ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΑΡΒΙΝΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ. ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΕΣ - ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ - ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
MSc thesis
Γιώτης, Κωνσταντίνος
2024
Καραμούζης, Πολύκαρπος
Χρόνης, Χριστόφορος
57
1
Η θεωρία που μάγεψε, αλλά και διαίρεσε τους επιστήμονες σε μεγάλο βαθμό είναι η Θεωρία της Εξελίξεως των Ειδών του Κάρολου ∆αρβίνου. Η έννοια της Εξέλιξης, που ιστορικά συνδέεται με την έννοια της κληρονομικότητας, σύμφωνα με την ανθρώπινη λογική, όπως και η έννοια της δημιουργίας της ζωής και της φύσης, συνεχίζουν να απασχολούν τους ερευνητές από την αρχαιότητα έως σήμερα. Τα ερωτήματα που τίθενται είναι πολλά, όπως, αν ο ∆αρβινισμός αποτελεί πρόβλημα μεταφυσικής, αν παραμένει μία επιστημονική έρευνα ή μεταβάλλεται σε θρησκευτική κατασκευή. Για την Εκκλησία η ύπαρξη ενός μοναδικού και τέλειου Θεού σημαίνει πρωτίστως την ύπαρξη και μίας τέλειας αμετάβλητης και οριστικής ιεραρχίας εντός της ∆ημιουργίας Του. Κατά τη βιβλική πίστη, η ζωή εμφανίζεται ως θεϊκή δημιουργία εκ του μηδενός με αρχή και τέλος, Τελεολογική ∆ημιουργία. Η ιστορία του ανθρώπου δεν αποτελεί φυσική νομοτέλεια κάποιας συμπτωματικής φυσικής επιλογής, αλλά σκόπιμη ενέργεια του Θεού, με στόχο την απελευθέρωση του ανθρώπου από τα δεσμά της κοσμικής φυσιοκεντρικής ανακύκλισης. Συνεπώς, κάθε εξελικτική θεωρία, όπως αυτή του ∆αρβίνου, είναι φυσικό να αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό και αμφιβολία, τόσο από ακαδημαϊκούς κύκλους, όσο κυρίως από την Εκκλησία. Ο ∆αρβινισμός εισήχθη ως θεωρία στην Ελλάδα σχετικά αργά, περίπου τη δεκαετία του 1870, συνέπεσε δε και με το κίνημα του Νεοελληνικού ∆ιαφωτισμού, για το οποίο ήδη είχαν αρχίσει εσωτερικές διαμάχες, με αποτέλεσμα η δαρβινική θεωρία να αντιμετωπίσει σφοδρές αντιδράσεις εντός του ελληνικού χώρου. Οι Έλληνες αγωνίζονταν για την κατοχύρωση της εθνικής τους ταυτότητας και της διαμόρφωσής της μέσα από μία ιστορική αναδρομή υπέρ τρισχιλιετούς διάρκειας, οπότε κάθε προσπάθεια αμφισβήτησης ή αντίθεσης της ιδέας της καταγωγής του ανθρώπου από έναν τέλειο ∆ημιουργό και της ιδέας της καταγωγής του από ένα κτήνος, αντίθετα με ό,τι διηγείται η Βίβλος, αντιβαίνει στην εθνική ιστορία και μειώνει τη θέση του Έλληνα πολίτη (Ο δαρβινισμός στην Ελλάδα, Κων/νου Κριμπά, εκδόσεις Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών - Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Αθήνα 2017, σσ. 16-17). 9/58 Η παρούσα εργασία θα ασχοληθεί με τις επιπτώσεις του ∆αρβινισμού στην Ελλάδα κατά τον 19ο αιώνα και τις αντιδράσεις που προκάλεσε στην ελληνική κοινωνία.
Full text