- MSc thesis
- Λαϊκός πολιτισμός και Νεότερη Πολιτιστική Κληρονομιά (ΛΠΚ)
- 26 July 2025
- Ελληνικά
- 14
- ΜΑΡΙΟΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ
- ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ | ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΥΡΙΑΚΑΚΗΣ
- Αμαλία, Όθωνας, Όλγα, εθνική ενδυμασία, ηγεμονική κουλτούρα, δημοφιλής κουλτούρα, έμφυλη ταυτότητα, πολιτισμική οικονομία, επιτελεστική μνήμη
- ΛΠΚ50
- 61
- 26
- PICTURES INCLUDED
-
-
Το ζήτημα της «εθνικής» ενδυμασίας, έχει απασχολήσει τη βιβλιογραφία από ποικίλες σκοπιές — ιστορικές, ανθρωπολογικές, αισθητικές και πολιτισμικές. Κάθε μελέτη φωτίζει διαφορετικές πτυχές του φαινομένου, αναδεικνύοντας τη σύνδεσή του είτε με την πολιτική της ταυτότητας, είτε με το έθνος-κράτος και τις πρακτικές κατασκευής του, είτε με την έμφυλη αναπαράσταση και τη συμβολική οικονομία της εικόνας. Στο πλαίσιο αυτό, η παρούσα εργασία επιχειρεί να συμβάλει στη συζήτηση, προτείνοντας μια νέα ερμηνευτική οπτική μέσα από τον φακό της ηγεμονικής και της μαζικής κουλτούρας, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί στις σύγχρονες πολιτισμικές σπουδές. Στόχος δεν είναι να αναιρέσει τις προϋπάρχουσες αναλύσεις, αλλά να τις συμπληρώσει, συνεισφέροντας σε ένα πολυεπίπεδο, σύνθετο και ενιαίο σύνολο κατανόησης του φαινομένου της εθνικής φορεσιάς ως πολιτισμικού συμβόλου. Έτσι διερευνάται η σύνθετη σχέση ανάμεσα στην ηγεμονική και τη μαζική κουλτούρα, μελετώντας ως περίπτωση την εθνική ενδυμασία στην Ελλάδα από τα τέλη του 19ου έως τις αρχές του 20ού αιώνα. Εξετάζεται η «εθνική» ενδυμασία ως πεδίο συνάντησης της ηγεμονικής και της μαζικής κουλτούρας, αναδεικνύοντας τη λειτουργία της ως πολιτισμικό και ταυτόχρονα οικονομικό σύμβολο. Αρχικά παρουσιάζεται το θεωρητικό πλαίσιο της ηγεμονικής και της μαζικής κουλτούρας, και η διαμόρφωση μιας κοινής αισθητικής ταυτότητας μέσω της ενδυματολογικής ομογενοποίησης. Αναφέρονται οι διαδικασίες διάχυσης και μαζικοποίησης της εθνικής ενδυμασίας μέσα από παρελάσεις, σχολικές γιορτές και πολιτιστικούς συλλόγους, εστιάζοντας στην επιτελεστική μνήμη, την έμφυλη κανονικότητα και την καταναλωτική διάσταση. Τέλος, υιοθετείται η προοπτική της πολιτισμικής οικονομίας, όπου η «εθνική» ενδυμασία αναλύεται ως πολιτισμικό αγαθό, και μέσο τουριστικής κατανάλωσης. Εξετάζεται η σχέση της με τις έννοιες της δημόσιας αξίας και της «οικονομικής νοσταλγίας», καταδεικνύοντας πώς η ενδυμασία λειτουργεί ταυτόχρονα ως σύμβολο και ως εμπόρευμα, σε ένα πλέγμα πολιτισμικής και οικονομικής λειτουργικότητας. Στη μετανεωτερική εποχή, η πολιτισμική παραγωγή χαρακτηρίζεται από την επανάχρηση και εμπορευματοποίηση του παρελθόντος. Η παράδοση, αντί να αποκλείεται, μετατρέπεται σε καταναλώσιμο αγαθό, προσαρμοσμένο στις ανάγκες της αγοράς και της ταυτότητας. Η ελληνική παραδοσιακή ενδυμασία, ως τέτοιο πολιτισμικό σύμβολο, επανεμφανίζεται στο προσκήνιο όχι ως στατική έκφραση ιστορικής αυθεντικότητας, αλλά ως δυναμικό σημείο αναφοράς στην παγκόσμια σκηνή της μόδας και του πολιτιστικού τουρισμού. Η μαζική κουλτούρα, επομένως, δεν αντιπαρατίθεται στην ηγεμονική, αλλά συχνά λειτουργεί ως μηχανισμός μέσω του οποίου αυτή επεκτείνεται και εδραιώνεται. Το παρελθόν δεν απορρίπτεται, αλλά «ανακυκλώνεται» και επανερμηνεύεται, με όρους ελκυστικότητας, ταυτότητας και αγοράς. Η ελληνική παραδοσιακή φορεσιά γίνεται εργαλείο συμμετοχής στο παγκόσμιο πολιτισμικό γίγνεσθαι —μια διεθνής εικόνα με τοπική ρίζα, ενταγμένη στον ευρύτερο κύκλο της πολιτισμικής κατανάλωσης
-
The issue of “national” dress has concerned the scholarly literature from a variety of perspectives — historical, anthropological, aesthetic, and cultural. Each study sheds light on different aspects of the phenomenon, highlighting its connection either with identity politics, with the nation-state and its construction practices, or with gender representation and the symbolic economy of the image. Within this framework, the present study seeks to contribute to the ongoing discussion by proposing a new interpretive lens through the perspective of hegemonic and mass culture, as these have been shaped in contemporary cultural studies. The aim is not to negate pre-existing analyses but to complement them, contributing to a multi-level, complex, and unified understanding of the phenomenon of national costume as a cultural symbol. The study thus explores the complex relationship between hegemonic and mass culture, examining as a case study the national dress in Greece from the late 19th to the early 20th century. The national costume is analyzed as a site of intersection between hegemonic and mass culture, emphasizing its function as both a cultural and economic symbol. The analysis begins by presenting the theoretical framework of hegemonic and mass culture, and the formation of a shared aesthetic identity through sartorial homogenization. It addresses the processes of dissemination and mass adoption of national dress through parades, school celebrations, and cultural associations, focusing on performative memory, gender normativity, and the consumer dimension. Finally, the perspective of cultural economy is adopted, where national costume is interpreted as a cultural good and as a medium of touristic consumption. Its relationship with the notions of public value and “economic nostalgia” is examined, demonstrating how clothing operates simultaneously as a symbol and a commodity, within a web of cultural and economic functionality. In the postmodern era, cultural production is characterized by the reuse and commodification of the past. Tradition, rather than being excluded, is transformed into a consumable good, adapted to the needs of the market and identity. Greek traditional dress, as such a cultural symbol, reappears in the spotlight not as a static expression of historical authenticity, but as a dynamic point of reference on the global stage of fashion and cultural tourism. Mass culture, therefore, is not in opposition to hegemonic culture but often functions as the mechanism through which the latter expands and consolidates. The past is not rejected, but “recycled” and reinterpreted, in terms of appeal, identity, and marketability. Greek traditional costume becomes a tool for participating in the global cultural landscape — an international image with local roots, integrated into the broader cycle of cultural consumption.
-
- Hellenic Open University
- Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Διεθνές
Ηγεμονική και μαζική κουλτούρα: μια μελέτη Περίπτωσης με βάση την «Εθνική» ενδυμασία (τέλη 19ου -αρχές του 20ου αιώνα).
"Hegemonic and Mass Culture: A Case Study Based on the 'National' Costume (Late 19th – Early 20th Century)" (english)
Main Files
- Full text
Description: KARAKOUSI_531596_MΔE_ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΠΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ.pdf (pdf) Book Reader
Size: 341 kB