Οι "προβληματικές" πτυχές του εμφυλίου πολέμου μέσα από ιστορικά ντοκιμαντέρ της ελληνικής τηλεόρασης της περιόδου 1999-2019

Controversial aspects of civil war through the lenses of historical documentaries of the Greek television between 1999 and 2019 (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Λάλας, Δημήτριος
  3. Δημόσια Ιστορία (ΔΙΣ)
  4. 15 Μαρτίου 2020 [2020-03-15]
  5. Ελληνικά
  6. 100
  7. Κουτσοπανάγου, Παναγιούλα
  8. Δερμεντζόπουλος, Χρήστος | Μπάλτα, Αθανασία
  9. ελληνικός εμφύλιος πόλεμος | greek civil war | "προβληματικές" πτυχές | controversial aspects | "παιδομάζωμα" | "child gathering" | πολιτικοί πρόσφυγες | political refugees | τηλεοπτικά ιστορικά ντοκιμαντέρ | historical tv documentaries
  10. 4
  11. 61
  12. 22
  13. 0
    • Η παρούσα έρευνα επικεντρώνεται σε δύο «δύσκολα» θέματα του εμφυλίου πολέμου, το λεγόμενο «παιδομάζωμα» και το ζήτημα των πολιτικών προσφύγων, και διερευνά τους αφηγηματικούς τρόπους αναπαράστασής τους μέσα από τρία τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ της ελληνικής τηλεόρασης της περιόδου 1999-2019. Στην έρευνά μας ακολουθήσαμε τη μέθοδο μελέτης περίπτωσης (case study) που αφορά τη διερεύνηση, ανάλυση περιεχομένου, συγκριτική μελέτη και τηλεοπτική παρουσίαση των δύο θεματικών που επιλέξαμε. Η παρούσα μελέτη παρατηρεί το πως οι αναπαραστατικοί αυτοί τρόποι συνδέονται με τις σύγχρονες τάσεις της ακαδημαϊκής ιστοριογραφίας και κατά πόσο ακολουθούν την επιστημονική πειθαρχία της, εξετάζει τις ιστορικές προσεγγίσεις και ερμηνείες που δίνονται από τους παρουσιαστές των τηλεοπτικών αυτών προγραμμάτων, εντοπίζει το ρόλο και το βαθμό συμμετοχής του ιστορικού στην παραγωγή και την παρουσίαση τους, και αποτιμά κατά πόσο ο επιμορφωτικός χαρακτήρας της τηλεοπτικής ιστορίας συμβάλει τελικά στη σφαιρικότερη κατανόηση του εμφυλίου και στην καλλιέργεια ιστορικής συνείδησης για το ευρύ κοινό. Αυτό που θα υποστηρίξουμε είναι ότι στο πλαίσιο των νέων αφηγηματικών τρόπων που προσφέρει η σύγχρονη τηλεοπτική ιστορία, τα τρία ντοκιμαντέρ ακολουθούν διαφορετικές προσεγγίσεις για να αναπαραστήσουν το ίδιο ιστορικό γεγονός, αποτυπώνοντας το κάθε ένα με το δικό του τρόπο τη σχέση μνήμης-τραύματος, φαινόμενο που θα αναλύσουμε στις επόμενες σελίδες. Φέρνουν στο επίκεντρο τους «αθέατους πρωταγωνιστές» της ιστορίας προτείνοντας ένα διαφορετικό τρόπο θέασης του εμφυλίου. Υιοθετούν δηλαδή την οπτική μιας ιστορίας «από τα κάτω», προσέγγιση που ανταποκρίνεται στις αναζητήσεις της δημόσιας ιστορίας και στις σύγχρονες τάσεις της ακαδημαϊκής ιστοριογραφίας. Ακολουθούν διαφορετικό τρόπο για να «κάνουν ιστορία» με συμμετοχή ή ερήμην των ιστορικών στην τηλεοπτική παραγωγή της και παράλληλα εμπλέκουν συναισθηματικά τον τηλεθεατή, φέρνοντας το παρελθόν στο παρόν μέσα από μια βιωματική διαδικασία. Με διαφορετική στόχευση το κάθε ένα προσφέρει με το δικό του τρόπο ιστορική γνώση, καταφέρνοντας να φέρει σε επαφή το ευρύ κοινό με τα «δύσκολα» αυτά θέματα που βρίσκονταν έξω από τα επίσημα αφηγήματα. Αποτελώντας μέρος διαλόγου που έχει ανοίξει τις τελευταίες δεκαετίες στη δημόσια σφαίρα, συμβάλουν με το δικό τους τρόπο σε σφαιρικότερη κατανόηση του εμφυλίου, που μπορεί να επιτρέψει μια ουσιαστική αντιμετώπιση και επεξεργασία του εμφυλιακού τραύματος.
    • The present thesis examines two controversial issues regarding the civil war, the so called “paidomazoma” (lit. child gathering) and the issue of political refugees, by exploring the narrative approaches followed in their visual representation in three documentaries produced for the Greek television in the period between 1999 and 2019. In this research, the case study method is implemented regarding the investigation, the content analysis, the comparative study and the televised representation of the issues under examination. In advance, the present thesis examines if and how the visual representation approaches are closely connected with the contemporary trends of academic historiography and its scientific rigour. It, also, examines the historical approach of and the associated interpretation of historical facts by the presenter of each TV program, while it traces the scope and the degree of involvement of the historian in the production and the visual representation. Finally, it assesses whether the educational character of televised history contributes in an overall understanding of the civil war and in the cultivation of an historical awareness of its audience. The thesis argues that within the context of the new narrative methods, entailed in the contemporary televised history, the three documentaries follow different approaches in representing the same historical facts. Thereby, each one reflects the relation between memory and trauma in its unique way. In all three cases, the “shadow protagonists” of history are brought in the forefront, but the viewing angle is significantly different. The documentaries assimilate a bottom-up approach in the historical method, which corresponds to the way of doing research in the contemporary trend of academic historiography. They follow different paths in “making history” with either the participation or not of historians in the production, while they aim to the emotional engagement of the audience, by bringing the past into present through an emotive process. Having a different focus, each of these documentaries offers a distinct path to historical knowledge, while simultaneously it brings the audience in touch with these difficult issues which, usually, are not discussed officially. Being part of a recently inaugurated public debate, they contribute in their own manner in an overall understanding of the civil war, potentially allowing an efficient confrontation as well as processing of the civil war trauma.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.