Η διαχρονική παιδαγωγική διάσταση των μύθων για τον Ηρακλή μέσα από την αττική τραγωδία.

  1. MSc thesis
  2. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΕΜΑ
  3. Παραστατικές Τέχνες (ΠΑΤ)
  4. 22 February 2025
  5. Ελληνικά
  6. 78
  7. Λαμπρινός Πλατυπόδης
  8. Λαμπρινός Πλατυπόδης | Ανδρέας Μαρκαντωνάτος | Σπυρίδων Συρόπουλος
  9. Μύθος | Ηρακλής | Παιδαγωγική | Διαχρονικότητα | Αττική τραγωδία
  10. Παραστατικές Τέχνες
  11. 34
  12. 73
  13. Περιλαμβάνει: Ευχαριστίες, Περιεχόμενα, Περίληψη, Κυρίως θέμα, Βιβλιογραφία
    • Η έρευνα αυτή μέσα από αναζητήσεις που σχετίζονται με την κοινωνία, την τέχνη και τις επιστήμες, αναζητά τα πολυσήμαντα νοήματα του μύθου και την επιρροή τους στη παιδαγωγική των νέων. Η ελληνική μυθολογία ως πανανθρώπινο πνευματικό αγαθό, αποτελεί αντικείμενο επεξεργασίας προς όφελος ενός σύγχρονου προβληματισμού. Στο πρώτο κεφάλαιο αυτής της μελέτης θα ερευνηθεί ο μύθος και η μυθολογία, η κατανόηση των εννοιών αυτών όπως και των σημείων όπου οι όροι αυτοί διαφοροποιούνται. Επιπλέον θα υπογραμμιστεί η σημασία τους στην ιστορία της ανθρώπινης σκέψης. Στο δεύτερο κεφάλαιο θα αναλύσουμε τη γενικότερη παιδαγωγική διάσταση του μύθου και της μυθολογίας, σύμφωνα με ανθρωπολογικές και κοινωνικό-ψυχολογικές μελέτες με θέμα τη γένεση, το περιεχόμενο και την ηθική τους διάσταση. Ο σκοπός ωστόσο αυτού του κεφαλαίου δεν είναι η εξακρίβωση της παιδαγωγικής αξίας του μύθου, καθώς αυτή είναι δεδομένη και θεμελιωμένη στην εκπαιδευτική πρακτική διαχρονικά και αδιάλειπτα.

         Ακολούθως, στο τρίτο κεφάλαιο θα εστιάσουμε στο αττικό δράμα και στην Αθήνα του 5ου αιώνα π.Χ,, όπου μέσα από την  ερμηνεία του μύθου θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε την απίστευτη αντοχή του στο χρόνο και την ζύμωση του από τους τρεις μεγάλους τραγωδοποιούς, τον Αισχύλο, τον Σοφοκλή και τον Ευριπίδη όπως και την στήριξη τους στην καθολική μυθική παράδοση. Στο τέταρτο κεφάλαιο η έρευνα επικεντρώνεται στην ανάλυση του ρόλου που καταλαμβάνει ο μύθος στην τραγωδία κατά τον Αριστοτέλη. Σύμφωνα με τον φιλόσοφο ο μύθος περιλαμβάνονται τα ωραιότερα και συγκινητικώτατα στοιχεία της τραγωδίας. Για τον ίδιο, ο όρος μύθος δηλώνει την υπόθεση της τραγωδίας, την σειρά με την οποία διαδραματίζονται οι πράξεις και παθήματα τα οποία αποτελούν και το περιεχόμενο της[1].

         Στο πέμπτο κεφάλαιο το οποίο αναφέρεται στις μεταμορφώσεις του μύθου στη τραγωδία, θα εξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο ο μύθος εξελίχθηκε σε τραγωδία μέσα από τη χρήση του ως σκαλωσιά από τους ποιητές. Θα εστιάσουμε στην απεικόνιση των θνητών και θεών, θα υπογραμμίσουμε την αγάπη, το μίσος και τον φόνο από τη σκοπιά του ποιητή αλλά και του κοινού. Στο έκτο κεφάλαιο  οι μύθοι του Ηρακλή τονίζουν τον συμβολισμό της δύναμης, του θάρρους και της γενναιότητας παρά την ιστορία που αποκαλύπτει τη διαδικασία της μεταμόρφωσης του ανθρώπου σε θεό. Οι ιστορίες του αποτελούν παραδείγματα για την εξερεύνηση σύγχρονων θεμάτων όπως η φύση της δύναμης, η πολυπλοκότητα του ηρωισμού και η ανθρώπινη πάλη ενάντια στις αντιξοότητες.

         Στον έβδομο κεφάλαιο της έρευνας αυτής, η ανάλυση του μύθου επικεντρώνεται στον Αισχύλο και την ομώνυμη τραγωδία του Προμηθέα Δεσμώτη. Εκεί θα αναζητήσουμε τις ιδέες εκείνες που αφορούν τη δικαιοσύνη, τη δημοκρατία, τη φιλοπατρία, την ευσέβεια και την αποφυγή κάθε είδους έπαρσης και αλαζονείας. Ο ιερός αγώνας της προσφοράς στους συνανθρώπους θα αποτελέσει τον κεντρικό πυρήνα αυτού του κεφαλαίου, όπως αυτός απορρέει και περιγράφεται στον μύθο του Προμηθέα από τον Αισχύλο. Η εξέλιξη της τραγωδίας στρέφει την έρευνα μας στον Αθηναίο Σοφοκλή ο οποίος αντίκρυσε τον μύθο από τη δική του οπτική γωνία. Στο όγδοο αυτό κεφάλαιο θα μελετήσουμε τις τραγωδίες Τραχίνιαι και Φιλοκτήτη. Στις Τραχίνιες ο ποιητής παρουσιάζει το τελευταίο κομμάτι της ζωής του Ηρακλή και κατασκευάζει ένα πορτρέτο ηρωισμού που είναι τόσο βάναυσο, όσο και υπέροχο. Στον Φιλοκτήτη η βοήθεια του από μηχανής θεού Ηρακλή στον Φιλοκτήτη έχει την μορφή βιωματικού αφηγήματος και η αναφορά στους δικούς του μόχθους και στην αξία της συνεργασίας και του σεβασμού, θα οδηγήσει τον Φιλοκτήτη να θεραπευτεί και να υμνήσει τη δύναμη της ζωής.

          Στο ένατο κεφάλαιο, εστιάζοντας στον Ευριπίδη ο οποίος παραλλάσει το μυθολογικό υλικό στις τραγωδίες του ώστε να πετύχει ένα τραγικό αποτέλεσμα το οποίο θα διευκόλυνε τη δραματική πλοκή, θα επικεντρωθούμε σε τρεις από τις τραγωδίες του, την Άλκηστη, τους Ηρακλείδες και τον Ηρακλή Μαινόμενο. Στο κεφάλαιο αυτό θα μελετήσουμε τον μετασχηματισμό, τη μεταμόρφωση των σχετικών μύθων από τον τραγωδιογράφο καθώς και την ηθική και παιδαγωγική διάστασή τους αντίστοιχα. Γενικά στην εργασία αυτή θα προσπαθήσουμε να αξιολογήσουμε και να συμπεράνουμε σχετικά με την διαχρονική παιδαγωγική διάσταση των μύθων για τον Ηρακλή μέσα από την αττική τραγωδία και κυρίως μέσα από τις διαχρονικές και επίκαιρες ιδέες και αξίες του αττικού δράματος.


      [1] Συκουτρή (1936) 127.

    • This research, through research related to society, art and science, seeks the multi-meaning meanings of myth and their influence on the pedagogy of young people. Greek mythology as a universal spiritual good, is the subject of elaboration for the benefit of a contemporary concern. In the first chapter of this study, myth and mythology will be investigated, the understanding of these concepts as well as the points where these terms differ. In addition, their importance in the history of human thought will be underlined. In the second chapter, we will analyze the general pedagogical dimension of myth and mythology, according to anthropological and socio-psychological studies on their genesis, content and moral dimension. However, the purpose of this chapter is not to verify the pedagogical value of myth, as this is given and founded in educational practice over time and continuously.

      Subsequently, in the third chapter we will focus on Attic drama and Athens of the 5th century BC, where through the interpretation of the myth we will try to highlight its incredible resistance to time and its fermentation by the three great tragedians, Aeschylus, Sophocles and Euripides, as well as their support in the universal mythical tradition. In the fourth chapter the research focuses on the analysis of the role that myth occupies in tragedy according to Aristotle. According to the philosopher, myth includes the most beautiful and moving elements of tragedy. For him, the term myth indicates the premise of the tragedy, the order in which the actions and sufferings that constitute its content are played out.

      In the fifth chapter, which deals with the transformations of myth into tragedy, we will examine the way in which myth evolved into tragedy through its use as a scaffolding by poets. We will focus on the depiction of mortals and gods, highlighting love, hate and murder from the perspective of the poet and the audience. In the sixth chapter, the myths of Hercules emphasize the symbolism of strength, courage and bravery despite the story that reveals the process of the transformation of man into god. His stories are examples for the exploration of contemporary themes such as the nature of strength, the complexity of heroism and the human struggle against adversity.

      In the seventh chapter of this research, the analysis of the myth focuses on Aeschylus and the homonymous tragedy of Prometheus Bound. There we will seek those ideas concerning justice, democracy, patriotism, piety and the avoidance of all kinds of conceit and arrogance. The sacred struggle of offering to fellow humans will constitute the central core of this chapter, as it arises and is described in the myth of Prometheus by Aeschylus. The development of the tragedy turns our research to the Athenian Sophocles, who saw the myth from his own perspective. In this eighth chapter we will study the tragedies Trachiniae and Philoctetes. In the Trachiniae, the poet presents the last part of the life of Hercules and constructs a portrait of heroism that is as brutal as it is magnificent. In Philoctetes, the help of the god-machine Hercules to Philoctetes takes the form of an experiential narrative, and the reference to his own labors and the value of cooperation and respect will lead Philoctetes to heal and praise the power of life.

      In the ninth chapter, focusing on Euripides, who adapted mythological material in his tragedies in order to achieve a tragic effect that would facilitate the dramatic plot, we will focus on three of his tragedies, Alcestis, The Heracleides and Heracles Lamenting. In this chapter, we will study the transformation, the metamorphosis of the relevant myths by the tragedian, as well as their moral and pedagogical dimensions respectively. In general, in this paper we will try to evaluate and conclude regarding the diachronic pedagogical dimension of the myths about Hercules through Attic tragedy and mainly through the diachronic and topical ideas and values ​​of Attic drama.

  14. Hellenic Open University
  15. Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Διεθνές