιμοτυπικού και θρησκευτικού περιεχομένου, τα οποία όχι μόνο λειτούργησαν ως θεσμικό-αξιακό υπόβαθρο των δομών αυτό-διαχείρισης των κοινών πόρων αλλά αποτέλεσαν και τα ίδια κοινά αγαθά. Γίνεται επίσης ορατή η βούληση και η πεποίθηση της ορθότητας της κοινοκτημοσύνης από ομάδες οικειοποιητών στα πλαίσια λειτουργίας των Οίκων, οι οποίοι θέσπισαν δομές διακυβέρνησης μη πρόσωπο-κεντρικές, λειτουργώντας διαδικασίες συνελεύσεων και στηρίζοντας τη νομιμοποίηση τους σε παραδοσιακές αρχές και αξίες.
Επαληθεύεται λοιπόν η ερευνητική υπόθεση, ύπαρξης κοινών κατά την Ομηρική εποχή, εφόσον η κοινοτική διαχείριση υπήρξε κυρίαρχη όπως διαπιστώνεται στα πλαίσια της εργασίας, και η επικυριαρχία της ιδιόκτητης περιουσίας καθώς και η πρωτοκαθεδρία των κρατικών διευρυμένων εξουσιών έναντι του τοπικού, επικράτησαν στους αιώνες που ακολούθησαν και όχι κατά την περίοδο των σκοτεινών αιώνων.
The commons, defined as an institution of self-governance of common resources by a self-identified community, is a contemporary concept. Yet, its idea and workings has been encountered is past societies too, despite their different social, political and economic characteristics. The current study attempts to identify and explore such commons in Homeric times, as they outlined in the two Homeric epics, Iliad and Odyssey. As it will become evident, during these “dark ages” of both Greek and European civilization, commons existed and constituted the basic institution not only for the management of oikoi (households) but perhaps for the organization of wider collectivities as well.
Through the study of the poems and the understanding of the relevant behaviors, norms and institutions of the time, it was made apparent that a number of cultural elements (customary and religious in character) provided the required social values upon which commons institutions were founded, whereas the same cultural elements constituted themselves common goods. These commons worked both at the lowest spatial level (the case of oikoi), as well as at upper levels of community organization enabling efficient (to a degree) collective action.
Overall the study claims that the commons arguably constituted the basic governance institution of the time, since both private property and state institutions were essential nonexistent.
Τα Κοινά στα Ομηρικά Έπη