ΑΔΕ52 Η σχέση της Αρχαίας με τη Νέα Ελληνική και η διδασκαλία της γλώσσας στο σχολείο
7
30
28
Η παρούσα εργασία πραγματεύεται τον δικανικό λόγο και τον προσεγγίζει μέσω δύο διακριτών κλάδων της Γλωσσολογίας, την κειμενογλωσσολογία και την κοινωνιογλωσσολογία. Ειδικότερα, παρουσιάζει το ιστορικό πλαίσιο, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, που τον διαχωρίζουν από τα υπόλοιπα είδη λόγου, καθώς και την ιστορική του εξέλιξη από την κλασική Αθήνα έως τη νεότερη Ελλάδα. Περαιτέρω, επιχειρώντας να αναδείξει την αξία των δικανικών κειμένων στη γλωσσική διδασκαλία στη Β/θμια Εκπαίδευση, παρουσιάζει τις βασικές αρχές και θεωρίες του Κριτικού Γραμματισμού. Ιδιαίτερα εστιάζει στην Κριτική Ανάλυση Λόγου, τη Συστημική Λειτουργική Γραμματική του Halliday και το παιδαγωγικό μοντέλο των Πολυγραμματισμών, με βάση τα οποία ο λόγος προσεγγίζεται όχι ως απλό σύστημα επικοινωνίας αλλά, κυρίως, ως εργαλείο ανάδειξης και μελέτης ιδεολογιών, κοινωνικών ταυτοτήτων και σχέσεων εξουσίας. Για τον σκοπό αυτό, στο θεωρητικό μέρος της εργασίας έγινε βιβλιογραφική ανασκόπηση της κειμενογλωσσολογίας, της κοινωνιογλωσσολογίας, του Κριτικού Γραμματισμού καθώς και του δικανικού λόγου στην αρχαία και τη νεότερη Ελλάδα. Εν συνεχεία, στο μεθοδολογικό μέρος διατυπώθηκαν τα ερευνητικά ζητήματα και, με βάση αυτά, αναλύθηκαν συγκριτικά σε ζεύγη δικανικά κείμενα από κάθε περίοδο βάσει των τριών λειτουργιών της Συστημικής Λειτουργικής Γραμματικής και παρουσιάστηκαν δύο διδακτικές προτάσεις για την Γ’ τάξη του Λυκείου στα πλαίσια των τεσσάρων σταδίων του μοντέλου των Πολυγραμματισμών.
This dissertation investigatesjudicial discourse, and approaches it through two distinct branches of linguistics, text linguistics and sociolinguistics. In particular, it presents its historical context, its specific characteristics that distinguish it from other types of discourse, as well as its historical development from classical Athens to modern Greece. Further, attempting to highlight the value of judicial texts in language teaching in secondary education, it presents the basic principles and theories of Critical Literacy. It especially focuses on Critical Discourse Analysis, Halliday's Systemic Functional Grammar and the pedagogical model of Multiliteracies, based on which discourse is approached not as a mere system of communication but, more importantly, as a tool for highlighting and studying ideologies, social identities and power relations. For this purpose, the theoretical part of the dissertation included a bibliographical review of textual linguistics, sociolinguistics, Critical Literacy and judicial discourse in ancient and modern Greece. Subsequently, in the methodological part, the research questions were formulated and, based on these, judicial texts from each period were analysed comparatively in pairs on the basis of the three functions of Systemic Functional Grammar and two teaching proposals were presented within the four stages of the Multiliteracies model.