Κριτική Ανάλυση Λόγου σε ειδησεογραφικά κείμενα περιβαλλοντικής κρίσης στο διαδίκτυο: Οι περιπτώσεις πλημμύρας Θεσσαλίας Ελλάδος και Βαλένθιας Ισπανίας
Critical Discourse Analysis in News Texts of Environmental Crisis on the Internet: The Cases of Floods in Thessaly, Greece and Valencia, Spain (Αγγλική)
Περιλαμβάνει μόνο παραρτήματα με άρθρα από το διαδίκτυο και την ανάλυση αυτών
Η παρούσα εργασία αναλύει και ερμηνεύει τη γλωσσική πρακτική στο πλαίσιο της ευρύτερης κοινωνικής πρακτικής σε ζητήματα που σχετίζονται με το περιβάλλον. Συγκεκριμένα, μελετά τον ειδησεογραφικό λόγο για θέματα περιβαλλοντικής καταστροφής και εκτίθεται η κριτική ανάλυση δύο περιπτώσεων φυσικών καταστροφών. Από τη μία εξετάζονται ελληνικά δημοσιογραφικά κείμενα για την πλημμύρα στη Θεσσαλία, που έγινε το 2023, και από την άλλη μελετάται η ελληνική αρθρογραφία για την πλημμύρα στη Βαλένθια της Ισπανίας, που έλαβε χώρα το 2024. Η προβολή της ανάλυσης των κειμένων βασίζεται στην ποιοτική κοινωνική έρευνα και συγκεκριμένα στη μελέτη περίπτωσης. Ως μεθοδολογικά εργαλεία χρησιμοποιούνται η Συστημική Λειτουργική Γραμματική (ΣΓΛ) του Halliday και το Κοινωνικο-πολιτισμικό μοντέλο του Fairclough.
Σύμφωνα με τα ευρήματα που προκύπτουν, τα ειδησεογραφικά άρθρα παρέχουν κοινωνικο-ιδεολογικές πεποιθήσεις της κυρίαρχης ιδεολογίας σχετικά με την οικολογική κρίση. Η χρήση αξιολογικών λεξικο-γραμματικών και σημασιο-συντακτικών επιλογών από τους παραγωγούς υποδηλώνει τις θεσμοθετημένες κοινωνικές πρακτικές της ευρύτερης κοινωνικής πολιτικής για τα οικολογικά προβλήματα. Η ανάδειξη των κοινωνιο-πολιτισμικών πεποιθήσεων για τις φυσικές καταστροφές σε κοινωνικό, ιδεολογικό και ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο συντελούν στην αναθεώρηση των ιδιοτήτων της διεπίδρασης ανάμεσα στη φύση και τον άνθρωπο και συμβάλλουν στην ανάπτυξη της κριτικής μετεπίγνωσης των ατόμων ως μέλη του κοινωνικού συνόλου. Η κατανόηση των ιδεολογικών πεποιθήσεων σχετικά με την αιτιότητα των φυσικών καταστροφών αποτελεί βασικό εφόδιο ανακατασκευής και επαναπροσδιορισμού των σχεδίων δράσης, με στόχο τη μείωση ακραίων καιρικών φαινομένων σε θεσμικό και ατομικό πλαίσιο.
This paper analyzes and interprets linguistic practice within the broader framework of social practice on issues related to the environment. Specifically, it examines news discourse on environmental disasters and presents a critical analysis of two cases of natural disasters. On the one hand, it studies Greek journalistic texts regarding the flood in Thessaly that occurred in 2023; on the other side, it analyzes Greek articles about the flood in Valencia, Spain, which took place in 2024.The analysis of the texts is reliant on qualitative social research, specifically on the case study approach. Methodological tools employed include Halliday’s Systemic Functional Grammar (hereafter referred to as SFG) and Fairclough’s Socio-cultural Model.
According to the findings, the news articles convey socio-ideological beliefs crisis of the dominant ideology concerning the ecological. The use of evaluative lexico-grammatical and semantic-syntactic choices by the authors indicates institutionalized social practices regarding ecological problems. Highlighting the socio-cultural beliefs about natural disasters at a social, ideological and psycho-emotional level, contributes to rethinking the nature-human interaction and contributes to the development of critical awareness of individuals as members of the social whole. Understanding ideological beliefs about the causes of natural disasters becomes a key asset for the reconstruction and redefinition of action plans, aiming to reduce extreme weather phenomena both on an institutional and individual level.