Οι ειδικές ανακριτικές πράξεις αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία που παρέχονται στο ποινικοκατασταλτικό σύστημα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των φαινομένων του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς, ιδιαίτερα λόγω των περιστάσεων ανάπτυξης των εγκληματικών αυτών δραστηριοτήτων κατά τις οποίες οι παραδοσιακές μέθοδοι συλλογής αποδεικτικών στοιχείων είναι ανεπαρκείς. Στο ελληνικό νομικό σύστημα, οι ειδικές ανακριτικές πράξεις καθορίζονται από συγκεκριμένες διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας αλλά και ειδικών ποινικών νόμων, ενώ βασίζονται σε διεθνείς συμβάσεις της χώρας, όπως οι Συμβάσεις των Ηνωμένων Εθνών κατά της Διαφθοράς (UNCAC) και του Οργανωμένου Εγκλήματος (UNTOC). Μέτρα όπως η άρση απορρήτου των επικοινωνιών, η χρήση της τεχνολογίας για τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων και οι «μυστικές έρευνες» είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα των ειδικών ανακριτικών πράξεων, τα οποία συχνά πυροδοτούν έντονη συζήτηση ως προς τη συνταγματικότητά τους και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Η παρούσα εργασία εστιάζει στη νομική και πρακτική εφαρμογή των ειδικών ανακριτικών πράξεων στην Ελλάδα, εξετάζοντας την αποτελεσματικότητά τους στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς. Αναλύονται ζητήματα όπως η συμβατότητα των ειδικών ανακριτικών πράξεων με την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, οι θεσμικές εγγυήσεις και τα όρια της χρήσης τους. Επιπρόσθετα, επιχειρείται μια σύγκριση ανάμεσα στις ομοιότητες και διαφορές που παρουσιάζουν οι προβλέψεις των ειδικών ανακριτικών πράξεων του αρ. 254 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για το οργανωμένο έγκλημα και του αρ. 255 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για τα εγκλήματα διαφθοράς. Στόχος είναι να αναδειχθούν οι προκλήσεις και οι προοπτικές που ανακύπτουν από την εφαρμογή αυτών των μέτρων στο πλαίσιο του ελληνικού δικαίου και να προταθούν πιθανές βελτιώσεις για την ενίσχυση της δικαιοσύνης και της νομιμότητας.

Special investigative techniques constitute one of the most important tools provided to the penal enforcement system for the effective confrontation of organized crime and corruption, especially due to the circumstances under which these criminal activities develop, where traditional methods of evidence collection prove inadequate. In the Greek legal system, special investigative techniques are defined by specific provisions of the Code of Criminal Procedure as well as special criminal laws. Moreover, they are based on the country’s international conventions, such as the United Nations Conventions against Corruption (UNCAC) and Organized Crime (UNTOC). Measures such as the lifting of communication confidentiality, the use of technology for evidence collection, and "covert investigations" are characteristic examples of special investigative techniques, which often ignite intense debates regarding their constitutionality and compliance with fundamental rights. This study focuses on the legal and practical application of special investigative techniques in Greece, examining their effectiveness in combating organized crime and corruption. Issues such as the compatibility of special investigative techniques with the protection of individual rights, institutional safeguards and the limits of their use are analyzed. Furthermore, a comparison is attempted between the similarities and differences presented by the provisions of special investigative acts under Article 254 of the Code of Criminal Procedure concerning organized crime and Article 255 of the Code of Criminal Procedure regarding corruption offenses. The aim is to highlight the challenges and prospects arising from the application of these measures within the framework of Greek law and to propose possible improvements to enhance justice and legality.