ΕΙΣΑΓΩΓΗ:

Η επαγγελματική εξουθένωση αποτελεί φαινόμενο με αυξανόμενη παρουσία στον χώρο της υγειονομικής περίθαλψης, που οφείλεται στη μακροχρόνια έκθεση του ατόμου σε στρεσογόνους παράγοντες στον εργασιακό του χώρο. Ιδιαίτερα στο νοσηλευτικό προσωπικό, το οποίο καλείται να ανταπεξέλθει σε απαιτητικές συνθήκες εργασίας και έντονο συναισθηματικό φόρτο, η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία του ατόμου, στην ποιότητα ζωής του αλλά και στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.

ΣΚΟΠΟΣ:

Σκοπός της παρούσας  μελέτης ήταν η διερεύνηση των επιδράσεων της επαγγελματικής εξουθένωσης στην επαγγελματική και στη σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής του νοσηλευτικού προσωπικού σε νοσοκομεία στη Βόρεια Ελλάδα.

ΜΕΘΟΔΟΣ:

Πραγματοποιήθηκε μια συγχρονική μελέτη σε δείγμα 103 νοσηλευτών. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ένα ειδικά διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο το οποίο περιλάμβανε τέσσερις ενότητες : α)  ερωτηματολόγιο δημογραφικών και εργασιακών στοιχείων β) την Κλίμακα Oldenburg Burnout Inventory για τη μέτρηση της επαγγελματικής εξουθένωσης γ) την Επισκόπηση Υγείας SF-36 για τη μέτρηση της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητας ζωής και δ) το ερωτηματολόγιο ProQoL για την μέτρηση της ποιότητας επαγγελματικής ζωής.

ΑΠΟΤΕΛΕ-ΣΜΑΤΑ:

Από τα  αποτελέσματα της παρούσας μελέτης  φάνηκε ότι οι συμμετέχοντες νοσηλευτές εμφανίζουν μέτρια επίπεδα εξάντλησης και αποστασιοποίησης, ενώ συνολικά καταγράφεται μέτριος βαθμός εξουθένωσης. Τα επίπεδα ικανοποίησης από την εργασία τους καταγράφονται σε σχετικά υψηλά επίπεδα, ενώ ως προς τη σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής οι συμμετέχοντες παρουσίασαν καλές επιδόσεις τόσο σε επίπεδο σωματικής όσο και ψυχικής υγείας. Ακόμα, φάνηκε, ότι οι γυναίκες παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης συγκριτικά με τους άνδρες. Όσον αφορά την ηλικία, από την παρούσα έρευνα παρατηρήθηκε ότι η ψυχική υγεία μειώνεται όσο αυξάνεται η ηλικία, ενώ σε ό,τι αφορά την οικογενειακή κατάσταση, οι έγγαμοι και οι διαζευγμένοι συμμετέχοντες παρουσίασαν χαμηλότερη σωματική και ψυχική υγεία. Επίσης βρέθηκαν θετικές και αρνητικές συσχετίσεις μεταξύ των μεταβλητών που εξετάστηκαν, όπως για παράδειγμα, παρατηρήθηκε ότι η αύξηση της εξάντλησης συνδέεται με αύξηση της αποστασιοποίησης και το αντίστροφο, η εξάντληση συσχετίζεται αρνητικά με την επαγγελματική ικανοποίηση, η αύξηση της εξάντλησης οδηγεί σε μέτρια αύξηση της εξουθένωσης και αντίστροφα, ενώ η αύξηση της αποστασιοποίησης οδηγεί σε μείωση της ικανοποίησης και σε αύξηση της εξουθένωσης.

ΣΥΜΠΕΡΑ-ΣΜΑΤΑ:

Τα ευρήματα δείχνουν την παρουσία επαγγελματικών πιέσεων στους νοσηλευτές, ενώ τα επίπεδα ικανοποίησης τους αντανακλώνται θετικά στη συνολική εικόνα της επαγγελματικής ποιότητας ζωής. Παρά τις σημαντικές δυσκολίες που ανέφεραν οι συμμετέχοντες σε σχέση με την επάρκεια του προσωπικού, τις υλικοτεχνικές υποδομές και την αμοιβή τους, η πλειοψηφία δήλωσε πολύ ικανοποιημένη από τη συνεργασία με τους συναδέλφους, στοιχείο που φαίνεται να λειτουργεί αντισταθμιστικά.  Οι καλές επιδόσεις στην στη σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής, τόσο σε επίπεδο σωματικής όσο και ψυχικής υγείας, υποδηλώνει ότι, παρά τις απαιτήσεις και τις δυσκολίες του επαγγέλματος, οι νοσηλευτές φαίνεται να διατηρούν ένα ικανοποιητικό επίπεδο ευεξίας. Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν την ανάγκη για την εφαρμογή εξειδικευμένων παρεμβάσεων που θα στοχεύουν στη μείωση της ψυχολογικής και σωματικής επιβάρυνσης του νοσηλευτικού προσωπικού.

INTRODU-CTION:

Burnout is a phenomenon with an increasing presence in the healthcare sector, due to long-term exposure to stressful factors in the workplace. For nursing staff, who have to cope with demanding working conditions and intense emotional stress, burnout can have a significant impact on the health, on the quality of life and on the quality of health services provided.

OBJECTIVE:

The goal of this study was to investigate the effects of burnout burnout effects on nursing staff's professional and health-related quality of life in hospitals across Northern Greece.

METHODS:

A cross-sectional study was conducted with a sample of 103 nurses. A specially designed questionnaire was used for data collection which included four sections: a) a demographic and work-related questionnaire b) the Oldenburg Burnout Inventory Scale c) the SF-36 Health Survey to measure health-related quality of life and d) the ProQoL questionnaire to measure quality of professional life.

RESULTS:

The results of this study revealed that the participating nurses exhibited moderate levels of exhaustion and disengagement, while a moderate degree of burnout was recorded overall. Levels of job satisfaction were recorded at relatively high levels, while in terms of health-related quality of life, participants performed well in terms of both physical and mental health. Furthermore, it appeared that women exhibited higher levels of burnout compared to men. In terms of age, mental health was observed from to decrease with increasing age, while in terms of marital status, married and divorced participants showed lower physical and mental health. Positive and negative correlations were also found between the variables examined, for example, it was observed that an increase in exhaustion is associated with an increase in disengagement and vice versa, exhaustion is negatively correlated with job satisfaction, an increase in exhaustion leads to a moderate increase in burnout and vice versa, while an increase in disengagement leads to a decrease in satisfaction and an increase in burnout.

CONCLU-SIONS:

The results suggest the presence of professional stress among nurses, while their satisfaction levels are positively reflected in their professional quality of life. Despite the significant difficulties reported by participants in relation to staff competence, logistics and pay, the majority reported high levels of satisfaction with their colleagues, which seems to be a compensating factor.  Good performance in health-related quality of life, both in terms of physical and mental health, suggests that, despite the demands and difficulties of the profession, nurses seem to maintain a satisfactory level of well-being. The overall results point to the need to implement specific interventions aimed at reducing the psychological and physical burden on nurses.