Αντικείμενο της παρούσας μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας, είναι η διερεύνηση των αρχών σχεδιασμού των στρατιωτικών οχυρωματικών έργων. Η πρόοδος της στρατιωτικής τεχνολογίας και η καταστρεπτική δύναμη των σύγχρονων οπλικών συστημάτων, επιβάλλει την ανάγκη κατασκευής σύγχρονων οχυρωματικών έργων και την ενίσχυση των ήδη υφιστάμενων. Βάσει του υφιστάμενου κανονιστικού πλαισίου, ο σχεδιασμός των οχυρωματικών έργων γίνεται έναντι των όπλων σχεδιασμού, οι δράσεις των οποίων θα πρέπει να αναλαμβάνονται με ασφάλεια από την κατασκευή. Οι δράσεις αυτές είναι η διείσδυση του βλήματος σε κάποιο δομικό στοιχείο, το ωστικό κύμα και η εκτόξευση θραυσμάτων, που δημιουργούνται λόγω πυροδότησης ενός βλήματος στον αέρα και τέλος η εδαφική δόνηση, που προκαλείται από πυροδότηση ενός βλήματος εντός του εδάφους. Βασικός κανόνας του σχεδιασμού είναι η κατάλληλη επιλογή εδάφους, καθώς τα γεωλογικά και γεωτεχνικά στοιχεία είναι αυτά που καθορίζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τη διάδοση του ωστικού κύματος και της εδαφικής δόνησης μετά από έκρηξη. Επιπλέον, η μορφή του δομήματος, εξαρτάται από το επίπεδο ασφαλείας, το όπλο σχεδιασμού, το τοπογραφικό ανάγλυφο, στρατηγικά και οικονομοτεχνικά κριτήρια. Τα τελευταία χρόνια, νέα υλικά και τεχνολογία, όπως σύνθετα ινοπλισμένα πολυμερή (ΙΟΠ), ινοπλισμένα σκυροδέματα ή σκυροδέματα υψηλής και υπερ-υψηλής αντοχής, χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο προσφέροντας αυξημένες αντοχές στις κατασκευές έναντι των δράσεων του όπλου σχεδιασμού. Το μεγαλύτερο οχυρωματικό έργο που έχει κατασκευαστεί ποτέ στη χώρα μας είναι η οχυρωματική Γραμμή Μεταξά κατά μήκος των ελληνοβουλγαρικών συνόρων. Αποτέλεσε ένα τεράστιο τεχνικό έργο για την εποχή του, το οποίο κατασκευάστηκε σε μόλις τέσσερα χρόνια και με πολύ λίγα χρήματα για εκείνη την εποχή. Αποτελείται από 21 οχυρωματικά συγκροτήματα τα οποία διαθέτουν εκατοντάδες επιφανειακά έργα και χιλιάδες μέτρα υπόγειων στοών και καταφυγίων. Το συνολικό έργο συνδύαζε έργα οδοποιίας, σηράγγων, επιφανειακών έργων, ύδρευσης, αποχέτευσης, εξαερισμού, φωτισμού και τάφρων. Βασικό στοιχείο του σχεδιασμού, αποτέλεσε η πλήρης εκμετάλλευση του ορεινού ανάγλυφου και όλων των φυσικών εμποδίων, προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη κάλυψη και προστασία των κατασκευών. Κάποια από αυτά τα οχυρά παραμένουν ακόμα και σήμερα ανέπαφα στο πέρασμα του χρόνου και αποτελούν ατράνταχτη απόδειξη του μεγέθους της κατασκευής του έργου.
The purpose of this postgraduate master's thesis is the investigation of the design principles of military fortification constructions. The progress of military technology and the destructive power of modern weapon systems, imposes the need of strong fortifications. According to existing regulations, the design of fortification constructions is based on the design weapons, whose the actions should be safely undertaken by constructions. The actions that are caused by the design weapon are the projectile penetration into a structural element, the shock wave and the launch of fragments, which are created due to the firing of a projectile in the air and finally the ground vibration, caused by the firing of a projectile inside the ground. A basic design rule is the appropriate selection of the area, as the geological and geotechnical elements are mainly determine the propagation of the shock wave and the ground vibration after an explosion. In addition, the form of the structure depends on the level of security, the design weapon, the topographic relief, strategic and economic-technical criteria. In recent years, new materials and technology, such as composite fiber-reinforced polymers (FRP), fiber-reinforced concrete or high- and ultra-high-strength concrete, are increasingly used, offering increased resistance to constructions against the actions of the design weapon. The largest fortification construction, that has ever been built in our country is "Metaxas Fortification Line", along the Greek-Bulgarian border. It was a huge engineering project for its time, built in just four years and it was very cheap for that time. It consists of 21 fortified complexes which have hundreds of surface constructions and thousands of meters of underground corridors and shelters. The overall project combined road construction, tunneling, surface constructions, water supply, drainage, ventilation and lighting facilities and ditches. A key element of the design was the full exploitation of the mountainous relief and obstacles, in order to achieve the maximum coverage and protection of the constructions. Some of these forts remain even today intact over time and are an unshakeable proof of the magnitude of this fortification's construction.
