Η Ελληνική στη διαχρονία της και η πρόκληση της διδασκαλίας της Αρχαίας Ελληνικής στα πλαίσια του Κριτικού Γραμματισμού

Greek language through its diachrony and the challenge of teaching Ancient Greek within the framework of critical literacy (english)

  1. MSc thesis
  2. ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΑΚΗ
  3. Σύγχρονες τάσεις στη γλωσσολογία για εκπαιδευτικούς (ΑΔΕ)
  4. 09 March 2025
  5. Ελληνικά
  6. 97
  7. Λέλια Παντέλογλου
  8. Αρχαία Ελληνική, διαχρονία, γλωσσικοί μύθοι, Κριτικός Γραμματισμός, Πολυγραμματισμοί
  9. ΑΔΕ52
  10. 3
  11. 70
  12. 27
    • Καθώς η διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής στο σχολείο έχει αποτελέσει αντικείμενο προβληματισμού, η παρούσα εργασία επιχειρεί να εξετάσει τη θέση που κατέχουν τα Αρχαία Ελληνικά στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και τον τρόπο με τον οποίο διδάσκονται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Εξετάζεται το φαινόμενο και οι μηχανισμοί της γλωσσικής αλλαγής και στόχος τίθεται η αποδόμηση κινδυνολογικών αντιλήψεων που αφορούν τη γλώσσα, μέσα από την κριτική ανάλυση μύθων, όπως η «μοναδικότητα», η «ενότητα» και η «ανωτερότητα» της Ελληνικής. Το αναπόφευκτο της γλωσσικής αλλαγής αναδεικνύεται μέσα από την ανάλυση της διαχρονικής πορείας της ελληνικής γλώσσας. Συγκεκριμένα, γίνεται μια αναδρομή στους κύριους σταθμούς στην ιστορία της, αλλά και μια ιστορική αναδρομή στη διδασκαλία του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, που εκκινεί χρονικά από την απαρχή του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Η θέση της Πολιτείας στη σύγχρονη εποχή αναδεικνύεται μέσα από τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών και το ΔΕΠΠΣ. Ωστόσο, οι αδυναμίες και τα προβλήματα που εντοπίζονται, γεννούν την ανάγκη για ουσιαστική ανανέωση του μαθήματος. Για αυτόν τον σκοπό, αναλύονται οι προσεγγίσεις της Κριτικής Ανάλυσης Λόγου και του Κριτικού Γραμματισμού, οι οποία βασίζονται στη θέση ότι η γλώσσα αποτελεί κοινωνική πρακτική και ότι κάθε κείμενο φέρει ιδεολογικά νοήματα. Αυτή η προσέγγιση προσφέρει ένα ευρύ πεδίο για την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και της κοινωνικής ευαισθησίας. Τέλος, προτείνεται μια διδακτική πρόταση για τη διδασκαλία αποσπασμάτων από την Ιλιάδα του Ομήρου, η οποία βασίζεται στο μοντέλο των πολυγραμματισμών. Η οπτική αυτή περιλαμβάνει τη χρήση τεχνολογικών εργαλείων και βιωματικών μεθόδων, όπως η δραματοποίηση, ώστε να ενισχυθεί η συμμετοχή και το ενδιαφέρον των μαθητών/τριών. Στο πλαίσιο αυτό, στόχος της εργασίας είναι να προτείνει σύγχρονες και αποτελεσματικές διδακτικές πρακτικές, ικανές να ανταποκριθούν στις ανάγκες του σύγχρονου σχολείου. Η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής, όταν ενταχθεί σε ένα πλαίσιο κριτικού γραμματισμού, μπορεί να συμβάλει στην καλλιέργεια δεξιοτήτων ανάλυσης, συνεργασίας και κοινωνικής ευαισθησίας.

    • As the teaching of Ancient Greek in schools has been a subject of debate, this study aims to examine the role of Ancient Greek in the Greek educational system and the methods by which it is taught in secondary education. The study explores the phenomenon and mechanisms of language change, aiming to deconstruct alarmist perceptions about language by critically analyzing myths such as the "uniqueness," "unity," and "superiority" of Greek. The inevitability of language change is highlighted through an analysis of the diachronic evolution of the Greek language. Specifically, the study provides an overview of key milestones in the history of Greek, alongside a historical review of the teaching of Ancient Greek in secondary education, beginning from the establishment of the modern Greek state. The stance of the state in contemporary times is reflected in the School Curricula. However, the identified weaknesses and challenges create the need for substantial renewal of the subject. To this end, the study analyzes the approaches of Critical Discourse Analysis and Critical Literacy, which view language as a social practice and recognize that every text carries ideological meanings. This perspective provides a broad framework for fostering critical thinking and social awareness. Finally, a teaching proposal is presented for the teaching of excerpts from Homer’s Iliad, based on the multiliteracies model. This approach incorporates technological tools and experiential methods, such as dramatization, to enhance student engagement and participation. Within this context, the study seeks to propose modern and effective teaching practices that meet the needs of today’s school environment. The teaching of Ancient Greek, when embedded within a critical literacy framework, can contribute to the development of analytical skills, collaboration, and social awareness.

  13. Hellenic Open University
  14. Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές