Die vorliegende Diplomarbeit befasst sich mit dem Thema „Der Einsatz von digitalen Tools zur Förderung der Grammatik- und Wortschatzvermittlung im Online DaF-Unterricht“. Hauptziel ist es zu prüfen, ob der Einsatz von digitalen Werkzeugen in den Online-DaF-Prozess zur Effektivität der Unterrichtsgestaltung führen kann. Bei der Diplomarbeit werden die unterschiedlichen Herangehensweisen der Einbettung von digitalen Werkzeugen nicht nur im Distanz-, sondern auch im Präsenzunterricht dargestellt. Dadurch wird über die positiven oder negativen Aspekte der Nutzung von digitalen Lernplattformen oder digitalen Werkzeuge im DaF-Unterricht ausführlicher berichtet. Die Arbeit besteht aus zwei Teilen: den theoretischen und den praktischen Teil. Im theoretischen Teil werden wichtige Begriffe wie die digitalen Lernplattformen und Werkzeuge, die digitalen Kompetenzen, sowohl der Lehrenden als auch der Lernenden präsentiert und es wird ein Überblick über die wichtigsten didaktischen Ansätze der Wortschatz- und Grammatikvermittlung durchgeführt. Darüber hinaus werden die positiven Auswirkungen beim Einsatz von digitalen Werkzeugen im Unterrichtsprozess und der Beitrag von digitalen Werkzeugen zur Optimierung im Online- und im Präsenzunterricht präsentiert. In jeder Hinsicht werden auch einige negative Aspekte der Nutzung von digitalen Werkzeugen dargestellt sowie die neuesten Methoden und Techniken der Visualisierung und der Nutzung von Spielen zur effektiveren Wortschatz- und Grammatikförderung. Im praktischen Teil der Arbeit werden zunächst zwei Unterrichtseinheiten geplant und durchgeführt, die mit dem Einsatz von digitalen Werkzeugen unterstützt werden. Des Weiteren werden zwei Unterrichtseinheiten durchgeführt, die ohne den Einsatz von digitalen Werkzeugen gestaltet werden. Alle Unterrichtseinheiten fördern das Wortschatz- und Grammatikerlernen im DaF-Unterricht. Auf diese Art und Weise werden die wichtigsten Unterschiede zwischen der Didaktisierung der Wortschatz- und Grammatikvermittlung in einer traditionellen Unterrichtsumgebung und in einem virtuellen Unterrichtsraum beleuchtet. Nach der Darstellung der vier didaktischen Vorschläge folgen Auswertungen zu dem Unterrichtsverlauf aus Sicht der Lehrperson und weiterhin mithilfe von konstruierten Fragebögen aus Sicht der Lernenden, werden Schlussfolgerungen gezogen, ob es Schwierigkeiten bei der Nutzung von digitalen 6 Werkzeugen entstanden, inwiefern konnte der Umgang mit digitalen Hilfsmitteln die Wortschatz- und Grammatikarbeit fördern und abschließend welchen Einfluss die Digitalisierung beim Unterrichtsprozess auf die Lernenden im Vergleich zu dem traditionellen DaF-Unterricht hatte. Schlussendlich folgen Evaluationen der Online- und Präsenz-Unterrichtseinheiten bezüglich der Nutzung von digitalen Werkzeugen, eine vergleichende Evaluation der Online-Unterrichtseinheiten sowie die Schlussfolgerungen, die aus dem theoretischen und praktischen Teil der Arbeit bestehen. Αbschließend werden in den Schlussfolgerungen der Diplomarbeit nicht nur die Optimierung des Online-DaF-Unterrichts, sondern auch des Präsenzunterrichts durch den Einsatz von digitalen Werkzeugen erwähnt und es wird auf ihre künftige Einbettung in den Unterrichtsprozess von den Lehrpersonen hingewiesen.
Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται το θέμα «Η χρήση ψηφιακών εργαλείων για την προώθηση της διδασκαλίας της γραμματικής και του λεξιλογίου στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση». Ο κύριος στόχος είναι να εξεταστεί κατά πόσο η χρήση ψηφιακών εργαλείων στη διαδικασία της διαδικτυακής διδασκαλίας μπορεί να οδηγήσει σε αποτελεσματικό σχεδιασμό μαθημάτων. Στη διπλωματική εργασία παρουσιάζονται διαφορετικές προσεγγίσεις για την ενσωμάτωση ψηφιακών εργαλείων όχι μόνο στην εξ αποστάσεως διδασκαλία αλλά και στη δια ζώσης διδασκαλία. Έτσι, αναφέρονται λεπτομερέστερα οι θετικές ή αρνητικές πτυχές της χρήσης ψηφιακών μαθησιακών πλατφορμών ή ψηφιακών εργαλείων στα μαθήματα της Γερμανικής ως ξένης Γλώσσας. Η εργασία αποτελείται από δύο μέρη: το θεωρητικό και το πρακτικό μέρος. Στο θεωρητικό μέρος, παρουσιάζονται σημαντικές έννοιες όπως οι ψηφιακές πλατφόρμες μάθησης και τα ψηφιακά εργαλεία, οι ψηφιακές ικανότητες τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των μαθητών και παρέχεται μια επισκόπηση των σημαντικότερων διδακτικών προσεγγίσεων για τη διδασκαλία του λεξιλογίου και της γραμματικής. Επιπλέον, περιγράφονται τα θετικά αποτελέσματα της χρήσης ψηφιακών εργαλείων στη διδακτική διαδικασία και η συμβολή των ψηφιακών εργαλείων στη βελτιστοποίηση εξ αποστάσεως αλλά και δια ζώσης διδασκαλίας. Παρουσιάζονται επίσης, ορισμένες αρνητικές πτυχές της χρήσης ψηφιακών εργαλείων, καθώς και οι πιο πρόσφατες μέθοδοι και τεχνικές για την αποτελεσματικότερη προώθηση του λεξιλογίου και της γραμματικής όπως η οπτικοποίηση του λεξιλογίου και της γραμματικής αλλά και η χρήση παιχνιδιών στο μάθημα της ξένης γλώσσας. Στο πρακτικό μέρος της εργασίας, αρχικά σχεδιάζονται και υλοποιούνται δύο διδακτικές ενότητες, οι οποίες υποστηρίζονται με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων. Επιπλέον, πραγματοποιούνται δύο διδακτικές ενότητες που σχεδιάζονται χωρίς τη χρήση ψηφιακών εργαλείων. Όλες οι διδακτικές ενότητες προωθούν την εκμάθηση της γραμματικής και του λεξιλογίου. Με αυτόν τον τρόπο, αναδεικνύονται οι σημαντικότερες διαφορές μεταξύ της διδακτικής της διδασκαλίας του λεξιλογίου και 8 της γραμματικής σε ένα παραδοσιακό περιβάλλον τάξης και σε μια εικονική τάξη. Μετά την παρουσίαση των τεσσάρων διδακτικών προτάσεων ακολουθούν αξιολογήσεις της διδακτικής διαδικασίας από τη σκοπιά των μαθητών και με τη βοήθεια κατασκευασμένων ερωτηματολογίων που συμπληρώνει o κάθε μαθητής, εξάγονται συμπεράσματα σχετικά με το αν υπήρχαν δυσκολίες στη χρήση των ψηφιακών εργαλείων, σε ποιο βαθμό η χρήση ψηφιακών εργαλείων μπορούσε να προωθήσει την εργασία στο λεξιλόγιο και τη γραμματική και εν τέλει ποια επίδραση είχε η ψηφιοποίηση στη διδακτική διαδικασία στους μαθητές σε σύγκριση με τα παραδοσιακά μαθήματα εκμάθησης λεξιλογίου και γραμματικής. Τέλος, ακολουθούν αξιολογήσεις των διαδικτυακών και των δια ζώσης διδακτικών ενοτήτων όσον αφορά τη χρήση ψηφιακών εργαλείων, συγκριτική αξιολόγηση των διαδικτυακών διδασκαλιών και εν κατακλείδι τα συμπεράσματα που προέκυψαν από το θεωρητικό και το πρακτικό μέρος της εργασίας. Στα συμπεράσματα αναφέρεται όχι μόνο η βελτιστοποίηση των διαδικτυακών μαθημάτων, αλλά και των δια ζώσης μαθημάτων μέσω της χρήσης ψηφιακών εργαλείων αλλά υποδεικνύεται και η μελλοντική τους ενσωμάτωση στη μαθησιακή διαδικασία από εκπαιδευτικούς.
Full text