Η πράσινη ανάπτυξη και οι επενδύσεις που συμμορφώνονται με τα κριτήρια ESG (Περιβαλλοντικά, Κοινωνικά και Διακυβέρνησης) αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Τα τελευταία χρόνια, οι ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου, όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ισπανία, έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους για τη μετάβαση σε πιο βιώσιμες μορφές οικονομίας, ενσωματώνοντας περιβαλλοντικά κριτήρια στις στρατηγικές τους. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει φιλόδοξους στόχους, ενισχύοντας τις επενδύσεις που ακολουθούν τις αρχές ESG.

Η υιοθέτηση των κριτηρίων  ESG στις μεσογειακές χώρες της Ευρώπης επηρεάζεται από μια σειρά παραγόντων, όπως το ρυθμιστικό πλαίσιο, οι επενδυτικές τάσεις και οι οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις της περιοχής. Οι χώρες αυτές, παρά το πλούσιο φυσικό τους κεφάλαιο και τη στρατηγική γεωγραφική τους θέση, αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, η υψηλή εξάρτηση από τον τουρισμό και η ανάγκη ενεργειακής μετάβασης. Το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο και οι κρατικές πολιτικές παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη βιώσιμων επενδύσεων και στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των επενδυτών.

Στην παρούσα διπλωματική εργασία θα εξεταστούν οι τάσεις και οι εξελίξεις στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης και των ESG επενδύσεων στις ευρωπαϊκές μεσογειακές χώρες και συγκεκριμένα στην Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα. Θα αναλυθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο που έχει υιοθετηθεί από την ΕΕ και τις εθνικές κυβερνήσεις, με έμφαση στη συμβολή του στη διαμόρφωση ενός βιώσιμου επενδυτικού περιβάλλοντος. Παράλληλα, θα διερευνηθούν οι μελλοντικές προοπτικές και οι πιθανές προκλήσεις που θα επηρεάσουν την εξέλιξη των ESG επενδύσεων στην περιοχή.

Η σημασία του θέματος είναι πολυδιάστατη, καθώς η πράσινη ανάπτυξη δεν αφορά μόνο την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και τη δημιουργία νέων οικονομικών ευκαιριών, τη βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας και την ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης.

Μέσω της ανάλυσης αυτής, η εργασία θα προσπαθήσει να απαντήσει σε μια σειρά από ερωτήματα κρίσιμα για τη χάραξη στρατηγικών που θα επιτρέψουν στις χώρες αυτές να επιτύχουν μια ισορροπημένη και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Green growth and investments aligned with ESG (Environmental, Social, and Governance) criteria constitute critical factors for sustainable economic development and the mitigation of climate change. In recent years, Mediterranean European countries such as Greece, Italy, and Spain have intensified their efforts to transition toward more sustainable economic models by integrating environmental criteria into their national strategies. Within this framework, the European Union has set ambitious objectives, actively promoting investments that adhere to ESG principles.

The adoption of ESG criteria in the Mediterranean countries of Europe is influenced by a range of factors, including the regulatory framework, investment trends, and the unique economic and social challenges of the region. Despite their rich natural capital and strategic geographic position, these countries face specific challenges such as climate vulnerability, high dependency on tourism, and the urgent need for energy transition. In this context, a well-structured institutional framework and state-driven policies play a decisive role in fostering sustainable investments and reinforcing investor confidence.

This dissertation explores the current trends and developments in green growth and ESG investments in the Mediterranean European countries, with a particular focus on Spain, Italy, and Greece. It analyzes the regulatory framework established by both the European Union and national governments, emphasizing its contribution to the creation of a sustainable investment environment. At the same time, it investigates future prospects and potential challenges that may influence the evolution of ESG investments in the region.

The significance of this topic is multidimensional, as green growth is not only about environmental protection but also involves the creation of new economic opportunities, the enhancement of social well-being, and the strengthening of corporate governance.

Through this analysis, the dissertation aims to address a series of critical questions related to the development of strategic pathways that can support these countries in achieving a balanced and sustainable economic transformation.