Μικρασιατική Καταστροφή, Προσφυγιά, Πολιτικές Μνήμης, Τραυματική Μνήμη, Κοινότητες Μετα-μνήμης, Προσφυγικά Σωματεία | Asia Minor Catastrophe, Refugees, Politics of Memory, Post-memory Communities, Τraumatic Μemory, Refugee Associations
72
5
0
Η εγκατάσταση δεκάδων χιλιάδων προσφύγων στην Αττική γη υπήρξε το αποτέλεσμα της Μικρασιατικής Καταστροφής, κατά την οποία ξεριζώθηκαν οι χριστιανικοί πληθυσμοί της Μικράς Ασίας. Ο τρόπος με τον οποίο εντάχθηκαν στην ελληνική πραγματικότητα αποτέλεσε μία οδυνηρή μετάβαση από έναν κόσμο που είχε χαθεί, σε αυτόν που μόλις ανοιγόταν. Η ιδιότητα του πρόσφυγα στιγμάτισε για αρκετές δεκαετίες τους ανθρώπους αυτούς και τους απογόνους τους, οι ιστορίες και οι μνήμες των οποίων δεν μοιάζουν να συμφωνούν πάντοτε με το εθνικό αφήγημα. Οι τραυματικές εμπειρίες της πρώτης γενιάς δείχνουν να επιβιώνουν στη διαχρονία, εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο η πολιτεία επιλέγει να χρησιμοποιεί το κομμάτι αυτό της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Οι βαθιές πολιτισμικές καταβολές όμως και η αντίθεση στις πολιτικές μνήμης, που οι κρατικοί θεσμοί επιβάλλουν οδηγούν τις κοινότητες αυτές μετα-μνήμης στη μεταλαμπάδευση των αξιών της μικρασιατικής κουλτούρας. Μελετώντας τον τρόπο με τον οποίο οι προσφυγικές συλλογικές συσωματώσεις στο Δήμο της Ν. Ιωνίας κατανοούν και πραγματώνουν τους στόχους τους οποίους έχουν θέσει καταδεικνύεται ο λόγος για τον οποίο η μνήμη διατηρείται ακόμη ζωντανή στη περιοχή. Αυτό το οποίο διαφαίνεται είναι, πως οι ανεπούλωτες πληγές οφείλονται σε εκουσίως λανθασμένες πολιτικές αναγνώρισης και απόδοσης ευθυνών. Στη συγνώμη που δεν ειπώθηκε ποτέ. Στα φαντάσματα των “χαμένων πατρίδων” οι οποίες, έστω και νοητά, αποτελούν ιερούς τόπους, όπως τους αφηγήθηκαν οι πρόσφυγες πρώτης γενιάς. Μπροστά όμως σε ένα ακόμη κομβικό σημείο, όπως η επέτειος των εκατό χρόνων από την καταστροφή του 1922, αναδεικνύονται για μία ακόμη φορά οι πόλεμοι ανάμεσα στους βασικούς θεσμούς της χώρας, για το ποιος θα κυριαρχήσει στο πεδίο των πολιτικών της μνήμης. Μέσα από τις ζυμώσεις αυτές και τις αντιξοότητες που δημιουργούνται, η μνήμη παραμένει ζωντανή και μαζί της η προσφυγική ταυτότητα.
The settlement of tens of thousands refugees in Attica was the consequence of the Asia Minor Catastrophe, during which the Christian populations of Central Asia were uprooted. The way in which refugees integrated into Greek reality was a painful changeover from a world that had been lost, to one that was just opening up. Being a refugee has stigmatized these people and their descendants for decades, and that is why their stories and memories seem to not always been in par to the national narrative. The traumatic experiences of the first generation seem to survive, partly because of the way in which everytime the state chooses to capitalize on this specific period of modern Greek history. On the other hand the deep cultural roots and the opposition to the policies of memory imposed by the local institutions lead these post-memory communities to transmit the values of the culture of Asia Minor. Studying the way in which the refugee collective associations in the Municipality of N. Ionia understand and realize the goals they have set, validates the reason why the memory is still kept alive in the area. What is apparent is that the incurable wounds are still there due to the voluntarily erroneous policies of recognition and accountability. To the apology that has never been said and the ghosts of the "lost homelands" which, even if imaginable, are still considered to be sacred in a way. One century later, the wars between the fundamental state institutions are once again emerging, over who will dominate the field of memory politics. Through these fermentations and adversities, the memory remains along with the refugee identity.
Οι πολιτικές μνήμης. Η μνήμη της προσφυγιάς στη Νέα Ιωνία.