Η ανάγκη για τη διερεύνηση εγκλημάτων γενικά αλλά και ειδικότερα αυτών που περιλαμβάνουν τη χρήση πυροβόλων όπλων αποτελεί διαχρονικά βασικό πεδίο της εγκληματολογικής επιστήμης. Η δυνατότητα εντοπισμού και ανάλυσης καταλοίπων που προκύπτουν από τη χρήση πυρομαχικών παρέχει κρίσιμα στοιχεία για την τεκμηρίωση της εγκληματικής πράξης και την απονομή της δικαιοσύνης. Στο πλαίσιο αυτό, η κατανόηση της φύσης των πυρομαχικών και ειδικότερα των υπολειμμάτων τους έχει ιδιαίτερη σημασία. Η παρούσα εργασία εστιάζει στα υπολείμματα πυρομαχικών που προκύπτουν από τη χρήση πυροβόλων όπλων και εξετάζει τις σύγχρονες χημικές τεχνικές που εφαρμόζονται για την ανίχνευσή τους. Τα υπολείμματα διακρίνονται σε ανόργανα και οργανικά. Τα ανόργανα περιλαμβάνουν κυρίως μικροσκοπικά σωματίδια μεταλλικών ενώσεων που παράγονται από το καψύλλιο και την προωθητική ύλη, ενώ τα οργανικά υπολείμματα αποτελούνται από οργανικές χημικές ενώσεις που απελευθερώνονται κατά την καύση των προωθητικών υλικών. Εντοπίζονται σε ποικίλα σημεία, όπως στα χέρια, στα ρούχα και στο περιβάλλον γύρω από τον χρήστη του όπλου. Στο κύριο μέρος της εργασίας αναλύονται εκτενώς οι πλέον διαδεδομένες τεχνικές ανίχνευσης και ανάλυσης αυτών των υπολειμμάτων, και συγκεκριμένα οι SEM-EDS, AAS, ICP-MS, GC-MS και LC-MS. Επιπλέον, γίνεται συνοπτική αναφορά και σε άλλες τεχνικές, που δεν χρησιμοποιούνται τόσο, όπως η φασματοσκοπία Raman και η LIBS. Η αξιολόγηση των μεθόδων αυτών πραγματοποιείται βάσει κριτηρίων όπως η ευαισθησία, η εξειδίκευση, η δυνατότητα επιτόπιας ανάλυσης, το κόστος κ.α. Συμπερασματικά, δεν υπάρχει μία μοναδικά ιδανική μέθοδος για όλες τις περιπτώσεις. Η επιλογή της κατάλληλης τεχνικής εξαρτάται κάθε φορά από τις ιδιαίτερες απαιτήσεις της υπό διερεύνηση περίπτωσης και τις συνθήκες συλλογής και ανάλυσης των δειγμάτων. Παράλληλα, καθίσταται σαφής η ανάγκη για την περαιτέρω εξέλιξη φορητών, οικονομικότερων και ευκολότερων στη χρήση συστημάτων ανάλυσης, προκειμένου να καταστεί δυνατή η άμεση και αξιόπιστη ανίχνευση υπολειμμάτων πυρομαχικών και στο πεδίο.

The investigation of crimes involving firearms remains a key field within forensic science. The ability to detect and analyze residues produced during firearm use offers critical evidence for reconstructing criminal events and supporting the judicial process. In this context, understanding the nature of ammunition and, more specifically, the characteristics of its residues, is of particular importance. This study focuses on the residues generated by ammunition used in firearms and explores modern chemical techniques applied for their detection. These residues are generally categorized as either inorganic or organic. Inorganic residues primarily consist of microscopic metallic particles originating from the primer and propellant, while organic residues are composed of chemical compounds released during the combustion of propellants. Such residues can be detected on various surfaces, including the hands, clothing, and the surrounding environment of the shooter. The core part of the study presents an in-depth analysis of the most widely used detection techniques: SEM-EDS, AAS, ICP-MS, GC-MS, and LC-MS. Additionally, a brief overview is provided of complementary methods Raman spectroscopy, and laser-induced breakdown spectroscopy (LIBS). The comparative evaluation of these techniques considers factors such as sensitivity, selectivity, portability, and cost. The study concludes that no single technique is universally optimal. The choice of method must be tailored to the specific requirements of each investigation and the context of sample collection and analysis. Furthermore, there is an increasing need to develop more portable, affordable, and user-friendly analytical systems to enable rapid and reliable detection of ammunition residues in the field.