Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει τη διαχείριση των βιοαποβλήτων
στον Δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη, μια περιοχή με τόσο αστικά όσο και ημιαστικά
χαρακτηριστικά στον Νομό Θεσσαλονίκης. Στόχος είναι η ανάλυση της υφιστάμενης
κατάστασης, η αξιολόγηση της κοινωνικής αποδοχής της χωριστής συλλογής
βιοαποβλήτων και η ανάπτυξη προτάσεων διαχείρισης βασισμένων στα ευρήματα
της έρευνας, λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την
κυκλική οικονομία.
Η μεθοδολογία της εργασίας βασίζεται σε ποιοτική και ποσοτική έρευνα της
καταγραφής της κοινωνικής αποδοχής με χρήση δομημένου ερωτηματολογίου.
Πραγματοποιείται επίσης ανάλυση του νομοθετικού και θεωρητικού πλαισίου της
διαχείρισης βιοαποβλήτων στην Ελλάδα και την Ε.Ε. και μελέτη περίπτωσης του
Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη για την ανάπτυξη σεναρίων εφαρμογής της χωριστής
συλλογής βιοαποβλήτων.
Το θεωρητικό μέρος της εργασίας ορίζει τα βιοαπόβλητα ως βιοδιασπώμενα
οργανικά απορρίμματα από κήπους, πάρκα, τρόφιμα και μαγειρεία, τονίζοντας την
αξιοποίησή τους ως ανανεώσιμη πηγή. Παρουσιάζονται οι βασικές κατηγορίες και τα
χαρακτηριστικά τους. Επιπλέον, αναλύεται το εθνικό και ευρωπαϊκό νομοθετικό
πλαίσιο, το οποίο θέτει στόχους για την αύξηση της ανακύκλωσης και τη μείωση της
υγειονομικής ταφής βιοαποβλήτων, υπογραμμίζοντας την υποχρέωση για χωριστή
συλλογή. Παρουσιάζονται επίσης οι βασικές τεχνολογίες διαχείρισης, όπως η
κομποστοποίηση, η αναερόβια χώνευση και η καύση με ανάκτηση ενέργειας, με
έμφαση στη σημασία της χωριστής συλλογής στην πηγή.
Ο Δήμος Πυλαίας-Χορτιάτη, με έκταση 155.800 τ.χλμ. και πληθυσμό 72.384
κατοίκους (2021), παρουσίασε σημαντική δημογραφική ανάπτυξη κυρίως κατά την
περίοδο 2001-2011. Η Πυλαία και το Πανόραμα έχουν αναπτυχθεί ως οικιστικές
περιοχές με έντονη εμπορική, εκπαιδευτική και υγειονομική δραστηριότητα, ενώ η
Δημοτική Ενότητα Χορτιάτη, αν και αρχικά αναπτυσσόμενη, παρουσίασε μείωση
πληθυσμού την τελευταία δεκαετία. Η ηλικιακή διάρθρωση του Δήμου δείχνει μια
ισορροπημένη δομή με σημαντικό ποσοστό νέων και μέσης ενήλικης ηλικίας.
Για να καταγραφεί η κοινωνική αποδοχή των διαφόρων σεναρίων διαχείρισης
βιοαποβλήτων, διεξήχθη μια έρευνα με δομημένο ερωτηματολόγιο. Δεδομένης της ανάγκης για άμεση και ευρεία εφαρμογή της χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων, το
ερωτηματολόγιο σχεδιάστηκε για να κατανοήσει την περιβαλλοντική
ευαισθητοποίηση της κοινότητας, την εκτίμηση της καθημερινής εφαρμογής, τις
πιθανές δυσκολίες και εμπόδια, την προθυμία των πολιτών να συμμετάσχουν, τις
απαιτούμενες υποδομές που θα ενίσχυαν τη συμμετοχή, και τα κίνητρα που
κινητοποιούν τους δημότες. Το ερωτηματολόγιο καλύπτει δημογραφικά
χαρακτηριστικά, υφιστάμενες γνώσεις και εμπειρία στη διαχείριση αποβλήτων,
διάθεση συμμετοχής σε νέα συστήματα συλλογής και βαθμό εμπιστοσύνης προς τον
Δήμο και τους φορείς διαχείρισης. Η διάδοσή του έγινε τόσο ηλεκτρονικά, μέσω της
πλατφόρμας Google Forms σε ομάδες κοινωνικής δικτύωσης του Δήμου, όσο και δια
ζώσης με συνεντεύξεις, συλλέγοντας συνολικά 162 απαντήσεις σε διάστημα δύο
εβδομάδων.
Βάσει των αποτελεσμάτων της έρευνας και των νομοθετικών δεσμεύσεων της
χώρας και των ΟΤΑ, η εργασία προτείνει και αξιολογεί σενάρια σταδιακής
εφαρμογής της χωριστής διαχείρισης βιοαποβλήτων στον Δήμο, περιλαμβάνοντας την
ανάπτυξη χωριστής συλλογής σε σημεία ενδιαφέροντος, πιλοτική εφαρμογή σε
αντιπροσωπευτικές περιοχές και, τέλος, καθολική εφαρμογή με διαχωρισμό και
συλλογή στην πηγή, συμπεριλαμβανομένης της οικιακής κομποστοποίησης όπου είναι
εφικτό.
Η εργασία αναδεικνύει τα πλεονεκτήματα, τα πιθανά εμπόδια και τις
προοπτικές εφαρμογής πιο αποδοτικών μεθόδων διαχείρισης βιοαποβλήτων,
τονίζοντας την κρίσιμη σημασία της ενεργού συμμετοχής των πολιτών και της
κοινωνικής αποδοχής για την επιτυχία των προτεινόμενων λύσεων.

This thesis examines biowaste management in the Municipality of Pylaia
Chortiatis, an area in the Thessaloniki Prefecture with both urban and semi-urban
characteristics. The aim is to analyze the current situation, evaluate the social
acceptance of separate biowaste collection, and develop management proposals
based on research findings, considering its importance for sustainable development
and the circular economy.
The thesis's methodology is based on qualitative and quantitative research
to assess social acceptance, using a structured questionnaire. It also includes an
analysis of the legislative and theoretical framework for biowaste management in
Greece and the EU, along with a case study of the Municipality of Pylaia-Chortiatis,
to develop scenarios for implementing separate biowaste collection.
The theoretical section defines biowaste as biodegradable organic waste from gardens,
parks, food, and kitchens, emphasizing its utilization as a renewable resource. It
presents the main categories and their characteristics. Furthermore, it analyzes the
national and European legislative framework, which sets targets for increasing
recycling and reducing biowaste landfilling, highlighting the obligation for separate
collection. Key management technologies, such as composting, anaerobic digestion,
and waste-to-energy incineration, are also presented, emphasizing the importance of
separate collection at the source.
The Municipality of Pylaia-Chortiatis, spanning 155.8 sq. km. with a
population of 72,384 residents (2021), experienced significant demographic growth,
primarily during the 2001-2011 period. Pylaia and Panorama have developed into
residential areas with extensive commercial, educational, and healthcare activities,
while the Municipal Unit of Chortiatis, though initially growing, saw a population
decrease in the last decade. The municipality's age distribution indicates a balanced
structure with a significant proportion of young and middle-aged adults.
To assess the social acceptance of various biowaste management scenarios, a
survey was conducted using a structured questionnaire. Given the need for immediate
and widespread implementation of separate biowaste collection, the questionnaire was
designed to understand the community's environmental awareness, perceptions of
daily implementation, potential difficulties and obstacles, citizens' willingness to participate, the necessary infrastructure to boost participation, and the incentives
that motivate residents. The questionnaire covered demographic characteristics,
existing knowledge and experience in waste management, willingness to participate in
new collection systems, and levels of trust in the Municipality and management bodies.
It was disseminated both electronically, via the Google Forms platform to municipal
social media groups, and through in-person interviews, gathering a total of 162
responses over two weeks.
Based on the survey results and the legislative commitments of the country and
local authorities, the thesis proposes and evaluates scenarios for the phased
implementation of separate biowaste management in the Municipality. These
include developing separate collection at points of interest, a pilot implementation in
representative areas, and finally, full-scale implementation with source separation and
collection, including home composting where feasible.
The study highlights the advantages, potential obstacles, and prospects for
implementing more efficient biowaste management methods, emphasizing the critical
importance of active citizen participation and social acceptance for the success of
the proposed solutions.