Η παρούσα εργασία εξετάζει το ρόλο των σύγχρονων τεχνολογιών αυτοματισμού και ψηφιοποίησης στη λειτουργία και διαχείριση των Μονάδων Επεξεργασίας Λυμάτων (Μ.Ε.Λ.), με έμφαση στα συστήματα SCADA και το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT).  

    Μέσα από εκτενή βιβλιογραφική ανάλυση, αναδεικνύεται η συμβολή τους στην ενεργειακή αποδοτικότητα, στη βελτιστοποίηση κρίσιμων διεργασιών και στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής συμμόρφωσης. Παράλληλα, διερευνώνται οι προοπτικές που προσφέρουν οι τεχνολογίες ανάλυσης μεγάλων δεδομένων (Big Data) και η τεχνητή νοημοσύνη (AI), με εφαρμογές που εκτείνονται από την προληπτική συντήρηση έως την ανάπτυξη ψηφιακών διδύμων.

    Σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, η ενσωμάτωση των τεχνολογιών αυτών επιφέρει αναδιάρθρωση του ανθρώπινου δυναμικού, μείωση παραδοσιακών ρόλων και δημιουργία νέων θέσεων που απαιτούν εξειδικευμένες δεξιότητες, σε ανάλυση δεδομένων και κυβερνοασφάλεια. Εξετάζονται επίσης, οι οικονομικές προεκτάσεις, καθώς, η αρχική ανάγκη για επενδύσεις σε υποδομές και λογισμικό, αντισταθμίζεται μακροπρόθεσμα, από την εξοικονόμηση πόρων, την ανάκτηση ενέργειας και την ενίσχυση της βιωσιμότητας των εγκαταστάσεων.

    Ειδική αναφορά γίνεται στη μετάβαση προς τις «έξυπνες πόλεις», όπου οι Μ.Ε.Λ. εντάσσονται σε ένα ολοκληρωμένο δίκτυο ευφυών υποδομών. Η τεκμηρίωση και η διαφάνεια, που προσφέρουν τα ψηφιακά εργαλεία, ενισχύουν την εμπιστοσύνη των πολιτών και συμβάλλουν στην κοινωνική αποδοχή των νέων τεχνολογιών. Τέλος, παρουσιάζεται η υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για σταδιακή αναβάθμιση και ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές πολιτικές βιωσιμότητας.

    Συνολικά, η εργασία καταδεικνύει ότι η αξιοποίηση SCADA, IoT και σχετικών τεχνολογιών στις Μ.Ε.Λ., δεν αποτελεί απλώς τεχνική βελτίωση, αλλά στρατηγικό μοχλό, για την περιβαλλοντική προστασία, την ενεργειακή αποδοτικότητα και τον κοινωνικοοικονομικό μετασχηματισμό.

This study examines the role of modern automation and digitalization technologies in the operation and management of Wastewater Treatment Plants (WWTPs), with emphasis on SCADA systems and the Internet of Things (IoT).

Through an extensive literature review, their contribution to energy efficiency, the optimization of critical processes, and the reinforcement of environmental compliance is highlighted. At the same time, the potential of Big Data analytics and Artificial Intelligence (AI) is explored, with applications ranging from predictive maintenance to the development of digital twins.

At the socio-economic level, the integration of these technologies leads to workforce restructuring, a reduction in traditional roles, and the emergence of new positions requiring specialized skills in data analysis and cybersecurity. Economic implications are also examined, as the initial need for investments in infrastructure and software is offset in the long term by resource savings, energy recovery, and the enhancement of plant sustainability.

Special reference is made to the transition towards “smart cities,” where WWTPs are incorporated into an integrated network of intelligent infrastructures. The documentation and transparency provided by digital tools strengthen citizens’ trust and facilitate the social acceptance of new technologies. Finally, the current situation in Greece is represented, underlining the need for gradual upgrades and alignment with European sustainability policies.

Overall, the study demonstrates that the adoption of SCADA, IoT, and related technologies in WWTPs is not merely a technical improvement, but a strategic driver for environmental protection, energy efficiency, and socio-economic transformation.