Η εργασία αυτή αποτελεί μια απόπειρα διερεύνησης της διαδικασίας με την οποία ο Μακεδονικός Αγώνας έγινε ένας ξεχωριστός και συμβολικός τόπος της εθνικής μνήμης στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην ελληνική Μακεδονία. Μελετάται ο τρόπος με τον οποίο διοργανώνεται διαχρονικά ο εορτασμός του Μακεδονικού Αγώνα, η συνύπαρξη των ανθρώπων με τα τοπωνύμια και τα μνημεία του στον αστικό και αγροτικό χώρο, αλλά και η οργανωμένη παρουσίασή του που προσφέρουν τα μουσεία. Επιπλέον, προσεγγίζεται ο βαθμός εθνοκεντρισμού της μνήμης, η συμβολή της βιβλιογραφικής παραγωγής στην προβολή των ιστορικών γεγονότων και οι πιθανές διαφοροποιήσεις από την «εθνική γραμμή». Αναζητούνται οι ρίζες και οι αιτίες ανάδυσης της μνήμης, ο ρόλος των πρωταγωνιστών του Μακεδονικού Αγώνα σε αυτή τη διαδικασία και οι ιστορικές περίοδοι που επέδρασαν καταλυτικά στην ανάδειξή της. Ακόμα, εξετάζεται ποιος είναι ο βαθμός ταύτισης του εορτασμού και της μνήμης του Μακεδονικού Αγώνα με το πιο διάσημο πρόσωπο της ιστορικής αυτής περιόδου, τον Παύλο Μελά. Τέλος ανιχνεύονται οι χρήσεις του Μακεδονικού Αγώνα στον δημόσιο χώρο και λόγο, τόσο από τον κρατικό μηχανισμό, όσο και από οργανωμένες ομάδες πολιτών, που έδρασαν με όρους επιβολής της μνήμης. Η ανάλυση και τεκμηρίωση των παραπάνω στοιχείων παρέχουν τη δυνατότητα προσέγγισης ενός λιγότερο δημοφιλούς ιστορικού γεγονότος όπως είναι ο Μακεδονικός Αγώνας και της επετείου εορτασμού του, αλλά διαρκώς παρόντος –ενίοτε και με ιδιαίτερη ένταση- στις ζωές των υποκειμένων που διαπλέκονται με αυτό το παρελθόν συστηματικά.
This study aims to analyze the procedure during the Macedonian Struggle became a special and symbolic place of national memory in Greece and especially in Greek Macedonia. Are being studied the way of the organization of the Macedonian Struggle celebration over time, the coexistence of humans with place names (toponyms) and memorials related to the Macedonian Struggle in urban and rural areas and also its coordinated presentation provided by the museums. In addition, are being approached the level of the ethnocentrism of the memory, the contribution of the literature production that promotes the historical events and the possible differentiations from the “national direction”. Are being searched the roots and the reasons of the emergence of the memory, the role of the protagonists of the Macedonian Struggle in this procedure and the historical periods that those affected to its emergence. Furthermore, is being examined the level of the identification between the celebration and the remembrance of the Macedonian Struggle with Pavlos Melas, a famous person of that historical period. Finally, are being detected the uses of the Macedonian Struggle in the public space and speech, both by the state apparatus and by organized groups of people, acted in terms of the enforcement of the memory. The analysis and documentation of all the above elements provide the possibility to approach a less popular historical event such as the Macedonian Struggle and its anniversary, being always present, sometimes with remarkable intensity, in subjects’ lives involved with this past on a regular basis.
Επίσημοι τόποι μνήμης του Μακεδονικού Αγώνα: εορτασμός, μουσεία, μνημεία, τοπωνύμια