Οι καταναλωτικές τάσεις αντανακλώνται εναργώς, στο είδος του υλικού και τον σχεδιασμό των συσκευασιών, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η πλειονότητα των καταναλωτικών προϊόντων πωλείται μέσα σε συσκευασίες. Καθώς τις τελευταίες δεκαετίες οι καταναλωτικοί ρυθμοί έχουν αυξηθεί ραγδαία, το ίδιο συμβαίνει –αναπόδραστα– και με τους όγκους απορριμμάτων των ‘βραχύβιων’ συσκευασιών. O περιορισμένος όμως χώρος, για υγειονομική ταφή στην Ευρώπη, σε συνδυασμό με την μη βιώσιμη συνέχιση της απεριόριστης εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, δημιούργησε την ανάγκη gia ρύθμιση. Η Διευρυμένη Ευθύνη του Παραγωγού (ΔΕΠ), εισηγήθηκε ως οικονομική θεωρία για την διευθέτηση της ανάληψης του κόστους και της ευθύνης για την διαχείριση των συσκευασιών από τους παραγωγούς, μετά την χρησιμοποίησή τους. Η όποια λύση, όμως, για να εξασφαλίζει μακροπρόθεσμα την ανθρώπινη ανάγκη για ανάπτυξη, παράλληλα με την διατήρηση του απαραίτητου φυσικού περιβάλλοντος για αυτήν, θα πρέπει να αναζητηθεί στην βάση της πρόληψης. Η αρχή της Πρόληψης τοποθετείται στην κορυφή της πυραμίδας των αρχών για την διαχείριση των αποβλήτων, που συστήνεται από την οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα 2008/98. Για την μετάβαση από την υφιστάμενη γραμμική πορεία των αγαθών σε μια κυκλική πορεία, λαμβάνοντας υπ’ όψιν όλα τα στάδια ζωής τους, είναι απαραίτητη η υιοθέτηση ενός ολιστικού τρόπου σκέψης, από τους καταναλωτές και ενός σχεδιασμού με εκτίμηση της αξίας των υλικών, από τους παραγωγούς. Αυτή η ριζική αλλαγή όμως, για την ρεαλιστική αποτύπωση των ορίων του περιβάλλοντος στο τρέχον καταναλωτικό και οικονομικό μοντέλο, δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την απαραίτητη παροχή κινήτρων. Αυτό είναι το σημείο που εξετάζεται στην συγκεκριμένη εργασία, το εάν δηλαδή, τα σχεδιαστικά κίνητρα της αρχής της Διευρυμένης Ευθύνης του Παραγωγού αρκούν για την κάλυψη των σκοπών της Πρόληψης, οι οποίοι τίθενται και από το Σχέδιο Μετάβασης προς μια Κυκλική Οικονομία.
Consumer trends are strongly reflected in the type of material and packaging design, especially since the majority of consumer products are sold in packaging. As consumption rates have risen sharply in recent decades, so has the case for - inevitably - the waste volumes of 'short-lived' packaging. The limited space for landfill in Europe, though, coupled with the unsustainable continuation of the unlimited exploitation of natural resources, has created the need for regulation. Extended Producer Responsibility (EPR) has been suggested as an economic tool for placing the costs and responsibility for packaging management, at the end-of-life, on the producers. However, any solution, in order to ensure in the long-term, the human need for development -while maintaining the vital, natural environment for it- should be sought on the basis of prevention. The Prevention Principle is at the top of the waste management hierarchy principles, introduced by the Waste Framework Directive 2008/98. To move from the current linear movement of products to a circular one, taking into account all the stages of their life, it is necessary for consumers to adopt a holistic way of thinking and a value-based design by producers. However, this radical change, for the environmental boundaries to be realistically depicted in the current consumer and economic model, cannot be achieved without the necessary incentivizing. This is the issue under consideration in this paper, whether the design incentives of the Extended Producer Responsibility principle are sufficient to meet the Prevention Principle goals, which are also set by the EU Action Plan for the Circular Economy.
Η Διευρυμένη Ευθύνη του Παραγωγού Συσκευασιών στα πλαίσια της μετάβασης προς μια Κυκλική Οικονομία