Every supply chain is a complex but essential system to ensure that a product is manufactured and reaches the end consumer. In the case of the pharmaceutical supply chain, and since the final products are medicines that are important for the lives of patients, the need for adequacy and timely delivery is increased. Due to the complexity of the supply chain, its sensitivity to disruptions and the many “links” that make it up, it is easy to encounter problems at almost every step, causing drug shortages, delays in deliveries, etc. As the sudden appearance of the Covid-19 pandemic, the war between Ukraine and Russia and the energy crisis that followed showed, supply chains worldwide were not ready for such a magnitude of disruption. There have been many delays and shortages of essential materials for the manufacture of medicines, especially considering that countries such as China and India, which were particularly affected by the pandemic, are among the largest suppliers of raw materials worldwide.

In this paper, we will examine the time frame of Covid-19 and the war and how these events affected Greece and the Greek pharmaceutical industry and supply chain. We will achieve this through a survey with a questionnaire in an interview structure, in which employees of companies in the pharmaceutical industry in different sectors participated. The survey revealed that Greece faced similar difficulties as the global pharmaceutical industry, however, the companies that participated in the survey acted quickly, according to their employees, and a relative normality has now been established in the industry, at least in what has to do with the disruptions due to the pandemic, since the war and the energy crisis continue.

Η κάθε εφοδιαστική αλυσίδα είναι ένα σύστημα πολύπλοκο αλλά και απαραίτητο για να διασφαλίσει ότι ένα προϊόν θα παρασκευαστεί και θα φτάσει στον τελικό καταναλωτή. Στην περίπτωση της φαρμακευτικής εφοδιαστικής αλυσίδας, και εφόσον τα τελικά προϊόντα είναι φάρμακα σημαντικά για τη ζωή των ασθενών, η αναγκαιότητα για επάρκεια και έγκαιρη παράδοση είναι αυξημένη. Λόγω της πολυπλοκότητας της εφοδιαστικής αλυσίδας, της ευαισθησίας της σε διαταραχές και των πολλών «κρίκων» που την απαρτίζουν, είναι εύκολο να αντιμετωπίσουμε προβλήματα σχεδόν σε κάθε βήμα, προκαλώντας ελλείψεις φαρμάκων, καθυστερήσεις σε παραδόσεις κα. Όπως έδειξε η ξαφνική εμφάνιση της πανδημίας Covid-19, του πολέμου ανάμεσα σε Ουκρανία και Ρωσία αλλά και η ενεργειακή κρίση που ακολούθησε, οι εφοδιαστικές αλυσίδες παγκοσμίως δεν ήταν έτοιμες για ένα τέτοιο μέγεθος διαταραχών. Σημειώθηκαν πολλές καθυστερήσεις και ελλείψεις σε απαραίτητα υλικά για την παρασκευή φαρμάκων, αν λάβουμε ειδικά υπόψιν ότι χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία, που επηρεάστηκαν ιδιαίτερων από την πανδημία είναι από τους μεγαλύτερους προμηθευτές πρώτων υλών παγκοσμίως.

Στην παρούσα εργασία, θα εξετάσουμε το χρονικό πλαίσιο του Covid-19 και του πολέμου και πως αυτά τα γεγονότα επηρέασαν την Ελλάδα και την ελληνική φαρμακευτική βιομηχανία και εφοδιαστική αλυσίδα. Αυτό θα το καταφέρουμε μέσω έρευνας με ερωτηματολόγιο σε δομή συνέντευξης, στο οποίο συμμετείχαν εργαζόμενοι σε εταιρείες στην φαρμακοβιομηχανία σε διαφορετικούς τομείς. Από την έρευνα προέκυψε ότι η Ελλάδα αντιμετώπισε ανάλογες δυσκολίες όπως και η παγκόσμια φαρμακοβιομηχανία, ωστόσο οι εταιρείες που συμμετείχαν στην έρευνα έδρασαν κατά ομολογία των υπαλλήλων τους γρήγορα και πλέον έχει επέλθει μια σχετική κανονικότητα στην βιομηχανία, τουλάχιστον σε ό,τι έχει να κάνει με τις διαταραχές λόγω πανδημίας, μιας και ο πόλεμος αλλά και η ενεργειακή κρίση συνεχίζονται.