Η Εξορία ως Βίωμα και ως Μνήμη: Οι μνημονικές αναπαραστάσεις του εκτοπισμού στην Αγία Κιουρά της Λέρου

Experience and Memory of Exile: The mnemonic representations of displacement in Agia Kioura, Leros (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Φλεβάρη, Αικατερίνη
  3. Δημόσια Ιστορία (ΔΙΣ)
  4. 26 Φεβρουαρίου 2022 [2022-02-26]
  5. Ελληνικά
  6. 97
  7. Σαλβάνου, Αιμιλία
  8. Λεμονίδου, Έλλη | Αντωνίου, Αντώνης
  9. Δικτατορία (1967-1974) | εξορία | βίωμα | μνήμη | αναπαράσταση | Αγία Κιουρά (Λέρος) | Military Dictatorship (1967-1974) | exile | experience | memory | representation | Agia Kioura (Leros)
  10. 1
  11. 55
  12. 8
  13. Περιέχει: σχήματα.
    • Η πρακτική του εξορισμού των πολιτικών αντιπάλων ως μία μορφή συστηματικής δίωξης τιμωρητικού και «αναμορφωτικού» χαρακτήρα χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένα κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας του 1967-74. Η παρούσα μελέτη, στο ευρύτερο πλαίσιο της μνημονικής αποτύπωσης του τραυματικού αυτού βιώματος, διερευνά το παράδειγμα της εικονογραφίας στην Αγία Κιουρά της Λέρου από τους εικαστικούς Αντώνη Καραγιάννη, Τάκη Τζανετέα και Κυριάκο Τσακίρη, οι οποίοι ήταν πολιτικοί κρατούμενοι στο στρατόπεδο του Παρθενίου την περίοδο αυτή. Η εικονογράφηση λειτούργησε ως «ενέργημα μνήμης», το οποίο συνέβαλε στη διαμόρφωση πολλαπλών, διαπερατών και αλληλοσυμπληρούμενων εκδοχών μνήμης, συγκεκριμένα για την τοπική κοινότητα και τον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς. Σε αντίθεση όμως με τα υπόλοιπα έργα εικαστικών που αναπαριστούν το βίωμα της εξορίας, η εικονογραφία της Αγίας Κιουράς βρίσκεται εντός συγκεκριμένου λατρευτικού χώρου και φιλοτεχνείται στη συγχρονία της εμπειρίας της εξορίας, με αποτέλεσμα να μετατρέπεται σε αναπόσπαστο μέρος του συνολικού βιώματος. Πρόκειται δηλαδή για μία μη αποπλαισιωμένη εικαστική δημιουργία, αν μιλήσουμε με χωροταξικούς όρους. Η ιδιαιτερότητα αυτή, η άρρηκτη δηλαδή σύνδεσή της με σταθερό χωροχρονικό πλαίσιο -τόσο στη συγχρονία δημιουργίας της, όσο και στο μνημονικό αποτύπωμά της στη διαχρονία, επέφερε τη διαστολή των μνημονικών αυτών εκδοχών στον δημόσιο χώρο και -κατά συνέπεια- στην επίσημη-θεσμική μνήμη, όπως επιβεβαιώνεται από μία σειρά δράσεων επετειακού χαρακτήρα, οργανωμένων από επίσημους θεσμικούς φορείς, αλλά και από την ανακήρυξη της Αγίας Κιουράς σε μνημείο της σύγχρονης ιστορίας με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού, το 1982.
    • The practice of exiling political opponents as a form of systematic persecution of a punitive and "corrective" nature was widely used during the 1967-74 military Dictatorship. The present study, within the broader context of the mnemonic imprint of this traumatic experience, explores the example of the iconography in Agia Kioura Leros by the artists Antonis Karagiannis, Takis Tzaneteas and Kyriakos Tsakiris, who were political exiles in the Partheni camp during this period. The iconography served as an "act of remembrance", which contributed to the formation of multiple, permeable and complementary versions of memory, that of the local community and that of the Left. However, unlike the other works of art that depict the experience of exile, the iconography of Agia Kioura is located within a specific place of worship and is created while the artists were still in exile, thus becoming an integral part of the overall experience of exile by members of the Left. In other words, it is a work of art inextricably linked to the spatio-temporal context of its creation. This peculiarity, i.e. its inseparable connection with a fixed space-time frame both in the synchrony of its creation and in its mnemonic imprint over time, brought about the expansion of these mnemonic versions into the public sphere and consequently their integration in the official-institutional memory. This is confirmed by a series of anniversary celebrations, organized by official institutions, but also by the proclamation of Agia Kioura as a monument of modern history by the Greek Ministry of Culture in 1982.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.