Οι αρχαιότητες ως δομικό υλικό του εθνικού φαντασιακού. Το παράδειγμα της Αμφίπολης στον δημόσιο λόγο.

Antiquities as a structural material of the national imagination. The Amphipolis paradigm in the public debate. (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Σπυροπούλου, Ειρήνη
  3. Δημόσια Ιστορία (ΔΙΣ)
  4. 28 Ιουλίου 2019 [2019-07-28]
  5. Ελληνικά
  6. 70
  7. Χαραλαμπίδης, Μενέλαος
  8. Βόγλης, Πολύμερος | Λεμονίδου, Έλλη
  9. Αρχαιότητες | Εργαλειοποίηση | Εθνική ταυτότητα | Εθνικό Φαντασιακό | Αμφίπολη | Δημόσιος λόγος
  10. 1
  11. 44
  12. 8
  13. 0
    • Οι αρχαιότητες στην Ελλάδα είναι διάσπαρτες, άρα ορατές στον χώρο. Η έμφαση δίνεται στα έργα τέχνης και τις αρχιτεκτονικές κατασκευές, υπάρχουν όμως και τεχνουργήματα και εργαλεία καθημερινής χρήσης που πέρασαν από την διαδικασία αποξένωσης και πλέον προσλαμβάνονται μέσω της επανοικειοποίησης. Η διαρκής επαφή με τις αρχαιότητες, μέσω των ανθρώπινων αισθήσεων, η ενσώματη και βιωματική σχέση που αναπτύχθηκε με τους κατοίκους τοπικά και ευρύτερα στο γεωγραφικά προσδιορισμένο νεοελληνικό κράτος, συνετέλεσε ώστε να αποτελέσουν συστατικό για την δημιουργία της εθνικής ταυτότητας. Πέρα από την εμπλοκή της επίσημης μνήμης και τις κοινές παραδοχές που αυτή επέφερε στην συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας, οι αρχαιότητες προμήθευσαν το νεοελληνικό έθνος με υλικό για να δομηθεί το εθνικό φαντασιακό. Να δομηθεί και υποστηριχθεί δηλαδή η διάχυτη αίσθηση του λαού περί της πολιτισμικής, ηθικής και θρησκευτικής του υπόστασης αλλά και του προορισμού του ως έθνος, είτε κυριολεκτικά, με την ενσωμάτωση εδαφών και πληθυσμών, είτε μεταφυσικά ως περιούσιος λαός ή ως μονίμως αδικημένος αν και άξιος. Στην παρούσα εργασία τονίζεται η σημασία που αποδίδεται στην αρχαιολογία από την εκάστοτε εξουσία, καθώς τα πορίσματά της επιστήμης δρουν νομιμοποιητικά για τις επιδιώξεις της εξουσίας, ειδικά σε περιόδους αμφισβητήσεων, ταραχών ή διασυνοριακών διαφορών λόγω της αποδεικτικής τους χρήσης. Η σύνδεση με το παρελθόν, η συνεχής κατοίκηση, οι ένδοξες μάχες, οι «δικοί» μας νεκροί, τα οστά των προγόνων βρίσκουν θέση συχνά στον δημόσιο λόγο. Εξάλλου η επιστήμη ήδη ανοίγεται στο κοινό, με την μορφή της δημόσιας αρχαιολογίας με την οποία ασχολούνται πολλοί περισσότεροι από την στενή επιστημονική κοινότητα. Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα παραγωγής δημόσιου λόγου γύρω από τις προσδοκίες και τα πορίσματα μιας αρχαιολογικής ανασκαφής είναι αυτό της Αμφίπολης και των ανακαλύψεων στον Τύμβο Καστά. Στην δημόσια συζήτηση, που συχνά εξελισσόταν σε διαμάχη, ενεπλάκησαν αρχαιολόγοι, πολιτικοί, ΜΜΕ αλλά και η κοινή γνώμη κυρίως μέσω του διαδικτύου, με σχόλια και αναρτήσεις, με επιχειρήματα αλλά και με αγοραίο λόγο. Στην εργασία θίγονται κάποιες από αυτές τις πλευρές προκειμένου να οριστεί το θεωρητικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εργαλειοποιήθηκε η αρχαιολογία, αλλά και να επισημανθεί, με βάση την ανασκαφή στην Αμφίπολη, ένα σύγχρονο παράδειγμα επίδρασης της επιστήμης στο πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι και παραγωγής δημόσιου λόγου γύρω από τα πορίσματα της επιστήμης.
    • Antiquities in Greece are scattered and visible all around us. Artefacts, remains of architectural structures and objects of everyday use went through alienation and became familiar again in a process that was necessary for them to become proofs of the nation’s past. Living in a country that is surrounded by antiquities, we have built a strong and embedded relation as well as connection with them, a fact that has led antiquities to become a substantial ingredient in the building of a national identity. Beyond the official memory, which became common through predefined memories and oblivion, the Modern Greek nation used the material nature of antiquities to shape the national imagination both literally and meta-physically. The purpose of this essay is to point out both the role and the significance of archaeology in assisting this process, especially in times when current regimes need support and legalization, or when crises, conflicts and turmoil break out. Archaeology and its results provide a direct bond with the nation’s glorious past, its battles and its progenitors. In recent decades, archaeology has opened to a wider amount of people through Public Archaeology, which became a new distinct field of science and practice, and seeks to engage the interest of the public, acquainting it with the results of the archaeologists’ work. Such a paradigm is the excavation in Kasta Tomb, at the ancient Greek city of Amphipolis and the public debate about its results. This was a public debate of archaeologists, politicians, the press and a large amount of people, representing the public opinion. We expect to lighten some aspects of the ideological uses of archaeology through this paradigm. First, we are going to establish the theoretical scheme in which archaeology meets hegemony’s needs and then we will try to prove it, referring to both the political and the social frame at the time of the excavation, the promising expectations of an illustrious diseased, and the rather disappointing results.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.