«Η διερεύνηση της θρησκευτικότητας και της πνευματικότητας των σχολικών νοσηλευτών και η σχέση τους με την ενσυναίσθηση και το άγχος από την εργασία τους»

"Exploring the Religiosity and Spirituality of School Nurses and Their Relationship with Empathy and Work-Related Stress" (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΣΟΜΟΥΛΗ
  3. Διοίκηση Μονάδων Υγείας (ΔΜΥ)
  4. 13 Σεπτεμβρίου 2025
  5. Ελληνικά
  6. 106
  7. ΠΑΡΑΛΙΚΑΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ
  8. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, ΠΑΡΑΛΙΚΑΣ ΘΕΟΔΩΣΙΟΣ
  9. Θρησκευτικότητα/πνευματικότητα, ενσυναίσθηση, άγχος, σχολικοί νοσηλευτές
  10. ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
  11. 4
  12. 82
  13. 65
  14. Πίνακες , διαγράμματα και γραφήμτα
  15. Dimatteo, M. R. & Leslie, M. (2011). Εισαγωγή στην Ψυχολογία της Υγείας. (Φ. Αναγνωστόπουλος και Γ. Ποταμιάνος, Επιμ.). Πεδίο
    • Εισαγωγή: Το άγχος αποτελεί σημαντικό παράγοντα επαγγελματικής εξουθένωσης στους νοσηλευτές, με τις συνθήκες να διαφέρουν ανάλογα με τη χώρα και την ειδικότητα. Ιδιαίτερα στους σχολικούς νοσηλευτές, το άγχος μελετήθηκε και εντάθηκε κατά την πανδημία COVID-19, καθώς κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν νέες προκλήσεις στο σχολικό περιβάλλον. Η ενσυναίσθηση και η πνευματικότητα θεωρούνται παράγοντες που ενδέχεται να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα στο άγχος των νοσηλευτών, ωστόσο η σχέση τους με την αντιμετώπιση του άγχους στους σχολικούς νοσηλευτές παραμένει ανεπαρκώς μελετημένη. Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσει τις συσχετίσεις μεταξύ πνευματικότητας/θρησκευτικότητας, της ενσυναίσθησης και του άγχους στους σχολικούς νοσηλευτές από την εργασία τους. Καθώς και την επίδραση κοινωνικοδημογραφικών χαρακτηριστικών των σχολικών νοσηλευτών στις παραπάνω μεταβλητές. Μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκε μια συγχρονική μελέτη, με δείγμα 105 σχολικούς νοσηλευτές, οι οποίοι συμμετείχαν στην παρούσα μελέτη μέσω συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου που ήταν αναρτημένο διαδικτυακά στις εγχώριες ομάδες σχολικών νοσηλευτών. Συγκεκριμένα το 61% των συμμετεχόντων ήταν μεταξύ 36 και 35 ετών και η πλειοψηφία τους, το 90,5%, ήταν γυναίκες. Για τη συλλογή των δεδομένων που αφορούν τη θρησκευτικότητα/πνευματικότητα χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο SpREUK «Spiritual and Religious Attitudes in Dealing with Illness», που δίνει συνολική βαθμολογία, αλλά και σε τρείς επιμέρους βαθμολογίες/διαστάσεις την «αντανάκλαση», την «εμπιστοσύνη σε ανώτερο προσανατολισμό» και την «αναζήτηση υποστήριξης». Για τη συλλογή των δεδομένων που αφορούν το άγχος χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο STAI: « State-Trait Anxiety Inventory», όπου μετρά δύο διαστάσεις του άγχους το «προσωρινό» και «μόνιμο» άγχος. Για τη συλλογή των δεδομένων που αφορούν την ενσυναίσθηση χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο TEQ: «Toronto Empathy Questionnaire». Αποτελέσματα: Η ενσυναίσθηση βρέθηκε να σχετίζεται αρνητικά με το προσωρινό (p=0,029) και το μόνιμο άγχος (p<0,001), λειτουργώντας προστατευτικά. Αντίθετα, η διάσταση «αναζήτηση για υποστήριξης» της πνευματικότητας συσχετίστηκε θετικά με το προσωρινό άγχος (p=0,044). Οι διαστάσεις «αντανάκλαση» και η «εμπιστοσύνη σε ανώτερο προσανατολισμό» παρουσίασαν υψηλότερες βαθμολογίες, συγκριτικά με την « αναζήτηση για υποστήριξη» χωρίς όμως να συσχετίζονται με το άγχος. Η ηλικία, η γονική ιδιότητα και η επαγγελματική εμπειρία σχετίστηκαν (εξαιρούνται τα χρόνια ως σχολικοί νοσηλευτές) με την «αναζήτηση υποστήριξης». Και η διάσταση «εμπιστοσύνη σε ένα ανώτερο προσανατολισμό» είχε υψηλότερη βαθμολογία στους έγγαμους σχολικούς νοσηλευτές. Ενώ το φύλο, η οικογενειακή κατάσταση και η ύπαρξη παιδιών επηρέασαν τη διάσταση «αντανάκλαση». Δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ ενσυναίσθησης και κοινωνικοδημογραφικών παραγόντων. Τέλος δεν βρέθηκε και συσχέτιση μεταξύ της θρησκευτικότητας/πνευματικότητας και της ενσυναίσθησης. Συμπεράσματα: Η μελέτη ανέδειξε την ενσυναίσθηση ως καθοριστικό παράγοντα προστασίας και από τις δύο διαστάσεις του άγχους στους σχολικούς νοσηλευτές, ενώ μόνο η διάσταση «αναζήτηση για υποστήριξη» της θρησκευτικότητας/πνευματικότητας σχετίστηκε θετικά με το άγχος (μόνο με το «προσωρινό» άγχος). Δηλαδή όσο περισσότερο αναζητούν οι σχολικοί νοσηλευτές υποστήριξη, τόσο περισσότερο μόνιμο άγχος έχουν. Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης ενισχύουν την ανάγκη για ενίσχυση της ενσυναίσθησης και της θρησκευτικότητας/πνευματικότητας καθώς και για προσεκτική διαχείριση των στρατηγικών αναζήτησης υποστήριξης. Η παρούσα μελέτη αποτελεί μια πρωτοποριακή συμβολή στην κατανόηση ψυχοκοινωνικών παραγόντων στους σχολικούς νοσηλευτές, με προτάσεις για στοχευόμενες παρεμβάσεις ευημερίας στον χώρο της σχολικής υγείας.
    • Introduction: Anxiety is a significant factor contributing to occupational burnout among nurses, with conditions varying depending on country and specialization. School nurses, in particular, experienced heightened anxiety during the COVID-19 pandemic, as they were called upon to address new challenges within the school environment. Empathy and religiosity/spirituality are considered factors that may enhance nurses' resilience to anxiety. However, the relationship between these factors and anxietymanagement among school nurses remains underexplored. Aim: The purpose of this study is to investigate the associations between spirituality/religiosity, empathy, and work-related stress among school nurses. Additionally, the study aims to examine the influence of socio-demographic characteristics on these variables. Methodology: A cross-sectional study was conducted with a sample of 105 school nurses who participated by completing an online questionnaire distributed through local school nurse networks. Of the participants, 61% were aged between 36 and 45 years, and the vast majority (90.5%) were women.To assess spirituality/religiosity, the SpREUK (Spiritual and Religious Attitudes in Dealing with Illness) questionnaire was used, which provides an overall score and three subscales: “reflection,” “trust in a higher guidance,” and “search for support.” Stress was measured using the State-Trait Anxiety Inventory (STAI) questionnaire, which evaluates both “state” (temporary) and “trait” (permanent) anxiety. Empathy was assessed using the Toronto Empathy Questionnaire (TEQ), which measures levels of empathy among school nurses. Results: Empathy was found to be negatively correlated with both state anxiety (p=0.029) and trait anxiety (p<0.001), indicating a protective effect. In contrast, the "search for support" dimension of spirituality was positively correlated with state anxiety (p=0.044). The dimensions “reflection” and “trust in a higher guidance” showed higher mean scores compared to “search for support,” but were not significantly associated with anxiety. Age, parental status, and professional experience (excluding years specifically as a school nurse) were associated with the “search for support” dimension. Additionally, married school nurses scored higher in “trust in a higher guidance,” while gender, marital status, and the presence of children influenced the “reflection” dimension. No statistically significant relationship was found between empathy and socio-demographic factors. Furthermore, no correlation was identified between spirituality/religiosity and empathy. Conclusions: This study highlights empathy as a key protective factor against both state and trait anxiety in school nurses. Only the “search for support” dimension of spirituality/religiosity was positively associated with state anxiety, suggesting that increased reliance on external support may be linked to higher levels of temporary stress. These findings underscore the importance of fostering empathy and addressing spirituality in a balanced way, while carefully managing support-seeking strategies. This research offers a pioneering contribution to the understanding of psychosocial factors among school nurses and proposes targeted well-being interventions in the school health setting.
  17. Hellenic Open University
  18. Attribution-NoDerivatives 4.0 Διεθνές