Νοσοκομείο Σωτηρία-Τόπος Μνήμης. Οι βαλίτσες των αζήτητων νεκρών

Hospital Sotiria- A Place of Remembrance. The suitcases of the unclaimed dead (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Τρίκας, Δημήτρης
  3. Δημόσια Ιστορία (ΔΙΣ)
  4. 05 Σεπτεμβρίου 2020 [2020-09-05]
  5. Ελληνικά
  6. 81
  7. Μαμουλάκη, Ελένη
  8. Γιαννιτσιώτης, Γιάννης | Αθανασιάδης , Χάρης
  9. φυματίωση | επιδημίες | μουσείο | αφήγηση | αποσιωπημένη μνήμη | βαλίτσες
  10. 26
  11. 0
  12. 0
    • Ένα μουσείο, το μουσείο "Σοφία Σλίμαν", του νοσοκομείου "Η Σωτηρία", γεννήθηκε και επιβλήθηκε μέχρι σήμερα τουλάχιστον, μέσα από την δεκαπενταετή πείσμωνα και επίπονη διαδικασία μιας ολιγάριθμης ομάδας γιατρών και διοικητικών στελεχών του νοσοκομείου που οργανώθηκαν και έδρασαν αυτοβούλως και χωρίς καμία βοήθεια από τις διοικήσεις του νοσοκομείου ή του Υπουργείου Υγείας. Η παρούσα εργασία αναδεικνύει την πρωτοβουλία αυτή και τα μέχρι τώρα εντυπωσιακά αποτελέσματα της, σε συνδυασμό με ένα μοναδικό ιστορικό και ανθρωπολογικό υλικό, αποτελούμενο από προσωπική αλληλογραφία, δημόσια έγγραφα, σημειωματάρια, φωτογραφίες και προσωπικά αντικείμενα, που βρέθηκαν σε βαλίτσες και μικρά μπαούλα, εντοιχισμένα με ψευδότοιχο σε κτήριο του νοσοκομείου απολύτως τυχαία μόλις το έτος 2016. Τυχαία και συμπτωματικά επίσης διασώθηκαν από τους ανθρώπους του μουσείου και δεν κατέληξαν στη χωματερή και όπως αποδείχθηκε ανήκαν σε ασθενείς που απεβίωσαν στο Σωτηρία μεταξύ των ετών 1937 και 1981, και δεν αναζητήθηκαν ποτέ από τους συγγενείς τους. Στόχος της εργασίας είναι να προτείνει μια μουσειολογική διαδρομή γιατο μουσείο που θα εστιάζει στα ευρήματα των βαλιτσών και θα περιλαμβάνει τα σημαντικά σημεία της μικροϊστορίας του νοσοκομείου σε συνδυασμό με τα αντίστοιχα της μεγάλης ιστορίας του Τόπου. Η δική μας αφήγηση θέλει να αναδείξει τα κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά της θανατηφόρας τότε ασθένειας ξεκινώντας από τη φυματίωση ως μάστιγας των λαϊκών πρωτίστως στρωμάτων, την ίδρυση του σανατορίου Σωτηρία με πρωτοβουλία της πλούσιας και φιλάνθρωπης Σοφίας Σλίμαν, τις άθλιες συνθήκες που διαμορφώθηκαν στα χρόνια του Μεσοπολέμου, όταν γύρω από τα κτήρια του Σωτηρία αναπτύσσεται μια παραγκούπολη χιλιάδων ασθενών και προσφύγων, τις διαδηλώσεις των φυματικών για καλύτερες συνθήκες, τον εκσυγχρονισμό που ολοκληρώνει το καθεστώς Μεταξά, την γερμανική κατοχή και αντίσταση, τον εμφύλιο και τις εκτελέσεις κομμουνιστών στον "τοίχο της Σωτηρίας" μέχρι τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια. Το συμβάν"αζήτητοι νεκροί του Σωτηρία" στη σημερινή συγκυρία του covid 19,με τις αναλογίες μιας νέας στρατιάς νεκρών που οι συγγενείς τους επίσης αδυνατούν να θρηνήσουνκαι να κηδεύσουν, συνθέτουν ένα πεδίο ερωτημάτων και προβληματισμού που δεν αφορά μόνο στο παρελθόν και τις χρήσεις του αλλά τον σύγχρονο δημόσιο λόγο και χώρο, όχημα του οποίου μπορεί και προτείνουμε να είναι, μεταξύ άλλων φυσικά, και το μουσείο του «Σωτηρία».
    • The Sophia Schliemann Museum of Sotiria Hospital, was funded and preserved, so far at least, through a 15 year struggle, by a small team of doctors and hospital officials, who acted on their own bat, without any help from central hospital management or the Ministry of Health. This paper puts the spotlight on the initiative and its’ impressive results, as well as the unique historic and anthropological materials including personal mail, public documents, notebooks, photographs and personal items, which were discovered by chance inside suitcases and small boxes, built in the plasterwall of a random hospital building in 2016. By total coincidence these items were rescued by museum employees, instead of being tossed away as trash. It was later proven that these items belonged to patients who passed away in the Sotiria Hospital between 1937 and 1981 and were never claimed by relatives This paper’s main goal is to suggest a museological route which focuses on the suitcase findings and includes important clues of the hospital’s microhistory, connecting it to the official national history of Greece. The narrative we follow attempts to point out the sociopolitical characteristics of the back then deadly disease, starting with tuberculosis as a plague for lower class citizens and the necessary foundation of Sotiria Sanatorium by initiative of wealthy philanthropist Sophia Schliemann, the horrible condition which became apparent during the interwar times, when around the hospital buildings emerged a shanty town hosting thousands of patients and refugees demonstrating for better treatment and finally the modernization of the Metaxas regime, the German occupation, the civil war and the executions of communists on the hospital walls. The ‘happening’ Unclaimed dead of Sotiria, in combination with today’s covid 19 framework - which provides an analogy of new multitudes of dead and relatives who are unable to weep and bury their loved ones - compose a field of questions which concerns the contemporary public speech and space, which may hopefully use The Sotiria Museum as a tool of expression.
  14. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.