Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) αποτελεί θεμέλιο λίθο των συστημάτων υγείας, παρέχοντας υπηρεσίες πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας στον γενικό πληθυσμό και λειτουργώντας ως το πρώτο σημείο επαφής με το υγειονομικό σύστημα. Στην Ελλάδα, παρά τις επανειλημμένες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, η ΠΦΥ εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, ιδίως σε περιοχές με γεωγραφική πολυμορφία και έντονες εποχικές πληθυσμιακές διακυμάνσεις, όπως η Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής. Η παρούσα μελέτη στόχευσε στην αξιολόγηση των αντιλήψεων, των προσδοκιών και της ικανοποίησης των κατοίκων της Χαλκιδικής από τις υπηρεσίες ΠΦΥ, καθώς και στη διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν την εμπειρία φροντίδας και τα εμπόδια πρόσβασης. Η έρευνα διεξήχθη μέσω διανομής δομημένου ερωτηματολογίου σε δείγμα 448 κατοίκων, με ποσοστό 57,1% γυναικών και 42,9% ανδρών. Οι κύριες ηλικιακές ομάδες ήταν 35–50 ετών (45,5%) και άνω των 50 ετών (41,3%). Όσον αφορά το μορφωτικό επίπεδο, το 15% ήταν απόφοιτοι Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, το 26,6% Δευτεροβάθμιας, το 21,9% Ανώτερης (Ι.Ε.Κ.), το 27,7% Τριτοβάθμιας και το 8,9% κατείχε μεταπτυχιακό τίτλο. Αναφορικά με το εισόδημα, το 46% δήλωσε μηνιαίο εισόδημα έως 1.000€, το 42,6% μεταξύ 1.000–2.000€ και το 11,4% άνω των 2.000€. Οι μονάδες υγείας που επισκέφθηκαν περιλάμβαναν το Κέντρο Υγείας Νέων Μουδανιών (26,3%), Κασσάνδρας (19,2%), Αγίου Νικολάου (18,5%) , Παλαιοχωρίου (18,1%) και το Κέντρο Υγείας Αστικού Τύπου Καλλικράτειας (17,9%).Η ανάλυση των δεδομένων έγινε με το SPSS 26.0. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες εκτίμησαν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του προσωπικού, όπως η γνώση της εργασίας (9,4), η φιλικότητα και η διακριτικότητα. Θετικά αξιολογήθηκαν η τεχνική επάρκεια (7,6) και η επικοινωνία (7,4), ενώ χαμηλότερη ικανοποίηση καταγράφηκε στον χρόνο αναμονής, τη συνέπεια στα ραντεβού (7,3) και την πληρότητα της ενημέρωσης. Οι υψηλές προσδοκίες (8,8–9,0) ανέδειξαν χάσμα μεταξύ προσδοκιών και βιωμένης εμπειρίας. Η μελέτη αναδεικνύει την ανάγκη ενίσχυσης της στελέχωσης, αναβάθμισης των ραντεβού, αξιοποίησης του Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας και επέκτασης δράσεων υγειονομικής αγωγής, υπογραμμίζοντας τη σημασία πολιτικών που λαμβάνουν υπόψη τις κοινωνικές, οικονομικές και γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της Χαλκιδικής, με στόχο την ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας.

Primary Health Care (PHC) constitutes a cornerstone of health systems, providing preventive, diagnostic, and therapeutic services to the general population and serving as the first point of contact with the healthcare system. In Greece, despite repeated reform efforts, PHC continues to face significant challenges, particularly in regions characterized by geographical diversity and pronounced seasonal population fluctuations, such as the Regional Unit of Chalkidiki. This study aimed to evaluate the perceptions, expectations, and satisfaction of Chalkidiki residents regarding PHC services, as well as to investigate the factors influencing their care experience and barriers to access.

The research was conducted through the distribution of a structured questionnaire to a sample of 448 residents, comprising 57.1% women and 42.9% men. The main age groups were 35–50 years (45.5%) and over 50 years (41.3%). Regarding educational level, 15% had completed primary education, 26.6% secondary education, 21.9% post-secondary non-tertiary education (vocational training), 27.7% tertiary education, and 8.9% held a postgraduate degree. Concerning monthly income, 46% reported earning up to €1,000, 42.6% between €1,000–2,000, and 11.4% over €2,000. The health units most frequently visited were the Health Center of Nea Moudania (26.3%), the Health Center of Kassandra (19.2%), the Health Center of Agios Nikolaos (18.5%), the Health Center of Palaiochori (18.1%) and the Health Center of Urban Type of Kallikrateia. (17.9%) Data analysis was performed using SPSS 26.0.

The findings indicated that participants highly valued staff characteristics such as professional knowledge (mean score 9.4), friendliness, and discretion. Technical competence (mean score 7.6) and communication (mean score 7.4) were also positively evaluated, while lower satisfaction was recorded regarding waiting times, appointment reliability (mean score 7.3), and completeness of information. High expectations (mean scores 8.8–9.0) revealed a noticeable gap between anticipated and experienced quality of care.

The study highlights the need for targeted interventions, including strengthening staff levels, improving appointment management systems, enhancing the use of the Electronic Personal Health Record to promote continuity of care, and expanding health education initiatives. It underscores the importance of policies that consider the social, economic, and geographical specificities of Chalkidiki, aiming to ensure equitable access to healthcare services.