A review of earth observation methods for assessing conservation threats originating from the surrounding environment of archaeological and natural sites: The case study of Mount Athos

Ανασκόπηση των μεθόδων γεωσκόπησης, για την αξιολόγηση των απειλών συντήρησης και προστασίας της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, προερχόμενων από το περιβάλλον τους : Περίπτωση μελέτης το Άγιο Όρος (Ελληνική)

  1. MSc thesis
  2. ΘΕΟΔΩΡΑ ΡΑΠΤΗ
  3. Protection of Cultural Heritage and Monuments of Nature from the Effects of Climate Change (CCC)
  4. 28 Σεπτεμβρίου 2025
  5. Αγγλικά
  6. 83
  7. ΡΑΓΙΑ ΛΕΜΟΝΙΑ
  8. Ράγια Λεμονιά | Ευελπίδου Νίκη
  9. Earth Observation (EO) | Remote Sensing (RS) | Heritage Conservation | Mount Athos
  10. Protection of Cultural Heritage and Monuments of Nature from the Effects of Climate Change: Resilience Strategies for Natural and Historic Heritage Landscapes
  11. 2
  12. 91
    • Earth Observation (EO) has become an increasingly indispensable tool in archaeology, offering substantial potential for identifying, documenting and monitoring threats to monuments from their surrounding environment. As climate change accelerates and human activity intensifies, the conservation of cultural and natural heritage faces growing challenges. This dissertation explores the role of EO in this context by categorizing its methods, identifying their limitations and potential, and examining their application in relation to various types of environmental threats. A bibliographic review of 21 diverse case studies from around the world was conducted, with each case organized by the specific threat it addressed. The Mount Athos peninsula, a UNESCO-listed mixed heritage site, served as a focused case study, where only 17 relevant publications were identified – revealing a notable gap and fragmented approach in the literature, likely due to access restrictions. Despite certain limitations, space-borne EO techniques remain the most frequently used, primarily for their cost-efficiency, rapid data acquisition, wide coverage, and strong temporal resolution. Ultimately, the study argues that clearly defined EO pathways can streamline heritage conservation efforts, especially when integrated with emerging technologies such as Artificial Intelligence (AI). Interestingly, the challenge of limited time has been consistently highlighted in the literature for over three decades, underscoring a persistent urgency that EO methods are expected to address - at least in part.
    • Η γεωσκόπηση αποτελεί πλέον ένα απαραίτητο εργαλείο για την αρχαιολογία, προσφέροντας σημαντικές δυνατότητες για τον εντοπισμό, την τεκμηρίωση και τη μακροχρόνια παρακολούθηση απειλών που διατρέχουν τα μνημεία από το φυσικό τους περιβάλλον. Καθώς η κλιματική αλλαγή επιταχύνεται και η ανθρώπινη δραστηριότητα εντείνεται, η προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς καθίσταται ολοένα και πιο απαιτητική. Η παρούσα μελέτη εξετάζει το ρόλο της γεωσκόπησης στο πλαίσιο αυτό, κατηγοριοποιώντας τις εφαρμογές της, εντοπίζοντας τα πλεονεκτήματα και τους περιορισμούς της και αναλύοντας τη χρήση της σε σχέση με διάφορες περιβαλλοντικές απειλές. Για το λόγο αυτό, διενεργήθηκε βιβλιογραφική ανασκόπηση 21 διαφορετικών μελετών περίπτωσης παγκοσμίως, οι οποίες οργανώθηκαν ανάλογα με τη βασική απειλή που εξετάζουν. Η Χερσόνησος του Άθω, μνημείο της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της UNESCO, αποτέλεσε τη βασική περιοχή μελέτης, στην οποία εντοπίστηκαν μόνο 17 σχετικές δημοσιεύσεις – γεγονός που υποδηλώνει εντυπωσιακό κενό και αποσπασματική βιβλιογραφική προσέγγιση, πιθανώς λόγω του περιορισμού στην πρόσβαση. Παρά τους περιορισμούς τους, οι διαστημικές τεχνικές γεωσκόπησης χρησιμοποιούνται συχνότερα, κυρίως λόγω του χαμηλού κόστους, της γρήγορης απόκτησης δεδομένων, της μεγάλης (σε κλίμακα) κάλυψης και της ισχυρής χρονικής ανάλυσης που προσφέρουν. Τελικά, η μελέτη υποστηρίζει ότι η σαφής κατηγοριοποίηση των τεχνικών γεωσκόπησης μπορεί να επιταχύνει τις διαδιακσίες τεκμηρίωσης και διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, ιδιαίτερα όταν αυτές συνδυάζονται με νέες τεχνολογίες όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη. Αξιοσημείωτο είναι ότι η έλλειψη χρόνου έχει επανειλημμένα καταγραφεί και αναφερθεί στη βιβλιογραφία επί τρεις δεκαετίες, γεγονός που αναδυκνύει την ανάγκη για γρήγορη και αποτελεσματική δράση – ανάγκη που μπορεί να καλυφθεί, τουλάχιστον μερικώς, από τις τεχνικές γεωσκόπησης.
  14. Hellenic Open University
  15. Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Διεθνές