Η διακυβέρνηση των κοινωνικών συνεταιρισμών ένταξης και η συμβολή τους στην αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού και τη δημιουργία του κοινωνικού αντίκτυπου. Η περίπτωση της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. «ΑΡΓΩ».

The governance of social inclusion cooperatives and their contribution to addressing social exclusion and creating social impact. The case of the Social Cooperative Enterprise 'ARGO' (english)

  1. MSc thesis
  2. ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΟΥΤΟΥΛΗ
  3. Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (ΚΑΟ)
  4. 8 March 2025
  5. Ελληνικά
  6. 91
  7. Λαϊνάς Σωτήρης
  8. Λαϊνάς Σωτήρης | Αδάμ Σοφία
  9. κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία | Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Ένταξης | Κοινωνικό Κεφάλαιο | Κοινωνικός αποκλεισμός | Κοινωνικός αντίκτυπος | δημοκρατική διακυβέρνηση
  10. Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία
  11. 2
  12. 40
  13. 28
  14. Η κοινωνική οικονομία και ο τρίτος τομέας αποτελούν ένα πεδίο που συνεχώς αναπτύσσεται. Στον τρίτο τομέα συμπεριλαμβάνονται πρακτικές και εγχειρήματα που δεν μπορούν να συμπεριληφθούν ούτε στον ιδιωτικό αλλά ούτε και στον δημόσιο τομέα και καλείται να καλύψει ανάγκες που τόσο το κράτος όσο και η αγορά αποτυγχάνουν να ικανοποιήσουν αποτελεσματικά. Η κοινωνική οικονομία συνδέεται με τη συνεταιριστική παράδοση της ηπειρωτικής Ευρώπης και περιλαμβάνει οικονομικές δραστηριότητες που οργανώνονται και λειτουργούν με δημοκρατικές διαδικασίες και έχουν κοινωνική στόχευση. Η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (εφεξής Κ.ΑΛ.Ο) αποτελεί ένα σύνολο κοινωνικοοικονομικών δραστηριοτήτων στον τομέα της παραγωγής, της συναλλαγής και της κατανάλωσης που στοχεύουν στην ικανοποίηση των αναγκών των οντοτήτων που τις ασκούν, αλλά και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου. Οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας συντελούν στην αντιμετώπιση της φτώχειας, της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ ταυτόχρονα προωθούνται εναλλακτικά επιχειρηματικά μοντέλα που ενσωματώνουν το κοινωνικό όφελος στην οικονομική πραγματικότητα. Οι περισσότεροι φορείς δραστηριοποιούνται σε επίπεδο τοπικό ή περιφερειακό, με επίκεντρο τον άνθρωπο και την καταπολέμηση των προβλημάτων της ανεργίας και της κοινωνικής ένταξης ευάλωτων ομάδων. Οι εργαζόμενοι σε ένα εγχείρημα Κ.ΑΛ.Ο αποτελούν τον βασικότερο παράγοντα εξέλιξης και ανάπτυξης, καθώς ελλείψη οικονομικών πόρων, το κοινωνικό κεφάλαιο είναι ο πιο σημαντικός παραγωγικός πόρος. Η διαμόρφωση της κοινωνικής αποστολής και ο τρόπος διακυβέρνησης γίνονται από “τα κάτω”, δηλαδή από τους ίδιους τους συμμετέχοντες, με γνώμονα την απαλοιφή των ανισοτήτων και την εξυπηρέτηση της ευημερίας της κοινότητας. Ο τομέας της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στην Ελλάδα βρίσκεται σε ένα σχετικά πρώιμο στάδιο (το 68% των φορέων Κ.ΑΛ.Ο δημιουργήθηκαν τα τελευταία 10 χρόνια), υφίσταται αλλαγές αλλά έχει ανάγκη από υποστήριξη με τη μορφή δικτύωσης, χρηματοδότησης και άλλων πολιτικών που θα διαμορφώσουν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξή της. Η συμβολή της κοινωνικής οικονομίας μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση τόσο οικονομικών όσο και κοινωνικών προκλήσεων που αναδύονται, προάγοντας βιώσιμες και καινοτόμες λύσεις. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι να αποτυπώσει τον τρόπο οργάνωσης και διακυβέρνησης των κοινωνικών επιχειρήσεων ένταξης, ως μία πρόταση εναλλακτική και αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού, έναντι του καπιταλιστικού μοντέλου ανάπτυξης και να αναδείξει τόσο το κοινωνικό όφελος και τον κοινωνικό αντίκτυπο που παράγεται, όσο και τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Η εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη όπου το πρώτο μέρος αποτελείται από τέσσερα κεφάλαια. Πιο συγκεκριμένα, στο πρώτο κεφάλαιο εξετάζονται οι ευάλωτες ομάδες όπου αρχικά προσδιορίζονται εννοιολογικά και ακολούθως γίνεται ανάλυση για τον κοινωνικό αποκλεισμό που βιώνουν οι συγκεκριμένες ομάδες. Στο δεύτερο κεφάλαιο, περιγράφεται η έννοια της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην εξέλιξή της στην Ελλάδα. Εν συνεχεία, στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζονται οι κοινωνικές επιχειρήσεις ένταξης και παρουσιάζεται ο κοινωνικός αντίκτυπος αυτών. Επίσης περιγράφεται ο δημοκρατικός τρόπος διακυβέρνησης των κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων και οι τρόποι λήψης αποφάσεων αλλά και οι προκλήσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπες οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις. Στο τέταρτο κεφάλαιο, περιγράφεται το πλαίσιο χρηματοδότησης των κοινωνικών επιχειρήσεων και οι σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σε ότι αφορά την πρόσβαση σε οικονομικούς πόρους. Τέλος, στο δεύτερο μέρος της εργασίας γίνεται η εμπειρική διερεύνηση και παρουσιάζεται η μεθοδολογία της έρευνας που λαμβάνει χώρα και ακολουθεί η ανάλυση των αποτελεσμάτων.
    • Σκοπός της εργασίας είναι να εξετάσει τον τρόπο διακυβέρνησης των κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων και να αποτυπώσει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν στον τομέα της ένταξης των ευάλωτων ομάδων τόσο στον εργασιακό χώρο όσο και στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Η οργάνωση των κοινωνικών επιχειρήσεων είναι το αποτέλεσμα των αδυναμιών του κράτους, λόγω μειωμένων πόρων, να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το πρόβλημα του αποκλεισμού. Ειδικότερα, θα προσεγγιστεί ο τρόπος λειτουργίας και διακυβέρνησης της κοινωνικής επιχείρησης ένταξης ΑΡΓΩ καθώς και η συμβολή της στην αντιμετώπιση του φαινομένου του κοινωνικού και εργασιακού αποκλεισμού των απεξαρτημένων ατόμων. Ο αποκλεισμός θεωρείται συνώνυμο της φτώχειας και της αποστέρησης και είναι συνέπεια της κοινωνικής διαστρωμάτωσης.Πρόκειται για ένα πολυδιάστατο φαινόμενο που σχετίζεται με την αδυναμία πρόσβασης κάποιων ατόμων στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ζωή με σημαντικές προεκτάσεις στη συνοχή της κοινωνίας στο σύνολό της. Για τους λόγους αυτούς είναι σημαντικό να αποτυπώσουμε με ποιο τρόπο οι επιχειρήσεις ένταξης συμβάλουν στην αντιμετώπισή του και γιατί θεωρούνται αποτελεσματικές λύσεις έναντι των συμβατικών επιχειρήσεων. Στη συγκεκριμένη εργασία γίνεται ιδιαίτερη ανάλυση των χαρακτηριστικών που διέπει την κοινωνική επιχείρηση ένταξης ΑΡΓΩ, σε ότι αφορά τον τρόπο διακυβέρνησής της και λήψης αποφάσεων αλλά και στη διττή της στόχευση. Επιχειρεί να είναι βιώσιμη οικονομικά και να μην εξαρτάται από επιδοματικές πολιτικές αλλά ταυτόχρονα είναι ξεκάθαρη η προτεραιότητα της κοινωνικής στόχευσης, η ευημερία του συνόλου των μελών και ο θετικός κοινωνικός αντίκτυπος. Στα πλαίσια της εργασίας θα αποτυπωθεί πως αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά διακυβέρνησης βοηθούν στην αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων και του αποκλεισμού. Σημαντική επίσης κρίνεται η αναφορά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνική επιχείρηση ένταξης σε ότι αφορά τη χρηματοδότηση, τη διασφάλιση σταθερών θέσεων εργασίας αλλά και τη δημοκρατική διακυβέρνηση. Μετά την βιβλιογραφική επισκόπηση σε ότι αφορά τη διαχείριση και διακυβέρνηση των συνεργατικών εγχειρημάτων και του σημαντικού ρόλου τους στην καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού αλλά και την ευεργετική επίδραση στα άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, ακολουθεί η δεύτερη φάση που αφορά στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων της ποιοτικής έρευνας που θεωρείται ο πιο κατάλληλος τρόπος ιδιαίτερα όταν το υπό μελέτη ζήτημα δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς. Στο πλαίσιο της ποιοτικής έρευνας, η πρώτη κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση ένταξης στη Θεσσαλονίκη αποτελεί το πεδίο της έρευνας και με βασικό εργαλείο την ημι-δομημένη συνέντευξη γίνεται μια έρευνα με στοιχεία εθνογραφικά.
    • The purpose of this paper is to examine the governance of social cooperative enterprises and highlight the significant role they play in the integration of vulnerable groups both in the workplace and in society. The organization of social enterprises results from the state's inability, due to limited resources, to effectively address the problem of exclusion. Specifically, the paper will focus on the operational and governance methods of the integration social enterprise "ARGO" and its contribution to addressing the phenomenon of social and workplace exclusion for rehabilitated individuals. Exclusion is considered synonymous with poverty and deprivation and is a consequence of social stratification. It is a multidimensional phenomenon associated with certain individuals' inability to access social, economic, and cultural life, with significant implications for the cohesion of society as a whole. For these reasons, it is essential to examine how integration enterprises contribute to tackling this issue and why they are considered effective solutions compared to conventional businesses. This paper provides a detailed analysis of the characteristics governing the "ARGO" integration social enterprise, focusing on its governance and decision-making processes as well as its dual objective. It aims to be economically sustainable without relying on welfare policies while simultaneously prioritizing its social mission, the well-being of all its members, and its positive social impact. Within this context, the study will highlight how these unique governance characteristics help address social inequalities and exclusion. The challenges faced by integration social enterprises in terms of funding, securing stable employment, and maintaining democratic governance are also deemed crucial for discussion. Following a literature review on the management and governance of cooperative initiatives and their significant role in combating social exclusion and benefiting individuals in vulnerable groups, the second phase involves utilizing the tools of qualitative research. Qualitative research is considered the most suitable method, especially when the subject under study has not been sufficiently explored. As part of the qualitative research, the first integration social cooperative enterprise in Thessaloniki serves as the sample. Using semi-structured interviews as the primary tool, ethnographic elements are incorporated into the research.
  16. Hellenic Open University
  17. Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές