Η συνεχής αύξηση των τιμών η οποία παρατηρείται στο επίπεδο της παγκόσμιας οικονομίας, έχει μεγάλη επίδραση τόσο στη διεθνή όσο και στην ελληνική οικονομία. Στο επίκεντρο της προσοχής των υπευθύνων για την άσκηση της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής βρίσκεται ο πληθωρισμός. Λύση στο φαινόμενο του πληθωρισμού, καθώς και του υπολογισμού του καλείται να δώσει ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΚΤ). Ο δείκτης αυτός υπολογίζεται από τη στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), για όλες τις χώρες της και επιτρέπει συγκρίσεις της πορείας των τιμών μέσα στην ΕΕ.

Στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας, παρατίθεται η έννοια και ο ρόλος του πληθωρισμού στην οικονομία. Σύμφωνα με τον πληθωρισμό η πιθανή αύξηση των τιμών των αγαθών και των υπηρεσιών υποδηλώνει τη μείωση της αγοραστικής αξίας του χρήματος. Αυτή η αυξομείωση των τιμών γίνεται καλύτερα αντιληπτή με τη βοήθεια των Δεικτών Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ). Έπειτα, παρουσιάζεται η δομή, ο προσδιορισμός και η εφαρμογή του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) για τη ζώνη του ευρώ, καθώς και οι διαφορές του από τον ΔΤΚ.

Στο δεύτερο κεφάλαιο, χρησιμοποιούνται δεδομένα από τη Στατιστική Υπηρεσία της EE (Eurostat), εξετάζονται οι ετήσιες μέσες τιμές του δείκτη ΕνΔΤΚ από το έτος 2012 έως το 2023. Στη συνέχεια, γίνεται ομαδοποίηση των κρατών-μελών της ΕΕ (Βουλγαρία, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Κροατία, Ιταλία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ουγγαρία, Μάλτα, Ολλανδία, Αυστρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία, Φινλανδία, Σουηδία) με βάση το μέσο ετήσιο δείκτη HICP και τον πληθωρισμό για τα έτη 2012 – 2023.

Στο τρίτο κεφάλαιο, με την εφαρμογή των προτύπων παλινδρόμησης, διερευνάται η επίδραση βασικών κοινωνικο-οικονομικών παραγόντων όπως το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ), το εισόδημα, η ανεργία και ο πληθωρισμός στις τιμές του HICP.

Το τέταρτο κεφάλαιο περιλαμβάνει αποτελέσματα και σχολιασμό της μεταβολής του HICP στην Ελλάδα και στην Ευρώπη ανά κατηγορία καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών για το διάστημα Οκτώβριος 2022 έως Απρίλιος 2024.

Η παρούσα ΜΔΕ ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των συμπερασμάτων και αναφέροντας σημαντικά θέματα για περαιτέρω έρευνα.

The continuous increase of prices which is observed in the global economy, has a great effect on the Greek economy as well. Inflation is at the center of attention of monetary and fiscal policy makers. The solution to the inflation phenomenon, as well as its calculation is to be provided by the Harmonized Index of Consumer Prices (HICP). This index is calculated by the statistical office of European Union (EU) for all its countries and allows the comparison of prices within the EU.

The first chapter is the introduction of the present thesis. As an introductory chapter, the concept and role of inflation in the economy is presented. A continuous and significant increase in the general level of prices is observed. Therefore, the increase in the prices of goods and services indicates the decrease in the purchase value. In order to better understand the fluctuations in prices we study the calculation of the Consumer Price Indices (CPIs). Next, the Harmonized Index of Consumer Prices (HICP) is presented, which is a solution to the problem of measuring inflation. The first chapter concludes with references to the structure, definition and implementation of the HICP for the euro area.

In the second chapter, we use data from the Statistical Office of the EU (Eurostat) and we analyze the annual average values ​​of the HICP index and inflation rate for the last 12 years, from the year 2012 to 2023. Then, the EU member states (Belgium, Bulgaria, Czechia, Denmark, Germany, Estonia, Ireland, Greece, Spain, France, Croatia, Italy, Cyprus, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Hungary, Malta, Netherlands, Austria, Poland, Portugal, Romania, Slovenia, Slovakia, Finland, Sweden) are grouped based on the average annual HICP index and inflation rate for the years 2012 – 2023.

In the third chapter, we investigate the effect of basic socio-economic factors such as Gross Domestic Product (GDP) per capita, income, unemployment rate and inflation rate on the prices of the Harmonized Index of Consumer Prices by applying regression models.

The fourth chapter includes results and comments on the change of HICP in Greece and in Europe by category of consumer goods and services for the period from October 2022 to April 2024.

Finally, chapter five includes the relevant conclusions and results from the present work and suggests issues for further research.