Η μελέτη του εγκληματικού φαινομένου έχει απασχολήσει ιδιαιτέρως την επιστημονική κοινότητα από τα αρχαία ακόμη χρόνια. Το έγκλημα όμως αποδιδόταν σχεδόν πάντοτε σε παράγοντες βιολογικούς, ψυχολογικούς, επιβίωσης και επικρατούσε έντονα -έως και πρόσφατα- η αντίληψη ότι το έγκλημα αποτελεί ένα χαρακτηριστικό στοιχείο των κατώτερων στρωμάτων μιας κοινωνίας και δεν αφορά τους «ισχυρούς». Το πέρασμα από τους κοινούς-τυπικούς εγκληματίες, στους εγκληματίες του λευκού κολάρου και στην παραδοχή ότι εγκλήματα διαπράττονται και από ισχυρούς παράγοντες ενός κράτους, σηματοδότησε την αρχή μιας νέας εποχής για την εγκληματολογική σκέψη, καθώς και τη βάση της μελέτης άλλων κατηγοριών σοβαρών εγκλημάτων. Το οργανωμένο έγκλημα, το οποίο συνιστά και το κύριο ζήτημα της παρούσας διπλωματικής εργασίας, αποτελεί μια έκφανση των εγκλημάτων των ισχυρών, όπως εξάλλου και το κρατικό ή το κρατικό-εταιρικό έγκλημα, ενώ είναι εξαιρετικά επιβλαβές για τις κοινωνίες για πολλούς λόγους. Ο βασικός παράγοντας που το καθιστά τόσο επικίνδυνο αλλά ταυτόχρονα και το υποβοηθά να επιβιώνει και να γίνεται όλο και πιο ισχυρό, είναι η σχέση συμβίωσης που έχει αναπτύξει με τη νομιμότητα, αλλά και η δύναμη και εξουσία που πηγάζουν από την εν λόγω σχέση και αποκτά σταδιακά, άλλα μάλλον και σταθερά το οργανωμένο έγκλημα. Η εν λόγω σχέση, είναι η κύρια δύναμη του οργανωμένου εγκλήματος, ενώ η σημασία και σπουδαιότητά της έγκειται και στο γεγονός ότι χάρη κυρίως αυτής της σχέσης όχι μόνο οργανώνεται μέσα στις κοινωνίες, αλλά πετυχαίνει σκοπούς και ιδιοτελή συμφέροντα. Η συμβιωτική αυτή σχέση μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας συνιστά διευκολυντικό παράγοντα για την τέλεση παράνομων δραστηριοτήτων, ενώ ταυτόχρονα είναι η βάση κι άλλων εγκλημάτων, όπως αυτού της νομιμοποίησης παράνομων εσόδων, που αποτελεί πάγια πρακτική του οργανωμένου εγκλήματος. Ακόμη και οι προσπάθειες καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος πολλές φορές «καθορίζονται» σε σημαντικό βαθμό από αυτή τη σχέση.

Με βάση τα κύρια ζητήματα μελέτης, η διπλωματική είναι χωρισμένη σε έξι κεφάλαια, καθένα από τα οποία εστιάζει σε ένα από τα παραπάνω ζητήματα. Κατ’ αυτό τον τρόπο, στο πρώτο κεφάλαιο, γίνεται μια προσπάθεια να προσεγγιστεί εννοιολογικά το οργανωμένο έγκλημα ως ένα φαινόμενο που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνικής πραγματικότητας, υπό το πρίσμα της εγκληματολογικής σκέψης αφενός και από την σκοπιά διεθνών συμβάσεων και του ποινικού δικαίου αφετέρου, αφού η ποινική του τυποποίηση αποτέλεσε αναγκαιότητα στην προσπάθεια καταπολέμησής του. Η εξέλιξη του οργανωμένου εγκλήματος ανά τα χρόνια και ανά τον κόσμο εξετάζεται στο δεύτερο κεφάλαιο. Εν συνεχεία, στο τρίτο κεφάλαιο αναλύεται το πολύ κρίσιμο ζήτημα του πως το οργανωμένο έγκλημα οργανώνεται και λειτουργεί εντός των κοινωνιών, επιβιώνει, ισχυροποιείται και δύσκολα μπορεί να αποκαλυφθεί. Αναλύονται διάφοροι παράγοντες, όπως η ίδια η δομή του οργανωμένου εγκλήματος, η τεχνολογική εξέλιξη και οι νέες δυνατότητες τέλεσης εγκλημάτων κ.α., ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στη σχέση του με τους φορείς της νομιμότητας. Ακολουθούν το τέταρτο και πέμπτο κεφάλαιο, στα οποία μελετώνται αρχικά οι δραστηριότητες του οργανωμένου εγκλήματος που του αποφέρουν κέρδη και ιδίως οι οικονομικές δραστηριότητες της «νύχτας», τα συμβόλαια θανάτου, το εμπόριο ναρκωτικών και όπλων, η εμπορία ανθρώπων κ.λπ. Τα οικονομικά κέρδη από τέτοιες παράνομες δραστηριότητες είναι τεράστια αλλά για να χρησιμοποιηθούν πρέπει να μετατρέπονται σε νόμιμα. Η νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες είναι από τις πρωταρχικές και πιο συνήθεις πρακτικές του οργανωμένου εγκλήματος, το οποίο εκμεταλλεύεται το τραπεζικό σύστημα, τους φορολογικούς παραδείσους, το ίντερνετ και όποια άλλη επιχείρηση μπορεί να του προσφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα και αναλύεται στο πέμπτο κεφάλαιο της εργασίας.  Το έκτο και τελευταίο κεφάλαιο της παρούσας μελέτης αφορά την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος. Γίνεται μια περιγραφική ανάλυση των τρόπων με τους οποίους επιδιώκεται να καταπολεμηθεί αυτό και να έρθουν ενώπιον της δικαιοσύνης οι εμπλεκόμενοι.

The study of the criminal phenomenon has particularly concerned the scientific community since ancient times. However, crime was almost always attributed to biological, phycological and survival factors and there was a strong -until recently- perception that crime is a characteristic element of the lower strata of the society and does not concern the “powerful”. The transition from common-typical criminals to white-collar criminals and to the admission that crimes are also committed by powerful actors of a state, marked the beginning of a new era for criminological thinking, as well as the basis of the study of other categories of serious crimes. Organized crime, which constitutes the main issue of this thesis, is a manifestation of the crimes of the powerful, as well as state or state-corporate crime, while it is extremely harmful for societies for many reasons. The main factor that makes it so dangerous but at the same time helps it to survive and become more powerful, is the symbiotic relationship it has developed with legality, but also the power and authority that comes from this relationship and is gradually, but rather steadily acquired by organized crime. This relationship is the main force of organized crime, while its importance and significance also lies in the fact that thanks to this relationship, it not only organizes itself within societies, but also achieves goals and selfish interests. This symbiotic relationship between legality and illegality constitutes a facilitating factor for the commission of illegal activities, while at the same time it is the basis of other crimes, such as money laundering, which is a standard practice of organized crime. Even efforts to combat organized crime are often “determined” to a significant extent by this relationship.

Based on the main study issues, the thesis is divided into six chapters, each of which focuses on one of the above issues. In this way, in the first chapter, an attempt is made to conceptually approach organized crime as a phenomenon that is an integral part of social reality, through the lens of criminological thinking on the one hand and from the perspective of international conventions and criminal law on the other, since its criminalization has been a necessity in the effort to combat it. The evolution of organized crime over the years and around the world is examined in the second chapter. Subsequently, the third chapter analyzes the very critical issue of how organized crime is organized and functions within societies, survives, strengthens, and is difficult to uncover. Various factors are analyzed, such as the very structure of organized crime, technological development, and new possibilities for committing crimes, etc., while special emphasis is placed on its relationship with the agents of legality. The following are the fourth and fifth chapters, in which the activities of organized crime that generate profits are initially studied, particularly the economic activities of the 'night', such as contract killings, drug and arms trafficking, human trafficking, etc. The financial gains from such illegal activities are enormous, but in order to be used, they must be converted into legal income. Money laundering from criminal activities is one of the primary and most common practices of organized crime, which exploits the banking system, tax havens, the internet, and any other business that can provide the desired result, and is analyzed in the fifth chapter of the work. The sixth and final chapter of this study concerns the fight against organized crime. It provides a descriptive analysis of the ways in which this is sought to be combated and how those involved are brought to justice.