Σκοπός της εργασίας αυτής είναι να συλλέξει και να παρουσιάσει δεδομένα, αναφορικά με τη χρήση πλατφορμών Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) στη δημοσιογραφία, με έμφαση στην περίπτωση της Ελλάδας.

Η έρευνα καταδεικνύει ότι η ΤΝ μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο ενίσχυσης της δημοσιογραφικής διαδικασίας, ιδιαίτερα, στον τομέα της ανάλυσης δεδομένων και της παραγωγικότητας. Ωστόσο, η περιορισμένη εκπαίδευση, οι δεοντολογικές ανησυχίες και οι οικονομικοί περιορισμοί εμποδίζουν την ευρύτερη αποδοχή και υιοθέτησή της. Η ανθρώπινη δημιουργικότητα και κρίση εξακολουθούν να θεωρούνται αναντικατάστατες ενώ οι επενδύσεις σε εκπαίδευση και τεχνολογικές υποδομές κρίνονται απαραίτητες για την ενίσχυση της χρήσης της ΤΝ στη δημοσιογραφία στην Ελλάδα.

Για την εκπλήρωση και κατανόηση των παραπάνω στόχων η παρούσα εργασία απαντά στο παρακάτω, κύριο ερώτημα έρευνας:

Μπορούν τα εργαλεία ΤΝ να αντικαταστήσουν, στην παρούσα φάση, τους δημοσιογράφους;

Από το βασικό ερώτημα, προκύπτουν τα εξής, επιμέρους ερωτήματα:

• Πόσο ενημερωμένοι και εξοικειωμένοι είναι οι Έλληνες δημοσιογράφοι με πλατφόρμες ΤΝ στις εργασίες τους;
• Πόσο συχνά χρησιμοποιούνται πλατφόρμες ΤΝ από τους Έλληνες δημοσιογράφους;
• Σε ποιά στάδια της δημοσιογραφικής διαδικασίας χρησιμοποιείται ΤΝ;
• Ποιές είναι οι βασικές πλατφόρμες ΤΝ που χρησιμοποιούνται από τους Έλληνες δημοσιογράφους;
• Ποιά είναι η στάση των εγχώριων ΜΜΕ για την εισαγωγή της ΤΝ στη δημοσιογραφία και ποιά είναι η επίδραση που έχει στα ελληνικά μέσα;
• Ποιοί είναι οι κίνδυνοι και ποιές οι προκλήσεις από τη χρήση της ΤΝ στη δημοσιογραφία;
• Πόσο θα επηρεάσει το μέλλον της ελληνικής δημοσιογραφίας η ΤΝ;

Έχοντας ως εφαλτήριο τα προαναφερθέντα ερωτήματα, η κεντρική, ερευνητική υπόθεση της μελέτης είναι:

Υπόθεση 1: Οι πλατφόρμες ΤΝ θα αντικαταστήσουν το ανθρώπινο δυναμικό στα  ελληνικά ΜΜΕ. Τα ελληνικά ΜΜΕ έχουν ξεκινήσει την αυτοματοποίηση εργασιών τους με πλατφόρμες ΤΝ, είναι πιθανό να υπάρχει μείωση στο ανθρώπινο δυναμικό και η δοκιμή τους σε εργασίες δημοσιογράφων.

Οι επιμέρους υποθέσεις διαμορφώνονται ως εξής:

Υπόθεση 2: Θα υπάρχει πρόβλημα αξιοπιστίας με τα αποτελέσματα που προκύπτουν από πλατφόρμες ΤΝ. Η ευκολία στη χρήση και η ταχύτητα παραγωγής αποτελεσμάτων από τις πλατφόρμες της ΤΝ χωρίς να μπορεί κάποιος, εύκολα, να εντοπίσει εάν κάποια εργασία έχει γίνει από ΤΝ, θα επιφέρει πληθώρα πληροφοριών, οι οποίες δεν είναι σίγουρο ότι θα προκύπτουν ή θα καταλήγουν σε αξιόπιστα στοιχεία.

Υπόθεση 3: Τα ελληνικά ΜΜΕ θα επενδύσουν σε τεχνολογίες ΤΝ. Αντιλαμβάνοντας τις δυνατότητες της ΤΝ, τα ελληνικά ΜΜΕ θα καταφύγουν σε επενδύσεις για υιοθέτηση πλατφορμών ΤΝ για αύξηση παραγωγικότητας και μείωση λειτουργικού κόστους.

Για τη συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε ποσοτική έρευνα, σε δείγμα 113 δημοσιογράφων, από 7 ενώσεις συντακτών και από διάφορα ΜΜΕ (δημοσιογραφικοί οργανισμοί, ενημερωτικές ιστοσελίδες και ραδιοφωνικοί σταθμοί), με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου πολλαπλής επιλογής.

Από τη συλλογή των δεδομένων διαπιστώθηκε ότι οι συμμετέχοντες διαθέτουν υψηλό, μορφωτικό επίπεδο και εργάζονται σε διάφορα μέσα, με κυρίαρχα την εφημερίδα και το ραδιόφωνο. Η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων δεν έχει λάβει σχετική εκπαίδευση για την ΤΝ και δεν είναι ενήμεροι για το πρόσφατο, ρυθμιστικό πλαίσιο της Ε.Ε. για την ΤΝ. Οι συμμετέχοντες έχουν χρησιμοποιήσει πλατφόρμες ΤΝ, όπως το ChatGPT, το Microsoft Copilot και  το Google Gemini για διάφορες εργασίες. Πιστεύουν ότι ο ανθρώπινος παράγοντας στη δημοσιογραφία δε μπορεί να αντικατασταθεί, εύκολα, από την ΤΝ αλλά εξέφρασαν τις ανησυχίες τους για μείωση των ευκαιριών και των θέσεων εργασίας. Η αξιοπιστία των πλατφορμών ΤΝ τέθηκε εν αμφιβόλω αλλά θεωρούν ότι η χρήση τους μπορεί να βοηθήσει σε συγκεκριμένες εργασίες, όπως στη βελτίωση της ανάλυσης δεδομένων και στην αύξηση της παραγωγικότητάς τους. 

Συμπερασματικά, από τις αποκρίσεις των συμμετεχόντων, θεωρείται ότι η ΤΝ δε θα επηρεάσει, στο μέλλον, την ελληνική δημοσιογραφία, στο βαθμό που αναμένεται στα διεθνή μέσα καθώς δεν είναι πεπεισμένοι ότι θα γίνουν οι αναγκαίες επενδύσεις σε τεχνολογίες ΤΝ.

The aim of this thesis is to collect and present data, regarding the use of Artificial Intelligence (AI) platforms in journalism, emphasizing on the case of Greece.

The research demonstrates that AI can serve as a tool to enhance the journalistic process, particularly, in the area of data analysis and productivity. However, limited training, ethical concerns and financial constraints prevent its wider acceptance and adoption. Human creativity and judgment are still considered irreplaceable while investment in training and technological infrastructure is deemed necessary to enhance the use of AI in journalism in Greece.

In order to fulfill and understand the above objectives, this paper answers the following, main research question:

Can AI tools replace, at this stage, journalists?

From the main question, the following sub-questions arise:

- How informed and familiar are Greek journalists with AI platforms in their work?

- How often do Greek journalists use AI platforms?

- At which stages of the journalistic process is AI used?

- What are the main AI platforms used by Greek journalists?

- What is the attitude of domestic media towards the introduction of AI in journalism and what is its impact on Greek media?

- What are the risks and challenges of using AI in journalism?

- How much will AI affect the future of Greek journalism?

Having as a starting point the aforementioned questions, the central, research hypothesis of the study is:

Hypothesis 1: AI platforms will replace human resources in Greek media organizations. Greek media organizations have begun automating their operations, using AI platforms. This could potentially lead to a reduction in human resources and the testing of AI in journalistic tasks.

The sub-hypotheses are formulated as follows:

Hypothesis 2: There will be an issue of reliability with the results, produced by AI platforms. The ease of use and speed of producing results through AI platforms, combined with the difficulty in identifying whether a task has been performed by AI, will lead to an abundance of information. However, it is uncertain whether this information will be derived from or result in reliable data.

Hypothesis 3: Greek media organizations will invest in AI technologies. Recognizing the potential of AI, Greek media organizations will likely invest in adopting AI platforms to increase productivity and reduce operational costs.

To collect the data, a quantitative survey was conducted with a sample of 113 journalists from 7 journalist unions and various media outlets (news organizations, news websites, and radio stations), using a structured multiple-choice questionnaire.

The data collection revealed that the participants have a high educational level and work across various media, predominantly, newspapers and radio. The vast majority of participants have not received training related to AI and are unaware of the recent EU regulatory framework on AI. Participants have used AI platforms, such as ChatGPT, Microsoft Copilot, and Google Gemini, for various tasks. They believe that the human factor in journalism cannot be, easily, replaced by AI but they expressed concerns about reduced opportunities and job losses. The reliability of AI platforms was questioned but participants acknowledged that these platforms could assist with specific tasks, such as improving data analysis and increasing productivity.

In conclusion, based on the participants’ responses, it is considered that AI will not significantly impact Greek journalism, in the future, to the extent expected in international media, as they are not convinced that the necessary investments in AI technologies will be made.