Κρατικές ενισχύσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Δικαίου Ανταγωνισμού

  1. MSc thesis
  2. ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΝΤΕΛΗ
  3. Δίκαιο της Οικονομίας και των Επιχειρήσεων (ΔΟΕ)
  4. 20 Σεπτεμβρίου 2025
  5. Ελληνικά
  6. 48
  7. Γέροντας Απόστολος
  8. Γέροντας Απόστολος + Παυλόπουλος Αναστάσιος
  9. Κρατικές ενισχύσεις
  10. Δίκαιο Δημοσίων Συμβάσεων ΔΟΕ53
  11. 18
  12. 2
    • Είναι δεδομένο ότι μέσω της θέσπισης ευρωπαϊκών κανόνων στο πλαίσιο του δικαίου του ανταγωνισμού διασφαλίζεται η ομαλότητα και η ακεραιότητα στη λειτουργία της. Στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό μπορούν να προκαλέσουν τόσο ο ιδιωτικές επιχειρήσεις όσο και οι δημόσιες αρχές μέσω αντιανταγωνιστικών πρακτικών, παροχής αποκλειστικών δικαιωμάτων αλλά και μέσω ευθείας οικονομικής ενίσχυσης. Οι παραπάνω πρακτικές όταν προέρχονται από δημόσια αρχή αποτελούν ή ακριβέστερα δύνανται να αποτελούν μορφές κρατικών ενισχύσεων, οι οποίες κατ’ αρχήν απαγορεύονται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού δικαίου ανταγωνισμού. Το άρθρο 107 παρ. 1 ΣΛΕΕ (πρώην άρθρο 87 ΣΕΚ) θέτει την αρχή της γενικής απαγόρευσης των κρατικών ενισχύσεων. Αναλυτικότερα, για τον ορισμό της έννοιας της κρατικής ενίσχυσης λαμβάνονται υπ’οψιν σωρευτικά τέσσερα (4) κριτήρια τα οποία πρέπει να ισχύουν ταυτόχρονα, ώστε ένα μέτρο να χαρακτηριστεί ως κρατική ενίσχυση. Συγκεκριμένα, λαμβάνονται υπ’οψιν σωρευτικά τα εξής: i. Το μέτρο να χρηματοδοτείται από κρατικούς πόρους και να μπορεί να αποδοθεί στο κράτος. ii. Το μέτρο παρέχει επιλεκτικό οικονομικό πλεονέκτημα σε μία ή περισσότερες επιχειρήσεις. iii. Το μέτρο νοθεύει ή απειλεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά. iv. Το μέτρο επηρεάζει ή ενδέχεται να επηρεάσει το διασυνοριακό εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε κάθε περίπτωση ενίσχυσης, ρόλο ελεγκτή, για την κατάφαση των ανωτέρω και για τα μέτρα, που πρέπει να ληφθούν, έχει τόσο η Επιτροπή όσο και τα εκάστοτε Εθνικά Δικαστήρια. Συνοπτικά, η Επιτροπή έχει τις κάτωθι εξουσίες: α. Ασκεί προληπτικό έλεγχο των νέων ενισχύσεων: Η εξέταση και ο έλεγχος των σχεδίων νέων μέτρων ή πλαισίων ενισχύσεων, που κοινοποιούνται από τα κράτη μέλη πριν τεθούν σε εφαρμογή, και εφ’όσον δεν εξαιρούνται από την υποχρέωση κοινοποίησης. β. Ασκεί διαρκή έλεγχο των υφιστάμενων ενισχύσεων: Αφορά τον έλεγχο που μπορεί να διεξάγει η Επιτροπή σε ενισχύσεις που έχουν εγκριθεί ρητά από την Επιτροπή ή το Συμβούλιο ή που έχουν εγκριθεί σιωπηρά από την Επιτροπή μετά από κοινοποίηση ή που προϋπήρχαν πριν την έναρξη της Συνθήκης ή που δεν έχουν παραγραφεί ή έχουν μετατραπεί σε ενισχύσεις με την εξέλιξη της εσωτερικής αγοράς ενώ δεν ήταν εξ αρχής. γ. Ασκεί κατασταλτικό έλεγχο παράνομων ενισχύσεων: Δηλαδή ενισχύσεων που έχουν χορηγηθεί χωρίς να έχουν κοινοποιηθεί. δ. Τέλος, ασκεί κατασταλτικό έλεγχο καταχρηστικών ενισχύσεων ενισχύσεων: δηλαδή ενισχύσεων που εφαρμόζονται κατά παράβαση της εγκριτικής απόφασης της Επιτροπής. Βάσει όλων των ανωτέρω εξουσιών της η Επιτροπή μπορεί να διατάξει, κατά και τα ανωτέρω διαλαμβανόμενα την ανάκτηση μιας κρατικής ενίσχυσης ώστε να αποκατασταθεί ο ανταγωνισμός στην αγορά. Ο ρόλος του εθνικού δικαστή είναι, επίσης, καίριος, καθώς ο τελευταίος λειτουργεί τόσο ως άμεσος εφαρμοστής των ενωσιακών κανόνων που αφορούν στο δίκαιο των κρατικών ενισχύσεων όσο και ως προστάτης των πληττομένων τρίτων – ιδιωτών. Η συνεργασία ανάμεσα στον εθνικό δικαστή, ως άμεσου εφαρμοστή των διατάξεων του ενωσιακού δικαίου και την Επιτροπή είναι δεδομένη. Οι αποφάσεις ανάκτησης λαμβάνονται μεν από την Επιτροπή, λόγω όμως ανυπαρξίας σχετικών ενωσιακών διατάξεων υλοποιούνται επί τη βάσει των δικονομικών και ουσιαστικών κανόνων του εκάστοτε εθνικού δικαίου, σύμφωνα με την αρχή της θεσμικής και διαδικαστικής αυτονομίας των κρατών-μελών.
  14. Hellenic Open University
  15. Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 4.0 Διεθνές