Τα αστικά απόβλητα και η διαχείρισή τους αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα τα οποία έχουν να διαχειρισθούν οι αρμόδιοι φορείς. Το γεγονός πως τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση της ποσότητάς τους, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη περαιτέρω αύξηση λόγω της αστικοποίησης, οδηγούν την Ευρώπη στην επιβολή νέων μέτρων για τη διαχείρισή τους.

Στην παρούσα διπλωματική εργασία γίνεται μια προσπάθεια να μελετηθεί η βιωσιμότητα του συστήματος διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων «πληρώνω όσο πετάω» στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πρώτο μέρος της διπλωματικής εργασίας, αναλύονται οι Ευρωπαϊκές οδηγίες που αφορούν στα αστικά στερεά απόβλητα και οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για ανακύκλωση, αποτέφρωση και υγειονομική ταφή. Στη συνέχεια, περιγράφονται οι βασικές αρχές του συστήματος «πληρώνω όσο πετάω», τα βασικά του χαρακτηριστικά καθώς και οι τρόποι με τους οποίους μπορεί να εφαρμοσθεί, επισημαίνοντας τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κάθε μεθόδου.

Έπειτα, παρουσιάζεται η υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης αστικών αποβλήτων στην ΕΕ, η εξαγωγή τους σε τρίτες χώρες, με την αντίστοιχη νομοθεσία, καθώς και η σύστασή τους στην ΕΕ.

Στη συνέχεια, αναλύονται παραδείγματα χωρών της Ευρώπης που εφαρμόζουν συστήματα «πληρώνω όσο πετάω», δίνοντας έμφαση στα περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη. Πιο συγκεκριμένα, αναλύονται ιστορικά στοιχεία, οι αποφάσεις εφαρμογής των συστημάτων «πληρώνω όσο πετάω», οι τρόποι λειτουργίας και τιμολόγησης, καθώς και ποσοτικά στοιχεία που σχετίζονται με την ανακύκλωση, τη μείωση των υπολειμματικών αποβλήτων και την εξοικονόμηση οικονομικών πόρων.

Τέλος, συνοψίζοντας τα παραδείγματα των χωρών της ΕΕ που εφαρμόζουν τα παραπάνω συστήματα καθώς και το πληθυσμιακό ποσοστό κάλυψής τους, η εργασία καταλήγει σε παραδείγματα πιλοτικών προγραμμάτων.

Urban waste and their management is one of the most essential issues the local authorities have to tackle. The fact that in recent years there has been a rapid increase in their amount, and the expected rise in the future due to urbanisation forces the European Union (EU) to implement new measures for their management. 

This dissertation aims to investigate the sustainability of the urban waste management “Pay As You Throw” (PAYT) system in the EU. The first part of the dissertation discusses the European guidelines regarding urban solid waste and the EU goals about recycling, incineration and landfill disposal. Additionally, the dissertation presents the basic principles of the PAYT system and the basic characteristics of it, as well as the ways in which it can be implemented, presenting the pros and cons of each method.

 Further on, the current status of waste disposal and management in the EU is overviewed and the export of waste in third countries based on the EU guidelines is analysed, in correspondence with the relevant legislation and their composition.

The dissertation concludes by providing examples of European countries which have already put the system into practice, emphasizing their environmental and economic benefits. Specifically, historical data as well as decisions about the implementation of the system are analysed,  along with their functionality and cost, in combination with quantitative measurements which relate to recycling, reduction of the remaining waste and the financial resources.

 Summing up, the examples of EU countries implementing these systems are summarized, with reference to their percentage of coverage based on their population. The dissertation concludes by offering examples of pilot programmes which have been implemented