L’utilisation de la carte mentale en classe de FLE : une approche ludique et créative pour la révision du vocabulaire aux élèves d’un Centre des Langues Étrangères

Η χρήση του νοητικού χάρτη στην τάξη της Γαλλικής ως ξένης γλώσσας: μια παιγνιώδης και δημιουργική προσέγγιση για την επανάληψη του λεξιλογίου σε μαθητές ενός Κέντρου Ξένων Γλωσσών (Ελληνική)

  1. MSc thesis
  2. ΜΑΡΙΑ ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
  3. Διδακτική της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας (ΓΑΛ)
  4. 20 Ιουλίου 2025
  5. Γαλλικά
  6. 122
  7. ΚΑΝΑΡΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
  8. ΚΑΝΑΡΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΖΑΦΕΙΡΟΥΛΑ
  9. Carte mentale, Vocabulaire, FLE, Motivation, Pédagogie ludique, Jeunes apprenants
  10. Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Διδακτικής της Γαλλικής ως Ξένης Γλώσσας
  11. 107
  12. Περιλαμβάνει φωτογραφίες

    • RESUMÉ


      Ce mémoire porte sur l’utilisation des cartes mentales dans l’enseignement du vocabulaire en classe de français langue étrangère (FLE), auprès des jeunes primo-apprenants de niveau A1 dans un Centre des Langues Étrangères. L’objectif principal est d’examiner dans quelle mesure cet outil visuel, structurant et créatif peut faciliter la mémorisation du lexique, favoriser l’autonomie des apprenants, et renforcer leur motivation à travers une approche pédagogique ludique, différenciée et participative.

      La première partie de l’étude présente un cadre théorique divisé en trois axes complémentaires : les principes éducatifs des cartes mentales, les spécificités de l’enseignement du lexique à un public débutant, et l’importance du jeu, de la créativité et de la motivation dans l’apprentissage d’une langue étrangère. Cette analyse permet de mettre en évidence les apports cognitifs, affectifs et pédagogiques que les cartes mentales offrent aux jeunes apprenants dans des contextes d’enseignement variés.

      La deuxième partie du mémoire est consacrée à une expérimentation menée auprès d’un petit groupe d’élèves. À la fin de chaque séance, les apprenants ont participé à une activité de révision basée sur la création de cartes mentales : d’abord en production individuelle, puis en activité collective. Cette mise en pratique a permis de stimuler leur créativité, d’encourager la participation active, de renforcer les compétences métacognitives et de créer une ambiance d’apprentissage engageante et coopérative.

      Les résultats montrent que les cartes mentales constituent un outil efficace pour organiser, visualiser et mémoriser le vocabulaire. Elles favorisent l’expression personnelle, l’implication, la confiance en soi et la coopération entre pairs. Leur usage régulier contribue à instaurer une routine pédagogique positive, adaptée aux styles d’apprentissage des enfants. Cette recherche met ainsi en lumière leur potentiel en tant que levier innovant pour un enseignement du lexique plus vivant, structuré et significatif.

    • ΠΕΡΙΛΗΨΗ

       

      Η παρούσα εργασία εξετάζει τη χρήση των νοητικών χαρτών (cartes mentales) στη διδασκαλία του λεξιλογίου στο μάθημα των Γαλλικών ως ξένης γλώσσας (FLE), σε παιδιά επιπέδου Α1 που φοιτούν σε Κέντρο Ξένων Γλωσσών. Κύριος στόχος είναι να διερευνηθεί σε ποιο βαθμό αυτό το οπτικό, οργανωτικό και δημιουργικό εργαλείο μπορεί να διευκολύνει τη μνήμη του λεξιλογίου, να ενισχύσει την αυτονομία των μαθητών και να ενδυναμώσει τη μαθησιακή τους κινητοποίηση μέσα από μια παιδαγωγική προσέγγιση παιγνιώδη, διαφοροποιημένη και συμμετοχική.

      Το πρώτο μέρος της μελέτης παρουσιάζει ένα θεωρητικό πλαίσιο χωρισμένο σε τρεις συμπληρωματικούς άξονες: τις εκπαιδευτικές αρχές των νοητικών χαρτών, τις ιδιαιτερότητες της διδασκαλίας λεξιλογίου σε αρχάριους μαθητές παιδικής ηλικίας, και τη σημασία του παιχνιδιού, της δημιουργικότητας και της παρακίνησης στην εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας. Η ανάλυση αυτή αναδεικνύει τα γνωστικά, συναισθηματικά και παιδαγωγικά οφέλη που προσφέρουν οι νοητικοί χάρτες στους μικρούς μαθητές σε ποικίλα διδακτικά περιβάλλοντα.

      Το δεύτερο μέρος της εργασίας είναι αφιερωμένο σε μία πρακτική εφαρμογή που πραγματοποιήθηκε με μια μικρή ομάδα μαθητών. Στο τέλος κάθε μαθήματος, οι μαθητές συμμετείχαν σε μία δραστηριότητα επανάληψης βασισμένη στη δημιουργία νοητικών χαρτών: αρχικά ατομικά και στη συνέχεια ομαδικά. Η πρακτική αυτή ενίσχυσε τη δημιουργικότητά τους, ενθάρρυνε τη συμμετοχή, ενδυνάμωσε τις μεταγνωστικές δεξιότητες και συνέβαλε στη δημιουργία ενός ευχάριστου και συνεργατικού μαθησιακού κλίματος.

      Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι νοητικοί χάρτες αποτελούν ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την οργάνωση, την οπτικοποίηση και την απομνημόνευση του λεξιλογίου. Προάγουν την προσωπική έκφραση, την ενεργή εμπλοκή, την αυτοπεποίθηση και τη συνεργασία μεταξύ των μαθητών. Η συστηματική τους χρήση συμβάλλει στην καθιέρωση μιας θετικής παιδαγωγικής ρουτίνας, προσαρμοσμένης στους μαθησιακούς τύπους των παιδιών. Η παρούσα έρευνα αναδεικνύει έτσι το δυναμικό των νοητικών χαρτών ως ένα καινοτόμο εργαλείο για μία πιο ζωντανή, οργανωμένη και ουσιαστική διδασκαλία του λεξιλογίου.


  14. Hellenic Open University
  15. Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές