Η διπλωματική εργασία έχει ως αντικείμενο τη διερεύνηση του ρόλου της συναισθηματικής εργασίας στη δημιουργία κοινών εντός των συνεργατικών σχηματισμών και δι’ αυτής, στην ανάδυση και διάχυση της συνεργατικής κουλτούρας στο αστικό περιβάλλον. Πεδίο έρευνας είναι οι συνεργατικοί σχηματισμοί, νοούμενοι ευρέως. Το θεωρητικό πλαίσιο αποτελείται από τις προσεγγίσεις για τα κοινά και τη συναισθηματική εργασία, τα γλωσσικά παιχνίδια και τη θεωρία της συνάθροισης. Τα ερευνητικά ερωτήματα είναι τα εξής: α) Πώς μεταφράζεται στην πράξη το περιεχόμενο των όρων «κοινότητα» και «συνεργασία» στο πλαίσιο των συνεργατικών χώρων; β) Ποιος είναι ο ρόλος της συναισθηματικής εργασίας στη συγκρότηση κοινών και πώς συνδέεται με την εννοιολόγηση των όρων «κοινότητα» και «συνεργασία»; γ) Σε ποιο βαθμό συμβάλλουν οι συνεργατικοί χώροι στη διάχυση μιας κουλτούρας συνεργασίας στο αστικό περιβάλλον; Τα δεδομένα αντλήθηκαν από συνεντεύξεις και διαδικτυακό υλικό συνεργατικών εγχειρημάτων. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με τη μέθοδο της χιονοστιβάδας, ενώ αυτά οργανώθηκαν με θεματική κωδικοποίηση. Η ανάλυση των δεδομένων έγινε με τη μέθοδο της ανάλυσης περιεχομένου. Κύριο συμπέρασμα αποτελεί ότι οι συνεργατικοί χώροι παρουσιάζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις όσον αφορά στη νοηματοδότηση των όρων «κοινότητα» και «συνεργασία». Η συναισθηματική εργασία έχει κομβικό ρόλο στους συνεργατικούς χώρους, ασχέτως του προσανατολισμού τους στην κοινότητα ή την αγορά. Προϋπόθεση για τη συγκρότηση συναισθηματικών κοινών αποτελεί η ισότιμη εναλλαγή των συναισθηματικά εργαζομένων στο ρόλο του αφηγητή. Τα συναισθηματικά κοινά συγκροτούνται στο βαθμό που υπάρχει ισοτιμία στην παραγωγή και κατανάλωση των κοινών συναισθηματικών πόρων. Παρατηρείται ότι τα συναισθηματικά κοινά και τα ευρύτερα κοινωνικο-οικονομικά πεδία στα οποία εντάσσονται, αλληλοτροφοδοτούνται στο βαθμό που σχηματίζουν σχέσεις ισότιμης αλληλεπίδρασης. Δρώντες του ευρύτερου χώρου εντάσσονται στην κοινότητα και στους συναισθηματικά εργαζομένους, ανάλογα με το πόσο πορώδης είναι η μεμβράνη των συνεργατικών σχηματισμών. Συμπέρασμα της εργασίας αποτελεί ότι τα κοινά εντός των συνεργατικών σχηματισμών ενισχύονται, όσο πιο ανοικτά και συμπεριληπτικά είναι.
The thesis deals with the investigation of the role of affective labor in the constitution of the commons and, through that, in the emergence and diffusion of a collaborative culture in the urban environment. The thesis’ field of research is the coworking arrangements, as considered in broader terms. The theoretical background consists of the approaches to the commons and the affective labor, the language games and the assemblage theory. The research questions are the following: a) How are discourses of “community” and “collaboration” translated into praxis in the context of coworking spaces? b) What is the role of affective labor in the constitution of the commons and how is that related to the conceptualization of the terms “community” and “collaboration”? c) To what degree do coworking spaces contribute to the diffusion of a collaborative culture in the urban environment? Data were collected from interviews and web material of coworking ventures. Data collection was conducted using the snowball method, while data were organized with thematic coding and analyzed with the content analysis method. A key conclusion is that coworking spaces differentiate regarding their conceptualization of the terms “community” and “collaboration”. Affective labor has a significant role in coworking spaces, regardless of their orientation to community or the market. Coequal interchange of affective laborers in the role of the narrator is a prerequisite for the constitution of affective commons. Affective commons are constituted to the degree that condition of parity in the production and consumption of common pool affective resources prevails. It is observed that affective commons and the broader socio-economic fields in which they partake build a virtuous circle, inasmuch as they form relations of compeer interaction. Actors of broader spatial units are integrated both into the community and the affective laborers, depending on the porousness of the coworking arrangements’ membrane. In conclusion, commons in the interior of coworking arrangements are strengthened insofar as they are more open and inclusive.
Η εργασία ως κοινό. Η ανάδυση και διάχυση της συνεργατικής κουλτούρας στην πόλη