Τα φαινόμενα του οικονομικού εγκλήματος και της διαφθοράς ταλανίζουν επί σειρά ετών τον ελληνικό δημόσιο τομέα, προκαλώντας την επέλευση σοβαρών επιπτώσεων στην οικονομία και την κοινωνία. Ειδικά κατά τη σύναψη και εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων είναι συνήθης η παρείσφρηση τέτοιων καταχρηστικών και παράνομων συμπεριφορών, εξαιτίας της αυξημένης γραφειοκρατίας και των οικονομικών συμφερόντων των μερών. Οι παράγοντες που ευνοούν την εκδήλωση των παθογενειών αυτών είναι ποικίλοι και σχετίζονται άμεσα με την ευρύτητα και τη συνθετότητά τους.

Οι δυστοκίες στον ακριβή προσδιορισμό των φαινομένων έχουν ως περαιτέρω απότοκο τη δυσχερή αντιμετώπισή τους. Ο Έλληνας νομοθέτης έλαβε μέτρα για την περιστολή τους, κυρίως μέσω της ενίσχυσης των διαδικασιών προληπτικού ελέγχου των δημοσίων συμβάσεων. Επιπλέον, έχουν προβλεφθεί νομοθετήματα σε διεθνές και ενωσιακό επίπεδο που αποσκοπούν στην καταπολέμηση της διαφθοράς.

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η παρουσίαση του οικονομικού εγκλήματος και της διαφθοράς στον δημόσιο τομέα, με έμφαση στις δημόσιες συμβάσεις. Αφότου αναλυθούν οι έννοιες και οι εκφάνσεις των δύο αυτών παθογενειών, διερευνώνται οι επιπτώσεις τους στην οικονομία και την κοινωνία. Εν συνεχεία, λαμβάνει χώρα εξέταση των υφιστάμενων μηχανισμών καταστολής της διαφθοράς και του οικονομικού εγκλήματος και αξιολογείται η επάρκεια και η αποτελεσματικότητά τους.

Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε είναι αυτή της βιβλιογραφικής ανασκόπησης. Το υλικό που ελήφθη υπόψη αντλήθηκε από βιβλιοθήκες και το διαδίκτυο και αποτελείτο από συγγράμματα και επιστημονικά άρθρα που πραγματεύονται την υπό εξέταση θεματική, καθώς και νομοθετήματα και εκθέσεις ελληνικών και ενωσιακών οργάνων.

Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι έγιναν σημαντικές προσπάθειες για την επίτευξη της διαφάνειας και της συνέπειας των διαδικασιών σύναψης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων. Εντούτοις, κρίνεται επιτακτική η θέσπιση περαιτέρω μηχανισμών για τον εξορθολογισμό τους και την επαρκή καταπολέμηση της διαφθοράς και του οικονομικού εγκλήματος, διά της ψηφιοποίησης των διαδικασιών και τη μείωση της γραφειοκρατίας.

The phenomena of financial crime and corruption have plagued the Greek public sector for a number of years, causing serious effects on the economy and society. Especially during the conclusion and execution of public contracts, the intrusion of such abusive and illegal behaviors is usual, due to the increased bureaucracy and the financial interests of the parties. The factors favoring the manifestation of these pathologies are diverse and directly related to their breadth and complexity.

The difficulties in the precise identification of the phenomena have a further interest in their difficult treatment. The Greek legislator took measures to reduce them, mainly by strengthening the preventive control procedures of public contracts. In addition, legislation has been enacted at international and EU level aimed at combating corruption.

The purpose of this paper is to present economic crime and corruption in the public sector, with an emphasis on public contracts. After analyzing the concepts and manifestations of these two pathologies, their effects on the economy and society are investigated. Subsequently, an examination of the existing mechanisms for the suppression of corruption and economic crime takes place and their adequacy and effectiveness are assessed.

The methodology followed is that of the bibliographic review. The material taken into account was drawn from libraries and the internet and consisted of books and scientific articles dealing with the subject under consideration, as well as legislation and reports of Greek and EU institutions.

The study concludes that significant efforts have been made to achieve transparency and consistency in public procurement procedures. However, it is considered imperative to establish further mechanisms for their rationalization and the adequate fight against corruption and financial crime, through the digitization of procedures and the reduction of bureaucracy.