Η έννοια της πολιτικής ορθότητας στον δημόσιο διάλογο. Ένα σχέδιο διδασκαλίας στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού και της κριτικής χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης.

The notion of political correctness in public discourse: A teaching plan within the framework of critical literacy and the critical use of artificial intelligence. (english)

  1. MSc thesis
  2. ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΚΑΖΑΚΗ
  3. Σύγχρονες τάσεις στη γλωσσολογία για εκπαιδευτικούς (ΑΔΕ)
  4. 19 July 2025
  5. Ελληνικά
  6. 157
  7. Παναγιώτα Παπαδημητρίου
  8. Παναγιώτα Παπαδημητρίου | Ευάγγελος Ιντζίδης | Μαριάνθη Οικονομάκου
  9. Πολιτική ορθότητα, τεχνητή νοημοσύνη, κριτική ανάλυση λόγου, πολυγραμματισμοί, κριτική γλωσσική επίγνωση, διδακτική πρόταση.
  10. Κριτικός γραμματισμός και Αναλυτικά Προγράμματα / ΑΔΕ71
  11. 2
  12. 48
  13. 36
    • Η έννοια της πολιτικής ορθότητας αποτελεί ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα των τελευταίων ετών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Συχνά, η έννοια αυτή αποτελεί πεδίο αντιπαράθεσης, καθώς άλλοτε αντιμετωπίζεται ως μέσο εξασφάλισης κοινωνικής ισότητας και άλλοτε ως μέσο φίμωσης και αποπροσανατολισμού. Η παρούσα εργασία διερευνά τις διαφορετικές αναπαραστάσεις της έννοιας της πολιτικής ορθότητας, όπως αυτές κατασκευάζονται γλωσσικά στο πλαίσιο του δημοσίου διαλόγου. Για τον σκοπό αυτό επιλέχθηκαν επτά κείμενα που προέρχονται από διαφορετικές «φωνές» (Κωστούλη & Στυλιανού, 2014. Σιπητάνος, 2023) -μία εκ των οποίων είναι αυτή της τεχνητής νοημοσύνης- και εντάσσονται σε ποικίλα κειμενικά είδη. Έτσι, δημιουργήθηκε ένα σώμα κειμένων αποτελούμενο από άρθρα, συνεντεύξεις, μία ανάρτηση σε ΜΚΔ αλλά και μία απάντηση παραγμένη από το ChatGPT. Η ανάλυση αυτών των κειμένων βασίζεται στο θεωρητικό πλαίσιο της Κριτικής Ανάλυσης Λόγου, και ειδικότερα στη Συστημική Λειτουργική Γραμματική του Halliday, καθώς επιδιώκεται η εξέταση του τρόπου με τον οποίο η γλώσσα λειτουργεί ως μηχανισμός αναπαράστασης της κοινωνικής πραγματικότητας αλλά και ως φορέας ιδεολογίας. Επιπλέον, αξιοποιείται και η Γραμματική Οπτικού Σχεδιασμού των Kress & van Leeuwen για την ερμηνεία του ενός πολυτροπικού κειμένου. Τα ευρήματα της έρευνας καταδεικνύουν την πολιτική ορθότητα ως έννοια ρευστή και πολυσύνθετη. Οι ανθρώπινες «φωνές» (Κωστούλη & Στυλιανού, 2014. Σιπητάνος, 2023) εμφανίζονται επηρεασμένες από προσωπικά βιώματα, ιδεολογίες αλλά και τις επαγγελματικές τους ταυτότητες, ενώ η τεχνητή νοημοσύνη υιοθετεί ένα πιο αποστασιοποιημένο και ουδέτερο λόγο -στον οποίο ενίοτε λανθάνουν αξιολογικές κρίσεις. Την ανάλυση των κειμένων ακολουθεί η πρόταση ενός σχεδίου διδασκαλίας που αξιοποιεί τέσσερα από τα αναλυθέντα κείμενα και τα ευρήματα της ανάλυσης. Το σχέδιο βασίζεται στο μοντέλο των Πολυγραμματισμών και έχει ως στόχο την καλλιέργεια της κριτικής γλωσσικής επίγνωσης των μαθητών/τριών. Πιο συγκεκριμένα, επιδιώκεται η συνειδητοποίηση των ιδεολογικών προεκτάσεων του λόγου, αλλά και ο στοχασμός αναφορικά με τις ρητορικές πρακτικές που χρησιμοποιεί η τεχνητή νοημοσύνη, με την χρήση της οποίας καλούνται -σύμφωνα με τις επιταγές της σύγχρονης εποχής- να εξοικειωθούν οι μαθητές/τριες.

    • In recent years, the concept of political correctness has emerged as one of the most widely debated issues, both in Greece and internationally. It frequently becomes a point of contention, as it is perceived either as a means of ensuring social equality or as a tool for censorship and distraction. This study explores the various representations of political correctness constructed through language in public discourse. To this end, seven texts were selected that originate from different 'voices' (Kostouli & Stylianou, 2014. Sipitanos, 2023) -one of which is that of artificial intelligence- and fall within various genres. The resulting corpus includes articles, interviews, a social media post and a response generated by ChatGPT. The analysis of these texts is based on the theoretical framework of Critical Discourse Analysis, and more specifically on Systemic Functional Grammar as developed by Halliday, as the aim is to examine how language functions as both a mechanism for representing social reality and a carrier of ideology. Additionally, the Visual Design Grammar of Kress & van Leeuwen is utilised to interpret one multimodal text. The research findings reveal political correctness to be a fluid and multifaceted concept. Human 'voices' (Kostouli & Stylianou, 2014. Sipitanos, 2023) appear to be shaped by personal experiences, ideological orientations and professional identities, whereas the voice of artificial intelligence adopts a more distanced and ostensibly neutral discourse, though implicit evaluative judgements occasionally emerge. Following the textual analysis, a teaching proposal is presented, drawing on four of the analysed texts and the insights derived from their examination. Informed by the Pedagogy of Multiliteracies, this teaching plan aims to foster students’ critical language awareness. More specifically, it seeks to promote an understanding of the ideological dimensions of discourse and reflection on the rhetorical strategies employed by artificial intelligence.

  14. Hellenic Open University
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.