Μετασχηματισμοί του Γιουγκοσλαβικού μεταπολεμικού κινηματογράφου: από την κρατική ενότητα στην πορεία προς τη διάσπαση

Transformations of Yugoslav post-war cinema: from state unity to disintegration (english)

  1. MSc thesis
  2. Στάης, Σωτήριος
  3. Δημόσια Ιστορία (ΔΙΣ)
  4. 26 February 2022 [2022-02-26]
  5. Ελληνικά
  6. 176
  7. Λεμονίδου, Έλλη
  8. Βόγλης, Πολύμερος | Καραμανωλάκης, Ευάγγελος
  9. Γιουγκοσλαβία | μεταπολεμικός κινηματογράφος | μαύρο κύμα | νέα ταινία | λευκό κύμα
  10. 2
  11. 3
  12. 152
  13. 0
    • Στην παρούσα εργασία μελετήσαμε την εμπλοκή του κινηματογράφου στην προσπάθεια δημιουργίας μιας κοινής εθνικής ταυτότητας, ενώ παρακολουθήσαμε τα στάδια κατασκευής της, αλλά και τα βήματα προς την αποδόμησής της. Μια αποδόμηση που οδήγησε τελικά και στην αυτο-διάσπαση ενός κράτους, της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Η ιδέα της ένωσης των νοτιοσλαβικών φύλων των δυτικών Βαλκανίων σε μια ενιαία κρατική οντότητα, ήταν ένα παλιό και ρομαντικό όραμα για πολλούς Σλάβους στο πέρασμα των αιώνων. Η οικοδόμηση της ιδέας ενός ισχυρού έθνους που προσβλέπει σε ένα κοινό μέλλον και μοιράζεται ένα κοινό όνειρο περνούσε μέσα και από το φίλτρο του πολιτισμού, καθώς αυτός, «εμπλεκόμενος» στις επιμέρους παραδόσεις μπορούσε να συμβάλει ουσιαστικά στην ομογενοποίηση της κοινωνίας. Το πείραμα της Γιουγκοσλαβίας που ξεκίνησε στις αρχές του 20ού αιώνα και διήρκεσε περίπου 70 χρόνια πριν καταρρεύσει μπορεί να χωριστεί αρχικά σε δύο ανομοιογενείς φάσεις με σύνορο τον Β΄ΠΠ. Στη μελέτη μας μάς απασχόλησε ιδιαίτερα το δεύτερο μισό του αιώνα, αν και όπως καταδείχθηκε η «ρίζα» των προβλημάτων υπήρχε ήδη από τις απαρχές του εγχειρήματος. Κινηματογραφικά καταγράψαμε τρεις περιόδους στον μεταπολεμικό Γιουγκοσλαβικό σινεμά. Στις δυο πρώτες δεκαετίες έγιναν πολλές και σημαντικές προσπάθειες για τη δημιουργία μιας κοινής ταυτότητας. Η επόμενη δεκαετία έφερε μια φυσική ωρίμανση και μέσω αυτής εμφανίστηκαν και οι πρώτες κριτικές φωνές που με ειλικρίνεια μίλησαν για τις παθογένειες της εξουσίας, χωρίς όμως να αμφισβητήσουν το όραμα για μια ειρηνική συμβίωση. Την τρίτη περίοδο παρακολουθήσαμε μια σταδιακή αποκαθήλωση της ιδέας του Γιουγκοσλαβισμού, με μια παράλληλη επέλαση του εθνικισμού που προφήτευσε και τη βίαιη διάλυση της ομοσπονδίας. Έτσι, αν και χιλιάδες πολίτες πίστεψαν και εργάστηκαν ώστε το σύνθημα «Αδελφότητα και Ενότητα» να γίνει πράξη, οι διαφορές δεν μπορέσαν να γεφυρωθούν τόσο ώστε τελικά οι λαοί και οι εθνότητες της πρώην Γιουγκοσλαβίας να νοιώσουν ένα έθνος και να βρουν μια κοινή συνισταμένη πάνω στην οποία θα βάδιζαν ιστορικά. Και οι κινηματογραφιστές της χώρας ήταν εκεί για να σκηνοθετήσουν, να καταγράψουν και να παρουσιάσουν όλη αυτήν την πορεία. Την πορεία μιας χώρας που δεν υπάρχει πια.
    • In the present research we studied the involvement of cinema in the effort to create a common national identity, while we observed the stages of its construction, as well as the steps towards its deconstruction. A deconstruction that eventually led to the self-disintegration of a state, the former Yugoslavia. The idea of uniting the South Slavic tribes of the Western Balkans into a single state entity was an old and romantic vision for many Slavs over the centuries. The shaping of the idea of a strong nation that looks forward to a common future and shares a common dream went through the filter of culture, as it, "involved" in the individual traditions, could contribute substantially to the homogenization of society. The Yugoslav experiment, which began in the early 20th century and lasted about 70 years before its collapse, can initially be divided into two inhomogeneous phases ending with World War II. In our research we were particularly engaged with the second half of the century, although as it turned out the "root" of the problems already existed from the beginning of the venture. Cinematically, we registered three periods in post-war Yugoslav cinema. In the first two decades, many significant efforts were made to create a common identity. The next decade led to a natural maturation. This maturation brought about the emergence of the first critical voices that honestly discussed about the pathogenesis of power, yet without questioning the vision of a peaceful coexistence. In the third period we witnessed a gradual deconstruction of the idea of Yugoslavism, with a parallel spread of nationalism that prophesied the violent dissolution of the federation. Thus, although thousands of citizens believed and labored to put the watchword "Brotherhood and Unity" into practice, the differences could not be bridged so that eventually the peoples and ethnicities of the former Yugoslavia could feel like one nation and find a common ground on which they would walk historically. And the filmmakers of the country were there to direct, record and present this whole process. The course of a country that no longer exists.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.