Η διπλωματική εργασία εστιάζει στον αρχιτεκτονικό φωτισμό μιας ιδιαίτερης κατηγορίας κτιρίων: τα πολυκαταστήματα-υπεραγορές, γνωστά ως malls, τα οποία προσελκύουν καθημερινά ένα μεγάλο ποσοστό επισκεπτών. Η μελέτη θα αναλύσει την ιστορική εξέλιξη των πολυκαταστημάτων σε σχέση με την ανάπτυξη των κοινοτήτων, καθώς και την τυπολογία τους και την αρχιτεκτονική, αναδεικνύοντας τον ρόλο που παίζουν στην κοινωνική και οικονομική ζωή. Αυτοί οι πολυχώροι δεν είναι απλώς χώροι αγορών, αλλά προορισμοί που προσελκύουν άτομα όλων των ηλικιών, με σκοπό να τους κρατήσουν για παρατεταμένες χρονικές περιόδους. Προσφέρουν μια ποικιλία υπηρεσιών που καλύπτουν διαφορετικές ανάγκες, όπως φαγητό, αγορές και ψυχαγωγία, καθιστώντας την εμπειρία του χρήστη πολυδιάστατη. Ο φωτισμός, σε αυτή την περίπτωση, δεν είναι απλώς μια τεχνική ανάγκη, αλλά ένα εργαλείο που μπορεί να επηρεάσει την ατμόσφαιρα, τη διάθεση και τη συμπεριφορά των επισκεπτών.

Η εμπειρία του χρήστη σε αυτούς τους χώρους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ποιότητα και την κατανομή του φωτισμού. Ένας καλαίσθητος και λειτουργικός φωτισμός μπορεί να ενισχύσει τη θετική αλληλεπίδραση των επισκεπτών με το περιβάλλον τους, να διευκολύνει την πλοήγηση και να προάγει την αίσθηση άνεσης και ευημερίας. Σημαντικό ρόλο σε αυτό διαδραματίζει και το φυσικό φως, το οποίο αξιοποιείται κυρίως στους κοινόχρηστους χώρους, όπως οι διάδρομοι ή οι χώροι εστίασης, μέσω της δημιουργίας ανοιγμάτων στις οροφές, αιθρίων και μεγάλων υαλοστασίων. Η στρατηγική αυτή συμβάλλει τόσο στην ενεργειακή απόδοση όσο και στη διαμόρφωση μιας ευχάριστης και φωτεινής ατμόσφαιρας. Ο συνδυασμός φυσικού και τεχνητού φωτισμού μπορεί να ενισχύσει την αισθητική του χώρου, να μειώσει την οπτική κόπωση και να βελτιώσει τη συνολική εμπειρία των επισκεπτών, καθιστώντας τα πολυκαταστήματα πιο ελκυστικά και λειτουργικά.

Μέσα από βιβλιογραφική έρευνα και συγκριτική ανάλυση επιλεγμένων παραδειγμάτων, η διπλωματική εργασία θα διερευνήσει ποιος είναι ο ρόλος του  εσωτερικού τεχνητού φωτισμού στη δημιουργία ελκυστικής ατμόσφαιρας στα πολυκαταστήματα και τις υπεραγορές, πως επηρεάζονται η διάθεση, η συμπεριφορά και η αγοραστική εμπειρία των καταναλωτών, καθώς και ποια είναι τα χαρακτηριστικά και οι επιπτώσεις των βέλτιστων πρακτικών φωτισμού.

Η μελέτη εμπλουτίστηκε με ποιοτική διερεύνηση μέσω συνέντευξης επαγγελματία lighting designer, που προσέφερε πολύτιμες τεχνικές και σχεδιαστικές οπτικές γύρω από την εφαρμογή του φωτισμού στους εμπορικούς χώρους.

 Επιπλέον, δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στις μελέτες περίπτωσης δύο σημαντικών εμπορικών κέντρων στην Ελλάδα, το The Mall Athens και το Attica City Link, όπου πραγματοποιήθηκε επιτόπια παρατήρηση με χρήση luxόμετρου, φασματόμετρου και φωτογραφικής τεκμηρίωσης, προκειμένου να καταγραφούν οι φωτιστικές παράμετροι, να αναλυθούν οι στρατηγικές σχεδιασμού και να αξιολογηθεί η διαφοροποίησή τους.

Τέλος, διεξήχθη ποσοτική έρευνα μέσω ερωτηματολογίου προς χρήστες των πολυκαταστημάτων, με σκοπό την αποτύπωση της εμπειρίας φωτισμού από διαφορετικές οπτικές γωνίες και την ενίσχυση της σύνδεσης ανάμεσα στη θεωρητική ανάλυση και την πρακτική εφαρμογή

The thesis focuses on the architectural lighting of a specific category of buildings: department stores-supermarkets, commonly known as malls, which attract a significant number of visitors daily. The study will analyze the historical evolution of malls in relation to community development, as well as their typology and architecture, highlighting the role they play in social and economic life. These multifunctional spaces are not merely shopping venues but destinations that attract people of all ages, aiming to keep them for extended periods. They offer a variety of services catering to different needs, such as dining, shopping, and entertainment, making the user experience multidimensional. In this context, lighting is not just a technical necessity but a tool that can influence the atmosphere, mood, and behavior of visitors.

The user experience in these spaces depends significantly on the quality and distribution of lighting. Aesthetic and functional lighting can enhance positive interactions between visitors and their environment, facilitate navigation, and promote a sense of comfort and well-being.

Through bibliographic research and comparative analysis of selected examples, the thesis investigates its role in creating an attractive lighting atmosphere in department stores and supermarkets, how it affects the mood, behavior and shopping experience of consumers, as well as what the characteristics and best practices of lighting are. Finally, the potential application of this theoretical analysis at a practical level will be explored, aiming to implement a case study that combines theory and practice.