The complex relationship between climate change and wildfires is multifaceted and deserves to be analyzed especially when important cultural heritage sites are at risk, such as the Monastery of Hosios Loukas on Boeotia. As climatic conditions across Europe become increasingly favorable for wildfires, both the frequency and intensity of such events have increased sharply, posing significant threats not only to ecosystems and human settlements, but also to irreplaceable cultural monuments.  

Through the analysis of relevant data and causal factors, this study aims to present a comprehensive examination of wildfires in Europe, Greece and the Boeotia region, in order to understand and analyze the causes and dynamics of the 2023 wildfire event near the Monastery of Hosios Loukas. 

The preservation of the site highlights its cultural and historical importance, as it reflects the spiritual and artistic heritage of medieval Byzantium. Designated as a UNESCO World Heritage Site in 1990, the monastery is protected by Greek archaeological legislation and managed by the Ministry of Culture in collaboration with local authorities.  

The thesis proceeds with an in-depth analysis of the surrounding area, identifying both existing strengths and vulnerabilities, while proposing targeted improvements. Based on these findings, a proposed protection and management plan is developed. The recent increase in fire threats has further highlighted the urgent need to preserve the site, making its protection a national and international priority.  

The use of the ArcGIS Pro software in the wider area of the Monastery enabled a detailed mapping of the geomorphological features, which are critical for understanding fire behavior and designing effective preventive measures. Additionally, an interactive presentation on the topic was created using ArcGIS Story Map. 

Η σύνθετη σχέση μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των δασικών πυρκαγιών είναι πολυπαραγοντική και χρήζει εις βάθος ανάλυσης, ιδίως όταν τίθενται σε κίνδυνο σημαντικοί χώροι πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως η Μονή Οσίου Λουκά στη Βοιωτία. Καθώς οι κλιματικές συνθήκες στην Ευρώπη καθίστανται ολοένα και πιο ευνοϊκές για την εκδήλωση πυρκαγιών, η συχνότητα και η έντασή τους έχουν αυξηθεί ραγδαία, απειλώντας όχι μόνο τα οικοσυστήματα και τους ανθρώπινους οικισμούς, αλλά και αναντικατάστατα πολιτιστικά μνημεία. 

Μέσα από την ανάλυση σχετικών δεδομένων και αιτιολογικών παραγόντων, η παρούσα μελέτη επιχειρεί να παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση των δασικών πυρκαγιών στην Ευρώπη, στην Ελλάδα και στην περιοχή της Βοιωτίας, με σκοπό την κατανόηση και ερμηνεία των αιτίων και της δυναμικής της πυρκαγιάς του 2023 πλησίον της Μονής Οσίου Λουκά. 

Η διατήρηση του μνημείου αναδεικνύει τη σημασία του από πολιτιστική και ιστορική άποψη, καθώς αντανακλά τη θρησκευτική και καλλιτεχνική κληρονομιά του μεσαιωνικού Βυζαντίου. Η Μονή, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 1990, προστατεύεται από την ελληνική αρχαιολογική νομοθεσία και διαχειρίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές. 

Η παρούσα εργασία προχωρά σε λεπτομερή ανάλυση της ευρύτερης περιοχής, εντοπίζοντας τόσο τα υφιστάμενα πλεονεκτήματα όσο και τις ευαλωτότητες του χώρου, ενώ προτείνει στοχευμένες παρεμβάσεις βελτίωσης. Βάσει αυτών των ευρημάτων διαμορφώνεται ένα προτεινόμενο σχέδιο προστασίας και διαχείρισης. Η πρόσφατη αύξηση της απειλής των πυρκαγιών αναδεικνύει ακόμη περισσότερο την επιτακτική ανάγκη διατήρησης του μνημείου, καθιστώντας την προστασία του εθνική και διεθνή προτεραιότητα. 

Η χρήση του λογισμικού ArcGIS Pro στην ευρύτερη περιοχή της Μονής επέτρεψε την αναλυτική αποτύπωση των γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών, τα οποία είναι κρίσιμα για την κατανόηση της συμπεριφοράς των πυρκαγιών και τον σχεδιασμό αποτελεσματικών προληπτικών μέτρων. Επιπλέον, με τη χρήση του ArcGIS Story Map δημιουργήθηκε μια διαδραστική παρουσίαση του θέματος.