<p>Οι φυσικοί κίνδυνοι, όπως η ξηρασία και οι καύσωνες, αποτελούν σημαντικές απειλές για το περιβάλλον και τις ανθρώπινες κοινωνίες. Η παρούσα Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία αναλύει τη διαχρονική εξέλιξη της ξηρασίας και των καυσώνων καθώς και τη συσχέτιση μεταξύ τους, σε είκοσι παράκτιες χώρες της Μεσογείου, περιοχή με έντονο επιστημονικό ενδιαφέρον λόγω της αλληλεπίδρασης της κλιματικής αλλαγής με περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονομικά προβλήματα.<br />Για την ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν ο τυποποιημένος δείκτης βροχόπτωσης (SPI) και ο δείκτης θερμότητας (Heat Index), καλύπτοντας δεδομένα από τον Ιανουάριο 1950 έως τον Μάρτιο του 2024. Η μέθοδος Αντιστρόφου Βαρύνουσας Απόστασης (IDW) μελέτησε τη χωροχρονική μεταβλητότητα της ξηρασίας, με αποτελέσματα που απεικονίζονται σε χάρτες. Η ανάλυση έδειξε ότι η περίοδος 2000-2020 ήταν πιο ξηρή από την προηγούμενη εικοσαετία. Χώρες όπως η Τουρκία, η Κύπρος και το Ισραήλ βίωσαν ακραία ξηρασία τη δεκαετία του 1950, ενώ τη δεκαετία του 1970 τα φαινόμενα αυτά ήταν εντονότερα στο Μαρόκο, τη Γαλλία και την Πορτογαλία. Σημαντικές περίοδοι ξηρασίας παρατηρήθηκαν και στην Ελλάδα από το 1970 έως το 2010. Επιπλέον, περίοδοι ξηρασίας καταγράφηκαν στο Μαυροβούνιο και το Μαρόκο από το 1990-2020.<br />Προβλήματα ξηρασίας εντοπίστηκαν στις ανατολικές, νότιες και κεντρικές περιοχές της Τουρκίας αλλά τη μεγαλύτερη συχνότητα ακραίων ξηρασιών περιλαμβάνουν οι νότιες και ανατολικές περιοχές της Ισπανίας, Γαλλίας, κεντρική και νότια Ιταλία και την κεντρική και νότια Ελλάδα. Περιοχές όπως η Μαδρίτη, Ρώμη, Άγκυρα και Δαμασκός παρουσιάζουν υψηλή συχνότητα τιμών SPI μικρότερων του -2, δείχνοντας την ανάγκη για προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές. Ο δείκτης Ηeat_Index έδειξε ότι χώρες της Β. Αφρικής, όπως Αλγερία και Τυνησία, παρουσιάζουν τις υψηλότερες τιμές, υποδηλώνοντας ακραίες θερμοκρασίες και υγρασία. Οι ευρωπαϊκές μεσογειακές χώρες εμφανίζουν χαμηλότερες τιμές, με αυξημένη αίσθηση θερμότητας στα νότια τμήματά τους.<br />Η κατανόηση της συσχέτισης και της αλληλεπίδρασης μεταξύ αυτών των δεικτών είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των ποικίλων κλιματικών συνθηκών που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής και τις οικονομικές δραστηριότητες. Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για αποτελεσματική διαχείριση των υδάτινων πόρων και προσαρμογή στη κλιματική αλλαγή.</p>
<p>Natural hazards, such as droughts and heatwaves, pose significant threats to the environment and human societies. This Master's Thesis analyzes the temporal evolution of droughts and heatwaves in twenty coastal countries of the Mediterranean, an area of considerable scientific interest due to the interplay of climate change with environmental and socioeconomic issues.<br />The analysis utilized the Standardized Precipitation Index (SPI) and the Heat Index, covering data from January 1950 to March 2024. The Inverse Distance Weighting (IDW) method was employed to study the spatiotemporal variability of droughts, with results illustrated in maps. The analysis revealed that the period 2000-2020 was drier compared to the previous two decades. Countries such as Turkey, Cyprus, and Israel experienced severe droughts in the 1950s, while in the 1970s, these phenomena were more intense in Morocco, France, and Portugal. Significant drought periods were also observed in Greece from 1970 to 2010. Additionally, drought periods were recorded in Montenegro and Morocco from 1990-2020.<br />Drought problems were identified in the eastern, southern, and central regions of Turkey, but the areas with the highest frequency of extreme droughts include southern and eastern Spain, southern France, central and southern Italy, and central and southern Greece. Areas such as Madrid, Barcelona, Rome, Ankara, and Damascus show a high frequency of SPI values below -2, indicating the need for adaptation to climate change. The Heat Index showed that North African countries, such as Algeria and Tunisia, have the highest values, indicating extreme temperatures and humidity. European Mediterranean countries show lower values, with an increased sense of heat in their southern parts.<br />Understanding the correlation between these indices is vital for addressing the diverse climatic conditions that affect quality of life and economic activities. This highlights the need for effective water resource management and adaptation to climate change.</p>